Xây dựng là một hoạt động quan trọng cho đời sống và sự phát triển của con
người trên toàn cầu. Không thể xây cầu, đường, hầm hay bất kỳ loại cơ sở hạ
tầng nào nếu không có đội ngũ kỹ sư xây dựng có trình độ chuyên môn. Nếu bạn
có đam mê với các công trình dân dụng và khao khát tạo nên dấu ấn trong xu thế
đô thị hóa thì ngành xây dựng là sự lựa chọn hoàn hảo.
1. Ngành xây dựng là gì?
Ngành xây dựng (Construction Industry) là ngành thực hiện các hoạt động thiết
kế, xây dựng, bảo trì và nâng cấp các công trình dân dụng và công nghiệp như
nhà ở, tòa nhà, đường bộ, cầu đường, đường sắt, sân bay, bến cảng, đường ống,
hệ thống cấp nước và xử lý nước thải,... Hiện nay có hai nhánh phổ biến được nhiều bạn trẻ quan tâm tìm hiểu là:
- Kỹ thuật xây dựng bao gồm tư vấn, thiết kế, tổ chức thi công, quản lý, giám sát và nghiệm thu các công trình xây dựng đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, ngành kỹ thuật xây dựng nắm giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội của một quốc gia, góp phần nâng cao năng lực sản xuất, thúc đẩy sự phát triển cho các ngành kinh tế và tạo nên một hệ thống tài sản cố định.
- Kinh tế xây dựng là kết hợp giữa lĩnh vực kinh tế và quản lý xây dựng với những công việc cụ thể như tài chính, kế toán, thống kê; công tác lập và thẩm định dự án đầu tư các công trình xây dựng; lập, thẩm tra và thẩm định dự toán, thanh quyết toán xây dựng công trình; định giá và quản lý chi phí trong xây dựng…
2. Học gì trong ngành xây dựng?
2.1 Đối với chuyên ngành kỹ thuật xây dựng
Bằng kỹ sư xây dựng bậc cử nhân có thời gian học từ 4 - 4,5 năm đối với chương
trình đại học chính quy. Nếu bạn tiếp tục theo đuổi bằng thạc sĩ thì sẽ cần
thêm khoảng 2 năm. Trong những năm đầu tiên, sinh viên sẽ được trang bị những
kiến thức cần thiết của một kỹ sư nói chung và kiến thức chuyên ngành cơ sở
của một kỹ sư xây dựng dân dụng và công nghiệp nói riêng như:
- Kiến thức về các phần mềm thiết kế trong xây dựng, toán ứng dụng
- Kiến thức cơ sở ngành như: Hình học, sức bền vật liệu, địa chất
- Kết cấu xây dựng: kết cấu bê tông, kết cấu thép,...
- Trắc địa (đo đạc nhằm xác định kích thước và phương hướng của địa vật)
- Thủy lực (kỹ thuật nghiên cứu sự vận chuyển lực của nước và các chất lỏng khác)
- Kiểm tra chất lượng vật liệu, chất lượng công trình
- Xử lý nền móng, xử lý gia cố công trình
Nhờ đó, sinh viên sẽ đáp ứng nhanh chóng các yêu cầu trong xây dựng và quản
lý, đồng thời có khả năng tiếp thu và chuyển giao các công nghệ mới. Đặc biệt
vào những năm học giữa và cuối chương trình đào tạo, sinh viên sẽ lựa chọn chuyên ngành khác để xác định nghề nghiệp tương tai. Dưới đây là một số
chuyên ngành phổ biến:
- Kỹ thuật xây dựng công trình thuỷ
- Kỹ thuật xây dựng công trình biển
- Kỹ thuật xây dựng công trình giao thông
- Kỹ thuật cơ sở hạ tầng
- Địa kỹ thuật xây dựng
- Kỹ thuật tài nguyên nước
- Kỹ thuật cấp thoát nước
- Kinh tế xây dựng
- Quản lý xây dựng
Kết thúc các môn học trên lớp, sinh viên sẽ tham gia thực tập để hoàn thành
khóa học, đây là học phần giúp các bạn tiếp xúc trực tiếp với công trình và dự
án thi công, và có giá trị lớn cho đồ án tốt nghiệp.
2.1 Đối với chuyên ngành kinh tế xây dựng
Ngành Kinh tế xây dựng sẽ cung cấp cho sinh viên những kiến thức chuyên sâu
như:
- Khả năng tư vấn các dự án đầu tư xây dựng công trình
- Lập kế hoạch chiến lược sản xuất kinh doanh
- Xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật
- Định giá và quản lý chi phí trong xây dựng
- Hạch toán kế toán và kiểm toán trong xây dựng
- Lập, thẩm tra và thẩm định hồ sơ mời thầu
- Quản lý, triển khai các dự án đầu tư xây dựng công trình
3. Học xây dựng ở đâu?
Việc lựa chọn trường học ngành kỹ thuật xây dựng hiện nay cũng giống như “chọn
mặt gửi vàng” vì bạn cần xem xét khả năng nghề nghiệp sau khi ra trường và chi
phí bỏ ra trong suốt 4 năm học đại học. Ở Việt Nam, các trường đại học có kinh
nghiệm và thâm niên trong đào tạo lĩnh vực kỹ thuật xây dựng trải dài từ miền
Bắc, miền Trung-Tây Nguyên đến miền Nam, chẳng hạn như: Đại học Xây dựng, Đại
học Kiến trúc, Đại học Bách khoa, Thủy lợi, Địa - Mỏ.
4. Tốt nghiệp ngành kỹ thuật xây dựng ra trường làm gì?
Xây dựng là ngành có xu hướng nghề nghiệp tỷ lệ thuận với sự phát triển của xã
hội. Với tốc độ đô thị hóa hiện nay, xã hội sẽ luôn cần một lượng lớn kỹ sư
xây dựng làm việc cho các công trình, cơ sở hạ tầng đáp ứng nhu cầu phát triển
kinh tế trong tương lai. Nghề xây dựng nói chung rất “đắt hàng” bởi cung không
đủ cầu.
Theo thống kê của Tổng cục Thống kê, mức lương trung bình của ngành xây dựng
tại Việt Nam vào năm 2022 là khoảng 7,7 triệu đồng/tháng. Những vị trí công
việc trong ngành xây dựng có mức lương cao hơn có thể bao gồm quản lý dự án,
kỹ sư thiết kế, giám sát công trình, chuyên viên tư vấn, nhà thầu chính, thợ
hàn, điện, nước,...
4.1 Chuyên ngành kỹ thuật xây dựng
Tốt nghiệp ngành kỹ thuật xây dựng, sinh viên có khả năng “bén duyên” với
những nghề nghiệp trong lĩnh vực như:
- Tư vấn viên thiết kế, thi công xây dựng, dự toán, thẩm định, nghiệm thu công trình
- Kỹ sư xây dựng - thi công tại các công ty, phân xưởng, nhà máy
- Giám sát, quản lý thi công và chất lượng dự án xây dựng
- Giảng viên dạy ngành kỹ thuật xây dựng
Có thể nói môi trường làm việc của ngành kỹ thuật xây dựng khá đa dạng. Riêng
đối với vị trí kỹ sư xây dựng, không gian làm việc được chia thành 3 nhóm, bao
gồm:
- Ngoài công trường, công việc là trực tiếp thi công, giám sát, thẩm định đến nghiệm thu các công trình xây dựng
- Trong công xưởng, công việc bao gồm các công tác liên quan đến thiết kế, thi công, quản lý chất lượng trong các công xưởng xây dựng, sản xuất vật liệu
- Trong văn phòng, công việc sẽ liên quan đến công tác thiết kế, dự toán và thẩm tra thiết kế các công trình xây dựng, thường phổ biến với các bạn theo chuyên ngành Quản lý xây dựng
4.2 Chuyên ngành kinh tế xây dựng
Sau khi hoàn thành chương trình đào tạo chuyên ngành Kinh tế xây dựng, sinh
viên tốt nghiệp có thể ứng tuyển các công việc tại những vị trí sau:
- Làm việc tại các cơ quan quản lý đầu tư xây dựng ở các bộ khác đến các cấp địa phương: cấp tỉnh, cấp quận, huyện, như Sở Xây dựng, Sở kiến trúc Quy hoạch, Sở Giao thông vận tải, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các phòng quản lý xây dựng và tài chính của các quận, huyện
- Nghiên cứu ở các viện nghiên cứu về kinh tế và quản lý xây dựng
- Tư vấn lập và phân tích dự án đầu tư, lập và thẩm tra dự toán, cung cấp dịch vụ tư vấn đấu thầu ở các công ty tư vấn đầu tư xây dựng
- Thẩm định dự án tại các ngân hàng thương mại, công ty bảo hiểm;
- Quản lý dự án tại các ban quản lý dự án và các chủ đầu tư xây dựng công trình
- Quản lý doanh nghiệp, đấu thầu và quản lý công trường ở các doanh nghiệp xây dựng, các công ty đầu tư kinh doanh bất động sản
- Giảng dạy tại các cơ sở đào tạo
5. Những tố chất cần có để theo đuổi ngành kỹ thuật xây dựng
5.1 Học tốt các môn tự nhiên, có khả năng tính toán logic
Sở trường thiên về các môn tự nhiên tạo cho bạn khả năng tính toán, đo lường,
xử lý thông tin mạch lạc, nhờ đó dễ dàng lập dự toán, thiết kế kỹ thuật. Ngành
kỹ thuật xây dựng đòi hỏi về độ chính xác, tỉ mỉ trong việc thẩm tra các thiết
kế nên học tốt các môn khoa học tự nhiên sẽ là lợi thế rất lớn. Và công việc
sẽ càng thuận lợi hơn nếu bạn là người nhanh nhạy, năng động và có tư duy
logic tốt.
5.2 Am hiểu về văn hóa - địa lý là một thế mạnh
Sự hiểu biết về văn hóa - địa lý sẽ mang đến cho các công trình bản sắc riêng
nhưng vẫn phù hợp với khí hậu và địa hình để có tuổi thọ bền bỉ. Bạn nên nương
theo các nét văn hóa riêng biệt của mỗi đất nước, vùng miền để kiến tạo nên
những công trình xây dựng phù hợp. Không ngừng trau dồi mảng kiến thức này sẽ
giúp bạn nâng cao được năng lực chuyên môn và uy tín trong ngành.
5.3 Có sức khỏe tốt
Cụm từ “xây dựng” cũng phần nào cho thấy rằng lĩnh vực này sẽ sẽ yêu cầu thể
lực tốt, nhất là với những bạn chọn làm việc ở công trường hay công xưởng.
Phần lớn thời gian bạn sẽ làm việc ngoài trời cùng với đồng đội để đảm bảo dự
án thi công đúng tiến độ bất kể thời tiết nắng gắt hay mưa to. Để có thể thích
ứng với môi trường làm việc có nhiều đặc thù như vậy thì bạn nên chủ động rèn
luyện thể lực và chuẩn bị tinh thần phải chịu khó lăn xả trong nghề.
Nguồn: https://www.hotcourses.vn/study-abroad-info/study-guides/nganh-ky-thuat-xay-dung/