IAASB Ban hành Chuẩn mực Kiểm toán Quốc tế dành cho các đơn vị ít phức tạp

Tháng 12/2023, Ủy ban Chuẩn mực kiểm toán và dịch vụ đảm bảo quốc tế (IAASB) đã công bố Chuẩn mực kiểm toán quốc tế về kiểm toán BCTC cho các đơn vị ít phức tạp (được gọi là ISA dành cho LCE). Việc IAASB ban hành ISA dành cho LCE nhấn mạnh cam kết của IAASB trong việc đảm bảo uy tín và độ tin cậy của BCTC cho các tổ chức thuộc mọi quy mô. Bằng cách tận dụng các ISA làm điểm khởi đầu, IAASB xây dựng một môi trường để các cuộc kiểm toán được thực hiện theo cách thức nhất quán và chất lượng cao trên toàn cầu cho các đơn vị ít phức tạp. Chuẩn mực này sẽ tạo động lực cho sự phát triển của kiểm toán độc lập ở các nền kinh tế đang phát triển.

1. Đặc điểm của ISA dành cho LCE

Là một chuẩn mực kiểm toán độc lập, được thiết kế để đạt được sự đảm bảo hợp lý về việc liệu Báo cáo tài chính xét trên phương diện tổng thể có còn sai sót trọng yếu do gian lận hoặc nhầm lẫn hay không khi kiểm toán Báo cáo tài chính của các LCE.

Được thực hiện dựa trên tiền đề doanh nghiệp kiểm toán (DNKiT) phải tuân theo Chuẩn mực quản lý chất lượng quốc tế số 1 (ISQM 1) – Quản lý chất lượng doanh nghiệp thực hiện kiểm toán, hoặc quản lý chất lượng DNKiT thực hiện kiểm toán, hoặc soát xét BCTC, hoặc dịch vụ đảm bảo khác, hoặc các dịch vụ liên quan hoặc các yêu cầu quốc gia mà các yêu cầu này tối thiểu như ISQM1.

Được thiết lập trong bối cảnh kiểm toán một bộ BCTC đầy đủ cho mục đích chung của LCE và cũng có thể được điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu cụ thể của cuộc kiểm toán đối với các đơn vị ít phức tạp, giúp những người hành nghề thực hiện các loại hợp đồng này dễ dàng hơn; khi cần thiết Chuẩn mực này có thể áp dụng trong trường hợp hợp đồng kiểm toán BCTC cho mục đích đặc biệt, hoặc cuộc kiểm toán một BCTC riêng lẻ hoặc một yếu tố, tài khoản hoặc khoản mục cụ thể của BCTC của LCE.

2. Phạm vi áp dụng ISA dành cho LCE

ISA dành cho LCE được thiết kế để giúp kiểm toán viên (KTV) đạt được các mục tiêu tổng thể, dựa trên đặc điểm và hoàn cảnh cụ thể của LCE. Các yêu cầu trong ISA này dành cho LCE đã được thiết kế sao cho phù hợp với tính chất và hoàn cảnh điển hình của cuộc kiểm toán LCE (tức là chúng không giải quyết các vấn đề hoặc hoàn cảnh phức tạp). Nếu ISA dành cho LCE được sử dụng cho cuộc kiểm toán ngoài phạm vi dự kiến của Chuẩn mực này thì việc tuân thủ các yêu cầu của ISA dành cho LCE sẽ không đủ để KTV thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để hình thành ý kiến kiểm toán. Khi xem xét sự phù hợp của việc áp dụng ISA dành cho LCE cần xem xét các vấn đề sau:

2.1. Những hạn chế sử dụng ISA dành cho LCE.

3 loại đơn vị được chỉ định hạn chế sử dụng ISA dành cho LCE cần xem xét (được quy định tại Phần A của Chuẩn mực này) gồm:

•  Các loại đơn vị cụ thể mà việc sử dụng ISA dành cho LCE đã được chỉ định là bị cấm (tức là các lệnh cấm cụ thể);
• Xem xét các đặc điểm định tính mô tả LCE và nếu đơn vị không có các đặc điểm của đơn vị ít phức tạp thì thông thường sẽ loại trừ việc sử dụng ISA dành cho LCE để kiểm toán BCTC của đơn vị đó;
• So với ngưỡng giá trị được xác định bởi cơ quan lập pháp hoặc cơ quan quản lý hoặc cơ quan địa phương có thẩm quyền thiết lập chuẩn mực ở từng quốc gia hoặc vực pháp lý.

2.2. ISA dành cho LCE sẽ không được sử dụng.

Các loại đơn vị bị cấm sử dụng ISA dành cho LCE (quy định tại đoạn A1 của Chuẩn mực này) gồm:

•  Pháp luật hoặc quy định nghiêm cấm việc sử dụng ISA dành cho LCE hoặc quy định cụ thể việc sử dụng các chuẩn mực kiểm toán khác ngoài ISA dành cho LCE để kiểm toán BCTC tại khu vực pháp lý đó;
• Đơn vị niêm yết;
• Đơn vị thuộc một trong các loại sau:

• Là một tổ chức có chức năng chính là nhận tiền gửi từ công chúng;
• Là một tổ chức có chức năng chính là cung cấp bảo hiểm cho công chúng; hoặc
• Là một đơn vị mà cơ quan lập pháp hoặc cơ quan quản lý, cơ quan có thẩm quyền thiết lập chuẩn mực trong khu vực pháp lý cấm việc sử dụng ISA dành cho LCE đối với đơn vị cụ thể đó.
• Cuộc kiểm toán là cuộc kiểm toán BCTC tập đoàn (kiểm toán tập đoàn) và đáp ứng một số đặc điểm được quy định trong Chuẩn mực này.

Khi một hợp đồng kiểm toán được thực hiện theo ISA dành cho LCE thì các ISA sẽ không áp dụng cho hợp đồng đó.

2.3. Đặc điểm của các đơn vị ít phức tạp (LCE).

Danh sách này không đầy đủ và không phải là tuyệt đối và các vấn đề liên quan khác cũng có thể cần được xem xét. Bản thân mỗi đặc điểm định tính có thể không đủ để xác định liệu ISA dành cho LCE có phù hợp hay không trong các trường hợp, do đó, các vấn đề được mô tả trong danh sách sẽ được xem xét riêng lẻ và kết hợp. Cho mục đích kiểm toán tập đoàn, các xem xét này sẽ áp dụng cho cả kiểm toán tập đoàn và từng đơn vị và đơn vị kinh doanh riêng lẻ của tập đoàn:

3. Kết cấu của ISA dành cho LCE bao gồm

• Phần A: Quy định thẩm quyền xác định việc sử dụng phù hợp ISA dành cho LCE;

• Phần 1: Đưa ra các khái niệm cơ bản, nguyên tắc chung và yêu cầu tổng thể được áp dụng trong suốt cuộc kiểm toán;

• Phần 2: Đưa ra các yêu cầu chung về bằng chứng và tài liệu kiểm toán cũng như mục tiêu tổng thể của cuộc kiểm toán;

• Phần 3: Quy định nghĩa vụ và trách nhiệm của kiểm toán viên (KTV) và thành viên Ban Giám đốc phụ trách cuộc kiểm toán đối với việc quản lý chất lượng trong cuộc kiểm toán LCE;

• Phần 4 đến Phần 9: Quy định các nội dung của quy trình thực hiện hợp đồng kiểm toán và đưa ra các yêu cầu chi tiết đối với cuộc kiểm toán. Mỗi Phần này cũng bao gồm các yêu cầu trao đổi và tài liệu cụ thể khi cần thiết;

• Phần 10: Đưa ra những lưu ý đặc biệt áp dụng cho cuộc kiểm toán BCTC tập đoàn;

• Các phụ lục: Bao gồm bảng giải thích thuật ngữ được sử dụng trong chuẩn mực, các cơ sở dẫn liệu, thư hẹn kiểm toán và thư giải trình của Ban Giám đốc minh họa, cũng như các tài liệu hỗ trợ liên quan khác để thực hiện các yêu cầu trong chuẩn mực này.

ISA dành cho LCE có hiệu lực đối với các cuộc kiểm toán bắt đầu vào hoặc sau ngày 15 tháng 12 năm 2025 tại các khu vực pháp lý áp dụng hoặc cho phép sử dụng Chuẩn mực này.

Để nắm được đầy đủ nội dung của ISA dành cho LCE, bạn đọc có thể tham khảo bản gốc tiếng Anh TẠI ĐÂY.

Để biết thêm nhiều thông tin bổ ích, bạn đọc đừng quên bấm like và theo dõi Fanpage: AGS Accounting & Auditing Co.,Ltd của chúng tôi để cập nhật kịp thời các chính sách mới nhất về thuế, kế toán, cũng như kiểm toán nhé!