II. Tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp
1. Thu hút tuyển dụng
Rất nhiều báo cáo đã chỉ ra rằng văn hóa doanh nghiệp tốt là một trong những
yếu tố giúp thu hút các ứng viên tiềm năng. Một môi trường làm việc tích
cực, chủ động sẽ là một lợi thế lớn khi cạnh tranh.Tất cả mọi người đều muốn
làm việc cho các công ty có danh tiếng tốt, điều này sẽ càng thuyết phục hơn
khi nghe từ những nhân viên cũ. Từ những ấn tượng tốt về văn hóa doanh
nghiệp thì các ứng viên sẽ mong muốn làm việc và cống hiến tốt hơn.
2. Giữ chân nhân tài
Sự tích cực của một văn hóa doanh nghiệp không chỉ giúp dễ dàng trong tuyển
dụng mà nó còn giúp chúng ta giữ chân nhân tài để cống hiến. Những người
lãnh đạo biết quan tâm đến niềm vui và sự hài lòng của nhân viên sẽ chiếm
được cảm tình lớn từ họ. Và kết quả đáng mong đợi chính là họ sẽ ra sức cống
hiến và làm việc lâu dài.
Văn hóa doanh nghiệp phù hợp giúp nhân
viên có cảm giác mình làm công việc có ý nghĩa, hãnh diện vì là một thành
viên của doanh nghiệp, thúc đẩy ý thức về lòng trung thành của nhân viên.
Nhân viên có nhiều khả năng ở lại với người quản lý khi họ cảm thấy được đối
xử đúng đắn và có xu hướng muốn đi làm mỗi ngày.
3. Giảm xung đột trong công ty
Nếu các doanh nghiệp có được một văn hóa tốt sẽ giảm đi đáng kể những căng
thẳng tại nơi làm việc và giúp gắn kết các nhân viên với nhau hơn. Trong quá
trình làm việc các thành viên có sự đoàn kết, thấu hiểu và giải quyết các
vấn đề tốt hơn. Khi nhân viên phải đối mặt với xu hướng xung đột lẫn nhau
thì văn hoá chính là yếu tố giúp mọi người hoà nhập và thống nhất.
4. Tinh thần nhân viên thoải mái
Có thể thấy mục tiêu và định hướng phát triển của mỗi công ty cũng được thể
hiện ở văn hóa doanh nghiệp. Nhờ đó mỗi cá nhân sẽ biết mục tiêu mình nên
làm gì và phát triển bản thân ra sao từ đó tạo một môi trường làm việc lành
mạnh và thoải mái. Điều này càng có ý nghĩa khi tình trạng “chảy máu chất
xám” đang phổ biến như hiện nay. Lương và thu nhập chỉ là một phần của động
lực làm việc. Khi thu nhập đạt đến một mức nào đó, người ta sẵn sàng đánh
đổi chọn mức thu nhập thấp hơn để được làm việc ở một môi trường hòa đồng,
thoải mái, được đồng nghiệp tôn trọng hơn.
5. Tăng hiệu suất làm việc
Văn hóa công ty mạnh mẽ đã được liên kết với tỷ lệ năng suất cao hơn. Điều
này là do nhân viên có xu hướng có động lực và tận tâm hơn đối với các nhà
tuyển dụng đầu tư vào sự hài lòng của họ. Các công ty có văn hóa doanh
nghiệp mạnh có xu hướng nhìn thấy nhân viên ít căng thẳng và áp lực hơn,
điều này giúp củng cố cả sức khỏe và hiệu suất làm việc của nhân viên.
Cùng
với việc văn hóa doanh nghiệp tốt thì sẽ thúc đẩy tỷ lệ năng suất trong công
việc hơn. Điều này là do nhân viên có động lực và tận tâm hơn vì họ hài lòng
với môi trường làm việc mà mình đang có. Hiện nay, các công ty có văn hóa
doanh nghiệp mạnh thì có xu hướng mong muốn nhân viên ít căng thẳng và áp
lực sẽ ảnh hưởng sức khỏe cũng như kết quả làm việc.
III. Hướng dẫn cách xây dựng văn hóa doanh nghiệp lành mạnh
1. Tìm hiểu môi trường và chiến lược doanh nghiệp trong tương lai
Để có thể xây dựng được một chiến lược phát triển lâu dài trong tương lai
thì bạn cần xem xét rất nhiều yếu tố. Bởi lẽ chỉ khi đã xác định được yếu tố
nào có ý nghĩa giúp cho sự thay đổi của doanh nghiệp thì chúng ta mới có thể
điều chỉnh chiến lược. Chẳng hạn như bạn xem xét các hoạt động tài chính,
năng lực nhân viên, hoạt động chăm sóc khách hàng, quảng bá hình ảnh, tỉ lệ
lạm phát, tốc độ tăng trưởng trung bình… Đặc biệt chúng ta đang chứng kiến
sự thay đổi rõ rệt nhất trong chiến lược của các doanh nghiệp lớn đó chính
là đặt khách hàng làm trung tâm.
2. Xác định giá trị cốt lõi nào làm cơ sở cho thành công
Trong các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp thì đây được xem như là điều
kiện cần để tạo lập nên văn hóa doanh nghiệp. Giá trị cốt lõi là kim chỉ nam
chỉ đường và giúp điều phối những hành vi, quan niệm sao cho phù hợp nhất
với doanh nghiệp. Nó không thể bị thời gian mòn hay lu mờ trước những sóng
gió mà chính nó là trái tim, linh hồn của mỗi công ty. Và các giá trị cốt
lõi ấy được thể hiện rõ ràng nhất bởi nhân viên và khách hàng.
Chẳng
hạn như với Zappos luôn mong muốn mang đến những dịch vụ tốt nhất đến khách
hàng. Giá trị cốt lõi của họ là thông qua dịch vụ, nhằm thúc đẩy tạo sự thay
đổi, tạo ra niềm vui và theo đuổi sự phát triển-học hỏi, đam mê và quyết
tâm, khiêm tốn.
Có thể thấy tầm nhìn lấy người dùng làm trung tâm
là một trong những khía cạnh nổi bật trong tuyên bố tầm nhìn của các công ty
lớn. Họ đã đặt mọi tham vọng vào xung quanh khách hàng. Doanh nghiệp hiểu
rằng thương hiệu tồn tại vì khách hàng và mục đích duy nhất của họ là thu
phục khách hàng chứ không chỉ phục vụ họ.
3. Xây dựng tầm nhìn mà doanh nghiệp vươn tới trong tương lai
Bước tiếp theo sau khi đã xác định được giá trị cốt lõi của doanh nghiệp thì
để xây dựng được văn hóa tốt đòi hỏi cần có tầm nhìn xa trong tương lai. Tầm
nhìn chiến lược chính là một viễn cảnh tươi đẹp mà mỗi doanh nghiệp mong
muốn đạt được và giúp thúc đẩy sự đi lên không ngừng. Tầm nhìn đó cần có sự
khác biệt so với các doanh nghiệp cùng lĩnh vực khác. Cùng với sự phát triển
không ngừng của nền kinh tế thị trường thì sự chuyển dịch đối tượng cũng là
điều tất yếu. Và hiển nhiên khách hàng là sự tập trung hàng đầu của mỗi
doanh nghiệp.
Chẳng hạn như với tầm nhìn của Starbuck “Để truyền
cảm hứng và nuôi dưỡng tinh thần con người – Một con người, một chiếc cốc và
một khu phố tại một thời điểm”. Với sự mở rộng ra nhiều quốc gia trên thế
giới có thể thấy Starbuck đã xây dựng cho mình một văn hóa doanh nghiệp vô
cùng chất lượng. Công ty hướng tới mang lại cảm giác thân thuộc, gần gũi
giúp khách hàng cảm giác như ở “nhà” của chính mình. Có thể thấy đội ngũ
nhân viên là chất xúc tác truyền dẫn văn hóa công ty tốt nhất đến khách
hàng. Đấy cũng là điều làm nên sự thành công cho đến hiện tại của
Starbuck.
4. Đánh giá văn hóa hiện tại và xác định yếu tố nào cần thay đổi
Tiếp theo chúng ta nên xem xét, đánh giá lại văn hóa hiện tại như thế nào
liệu có phù hợp và mang lại hiệu quả cho sự phát triển chiến lược lâu dài
của doanh nghiệp hay không. Đây là một trong những bước vô cùng khó khăn,
bởi lẽ văn hóa doanh nghiệp khi xây dựng nên bạn sẽ rất khó biết được nhược
điểm nằm ở đâu. Thậm chí, có rất nhiều người nhầm lẫn giữa văn hóa doanh
nghiệp và các tiêu chí đánh giá khác. Một cách để bạn biết rằng liệu văn hóa
công ty có đang thực sự hoạt động tốt hay không thì hãy xem chất lượng nhân
viên và tỉ lệ khách hàng phản hồi hài lòng, tin tưởng hợp tác lâu dài.
Một
số doanh nghiệp của nước ta như Viettel, FPT, Vinfast… khi mở rộng thị
trường ra bên ngoài thì cũng cần có những thay đổi, chọn lọc sao cho phù hợp
hơn với văn hóa khác nhau của từng nước. Chúng ta không thể mang văn hóa
doanh nghiệp nước mình áp đặt một cách mù quáng đối với những quốc gia không
có nét tương đồng về văn hóa trong vận hành được. Có như vậy, tất cả những
sản phẩm, dịch vụ mà chúng ta cung cấp khách hàng mới dễ tiếp nhận.
5. Thu hẹp khoảng cách giữa những gì hiện có và những gì đang có
Khi chúng ta đã xác định được mục tiêu cốt lõi từ đó đưa ra tầm nhìn phát
triển dài lâu là lấy khách hàng làm trọng tâm thì bước tiếp theo đó chính là
thu hẹp khoảng cách giữa những gì hiện có và đang có. Để đánh giá được điều
này thì cần dựa trên các tiêu chí như: phong cách làm việc, ra quyết định,
giao tiếp, đối xử.
6. Xác định vai trò của lãnh đạo trong dẫn dắt thay đổi văn hóa
Các nhà lãnh đạo phải hiểu vai trò của họ trong việc hình thành văn hóa của
tổ chức và các tổ chức phải nỗ lực có chủ đích để giúp phát triển các nhà
lãnh đạo của họ. Sự phát triển năng lực lãnh đạo hiệu quả vượt ra ngoài các
lớp đào tạo, bổ sung vào cơ cấu tổ chức hoặc thậm chí xác định sự phù hợp
văn hóa phù hợp khi tuyển dụng các nhà lãnh đạo mới.
Ở cấp độ
cao, một nhà lãnh đạo giỏi quan tâm và phát huy những điều tốt nhất ở người
khác thông qua huấn luyện, cố vấn và lắng nghe. Những nhà lãnh đạo giỏi nhất
là những nhà lãnh đạo hiện đại.
Các nhà lãnh đạo hiện đại là
những nhà lãnh đạo cố vấn và huấn luyện hơn là người quản lý vi mô và người
gác cổng. Họ ủng hộ người dân của mình và trao quyền cho họ làm những công
việc lớn hơn là cố gắng tự mình làm tất cả. Họ đánh giá cao nhân viên của
mình, cung cấp cơ hội và chia sẻ thành công. Các nhà lãnh đạo hiện đại luôn
hòa nhập một cách tự nhiên và xây dựng kết nối cho các nhóm của họ.
7. Kế hoạch hành động – chìa khóa xây dựng văn hóa doanh nghiệp thành công
Sau khi đã hoàn tất tất cả những điều kiện cần thiết thì việc tiếp theo đó
chính là lên ngay kế hoạch hành động. Kế hoạch này phải bao gồm mục tiêu rõ
ràng, thời gian cụ thể điểm mốc và các hoạt động chi tiết cũng như trách
nhiệm cụ thể của mỗi cá nhân. Từ đó xác định các mức độ ưu tiên, tất nhiên
khách hàng sẽ là hàng đầu. Chúng ta nên đầu tư hơn ở mặt nào? Cần nguồn lực
ra sao? Các cá nhân sẽ chịu trách nhiệm cho từng công việc như thế nào? Và
thời gian hoàn thành cuối cùng là khi nào?
8. Tạo động lực thay đổi cho nhân viên
Nếu bạn đang tìm cách xây dựng văn hóa trong công ty, hãy đảm bảo rằng các
nhân viên hiện tại hiểu được những kỳ vọng của công ty đối với hiệu suất
công việc. Ví dụ: nếu văn hóa công ty hướng tới đội ngũ và minh bạch, các
thành viên trong nhóm có thể phải đăng các bản cập nhật thường xuyên về tiến
độ công việc của họ trên mạng nội bộ của công ty.
Một số thành
viên trong nhóm có thể quen làm việc độc lập hơn so với các tình huống làm
việc trước đây. Nếu ai đó quen với việc chỉ nộp công việc đã hoàn thành,
việc giao tiếp thường xuyên với một số thành viên khác trong nhóm có thể cảm
thấy lúng túng lúc đầu. Một nhân viên nhạy cảm thậm chí có thể cảm thấy như
thể họ đang được quản lý vi mô trong tình huống này.
Khuyến khích
nhân viên của bạn đề cử nhau để nhận phần thưởng – hoặc chỉ là sự thừa nhận
về hiệu suất hoặc nỗ lực đặc biệt – là một cách tuyệt vời khác để thúc đẩy
một nền văn hóa nói rằng “tất cả chúng ta cùng làm việc này”. Những cử chỉ
bạn đưa ra không cần phải tốn kém – một chương trình khen thưởng và ghi nhận
tốt sẽ cung cấp một loạt các cách chu đáo và sáng tạo để bày tỏ lòng biết ơn
đối với nhân viên của bạn mà không gây hại cho ngân hàng.
9. Động viên nhân viên trước lợi ích của sự thay đổi
Nhân viên phải hiểu những gì công ty mong đợi ở họ. Điều này có nghĩa là
công ty phải dành thời gian để giáo dục nhân viên về những kỳ vọng của họ.
Nhân viên có thể có câu hỏi hoặc thắc mắc về kỳ vọng của công ty. Họ phải
luôn cảm thấy như thể họ đã được lắng nghe và mối quan tâm của họ được xem
xét một cách nghiêm túc. Chính sách của công ty sẽ không thay đổi dựa trên
mối quan tâm của từng nhân viên nhưng ban lãnh đạo phải cố gắng lắng nghe
những mối quan tâm của nhân viên và xem xét chúng.
Hỗ trợ nhân
viên của bạn và luôn giúp đỡ họ khi cần. Tích cực lắng nghe họ, giao tiếp
nhiều hơn để hiểu trạng thái tâm trí của họ và cố gắng biết về bất cứ điều
gì làm phiền họ hoặc làm suy giảm sức khỏe của họ. Khi bạn quan tâm đến nhân
viên của mình và giúp họ phát triển, đó là khi bạn xây dựng một nhóm có thể
phát triển và hoàn thành bất cứ điều gì.
10. Thiết lập hệ thống khen thưởng phù hợp
Thiết kế một chương trình khen thưởng và công nhận liên kết trực tiếp đến
các giá trị của tổ chức của bạn. Điều này đảm bảo rằng nhân viên của bạn gắn
bó với những lý do phù hợp và theo cách sẽ giúp xây dựng văn hóa mà bạn mong
muốn.
Ví dụ: nếu sự đổi mới là quan trọng đối với doanh nghiệp
của bạn, hãy đảm bảo rằng mọi người được công nhận về điều đó. Nếu áp dụng
‘cách tiếp cận đột phá’ là yếu tố quan trọng đối với sự thành công trong
tương lai của bạn, hãy đưa yếu tố đó vào kế hoạch của bạn. Điều này có thể
đặc biệt hữu ích khi cần đối phó với các lực lượng lao động lớn hoặc quốc
tế. Các tổ chức thường đấu tranh để tạo ra một nền văn hóa chân chính và một
bộ giá trị phù hợp trên toàn cầu. Sự công nhận của nhân viên có thể tạo ra
sự khác biệt thực sự ở đây. Bằng cách hiểu rất rõ ràng về những hành vi nào
đang được khen thưởng, như thế nào và tại sao, nhà tuyển dụng có thể phản
ánh rõ ràng những giá trị thực sự quan trọng đối với họ.
11. Đánh giá duy trì giá trị cốt lõi
Văn hóa doanh nghiệp không phải lúc nào cũng phù hợp hoàn hảo theo thời
gian. Cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội rất nhiều điều mới được
du nhập vào nước ta vì vậy cần có những sự điều chỉnh để phù hợp với từng
khoảng thời gian. Chính vì vậy, việc đánh giá lại thường xuyên là điều cần
thiết.
Để có thể xây dựng văn hóa doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị
chu đáo và các bước cần có sự liên kết với nhau. Nó không đơn thuần chỉ là
việc lên những ý tưởng hay mục tiêu mà người lãnh đạo mong muốn mà đòi hỏi
doanh nghiệp cần có sự hiểu biết kỹ càng về điều này. Như vậy thì xây dựng
văn hóa doanh nghiệp mới thực sự hiệu quả và lấy lòng được khách hàng.