Chi phí gia công hạch toán như thế nào đúng với Luật định?

Chi phí gia công đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, thể hiện qua các khía cạnh sau:

• Là cơ sở để tính giá thành sản phẩm: Chi phí gia công là một trong những yếu tố chính quyết định giá thành sản phẩm. Doanh nghiệp cần tính toán chi phí gia công một cách chính xác để xác định giá bán phù hợp, đảm bảo lợi nhuận.
• Là căn cứ để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh: Chi phí gia công phản ánh mức độ hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực trong quá trình sản xuất. Doanh nghiệp cần theo dõi và phân tích chi phí gia công để có biện pháp cải thiện hiệu quả hoạt động, tiết kiệm chi phí.
• Là căn cứ để lập dự toán, kế hoạch sản xuất kinh doanh: Dự toán chi phí gia công giúp doanh nghiệp lập kế hoạch sản xuất, kinh doanh hợp lý, đảm bảo nguồn lực cho hoạt động sản xuất.

2. Những hạng mục cụ thể của chi phí gia công

Chi phí sản xuất chung được ghi nhận trên tài khoản 627 và được phân loại thành hai nhóm chính: Chi phí sản xuất chung cố định và Chi phí sản xuất chung biến đổi.

• Chi phí sản xuất chung cố định: Đây là các khoản chi phí không thay đổi khi số lượng sản phẩm sản xuất thay đổi. Ví dụ bao gồm: khấu hao tài sản cố định như máy móc và thiết bị; chi phí bảo trì và sửa chữa tài sản cố định; lương và phụ cấp của cán bộ quản lý và nhân viên văn phòng tại các phân xưởng; chi phí thuê kho bãi hoặc nhà xưởng phục vụ sản xuất.
• Chi phí sản xuất chung biến đổi: Đây là những khoản chi phí thay đổi trực tiếp hoặc gần như trực tiếp theo mức sản xuất. Ví dụ bao gồm: chi phí nguyên liệu và vật liệu gián tiếp trong sản xuất; chi phí bao bì và nhãn mác sản phẩm; chi phí hao mòn của dụng cụ và đồ nghề sử dụng trong quá trình sản xuất.

Chi phí gia công được phân loại và phân bổ theo hai nhóm chính:

Bao gồm các chi phí như nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung biến đổi. Những chi phí này được phân bổ dựa trên tỷ lệ tổng chi phí chia cho tổng khối lượng sản xuất trong thời gian cần tính toán.

Bao gồm chi phí sản xuất chung cố định, và việc phân bổ sẽ được thực hiện theo ba trường hợp như quy định trong IAS 2 (Chuẩn mực kế toán quốc tế số 2).

Theo IAS 2, chi phí sản xuất chung cố định được phân bổ vào giá trị tồn kho dựa trên khái niệm "khối lượng sản xuất bình quân". Khối lượng sản xuất bình quân là sản lượng dự kiến đạt được trong điều kiện sản xuất bình thường trong một khoảng thời gian cụ thể.

• Nếu khối lượng sản xuất thực tế trong kỳ bằng hoặc lớn hơn khối lượng sản xuất bình quân, chi phí cố định sẽ được phân bổ dựa trên khối lượng sản xuất thực tế trong kỳ.
• Nếu khối lượng sản xuất thực tế trong kỳ thấp hơn khối lượng sản xuất bình quân, chi phí cố định sẽ được phân bổ theo khối lượng sản xuất bình quân, và phần chi phí vượt mức sẽ được ghi nhận vào chi phí trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.

4. Ý nghĩa của chi phí gia công trong kế toán quản trị

Chi phí gia công là một thành phần quan trọng trong việc tính giá thành sản phẩm. Bao gồm tất cả các chi phí trực tiếp và gián tiếp liên quan đến quá trình chuyển đổi nguyên liệu thô thành sản phẩm hoàn chỉnh. Giúp doanh nghiệp xác định giá bán sản phẩm hợp lý, đảm bảo lợi nhuận và khả năng cạnh tranh.

Chi phí gia công cung cấp thông tin chi tiết về các khoản chi cho hoạt động sản xuất. Giúp các nhà quản lý theo dõi, giám sát hiệu quả việc sử dụng nguồn lực, xác định điểm lãng phí và cơ hội tiết kiệm. Hỗ trợ lập kế hoạch chi phí hợp lý, kiểm soát chi tiêu trong quá trình sản xuất.

Dựa trên thông tin chi phí gia công chi tiết, doanh nghiệp có thể áp dụng các mô hình giá thành khác nhau, như mô hình giá thành theo sản phẩm, mô hình giá thành theo quy trình, v.v. Việc lựa chọn mô hình giá thành phù hợp sẽ phụ thuộc vào đặc thù ngành nghề, quy mô sản xuất và hệ thống quản trị của doanh nghiệp.

Chi phí gia công giúp phân tích chi tiết các khoản chi tiêu trong quá trình sản xuất, từ đó xác định các điểm lãng phí tiềm ẩn. Cung cấp thông tin cho việc đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực, như lao động, nguyên vật liệu, năng lượng, v.v. Giúp doanh nghiệp xác định các nguyên nhân dẫn đến lãng phí, từ đó đưa ra giải pháp cải tiến quy trình sản xuất, tiết kiệm chi phí và nâng cao lợi nhuận.

Chi phí gia công trong kế toán quản trị là một bước quan trọng trong việc hiểu rõ cách mà thông tin chi phí được sử dụng để quản lý hiệu quả hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Chi phí gia công không chỉ đơn thuần là các khoản chi phí liên quan đến quá trình sản xuất, mà còn là công cụ để giám sát, phân tích và tối ưu hóa hiệu suất sản xuất.