Chi Phí Không Được Trừ: Tại Sao Bạn Bị Phạt Và Cách Kiểm Toán Viên "Bắt Thóp"

LINH ADI

15 thg 9, 2025

Nhiều doanh nghiệp thường nghĩ rằng cứ có hóa đơn, chứng từ hợp lệ là chi phí đó sẽ được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Tuy nhiên, thực tế không đơn giản như vậy. Cơ quan thuế có thể "gạt" bỏ những khoản chi phí mà bạn tưởng là hợp lệ, và đó chính là lúc kiểm toán viên vào cuộc. Vậy những khoản chi phí nào không được trừ? Và làm thế nào mà kiểm toán viên có thể dễ dàng phát hiện ra chúng? Hãy cùng tìm hiểu.

Những Chi Phí Bị "Loại Ra" Khỏi Báo Cáo Thuế

Một số loại chi phí phổ biến không được trừ khi tính thuế TNDN bao gồm:

Chi phí không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ: Đây là lỗi cơ bản nhất. Nếu bạn không có hóa đơn hợp lệ, chi phí đó sẽ bị loại.
Chi phí khống: Khoản chi phí này không có thật nhưng được "bịa" ra để giảm lợi nhuận chịu thuế.
Chi phí lãi vay vượt mức quy định: Một số doanh nghiệp có khoản vay lớn, nhưng chi phí lãi vay được trừ sẽ có giới hạn. Nếu vượt quá giới hạn này, phần vượt sẽ bị loại.
Chi phí cá nhân của chủ doanh nghiệp: Nhiều chủ doanh nghiệp dùng tiền công ty để mua sắm cá nhân, nhưng lại khai báo đó là chi phí của doanh nghiệp.
Chi phí bị giới hạn mức trần: Một số loại chi phí như quảng cáo, tiếp thị, hay chi phí hội nghị, có mức trần được trừ. Nếu vượt quá, phần vượt sẽ không được tính.
Chi phí không phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh: Khoản chi phí này không liên quan đến doanh thu của doanh nghiệp, ví dụ như chi phí tổ chức tiệc sinh nhật cho nhân viên.

Kiểm Toán Viên "Bắt Thóp" Chi Phí Không Được Trừ Bằng Cách Nào?

Để xác định các khoản chi phí không được trừ, kiểm toán viên sử dụng nhiều phương pháp và kỹ thuật khác nhau, bao gồm:

1. Rà soát chứng từ, đối chiếu số liệu

Kiểm toán viên sẽ kiểm tra các chứng từ kế toán, bao gồm hợp đồng, hóa đơn, phiếu chi, để xác định tính hợp lệ của chúng. Nếu phát hiện một khoản chi không có chứng từ, hoặc chứng từ không hợp lệ, kiểm toán viên sẽ ghi nhận và yêu cầu doanh nghiệp giải trình.

2. Phân tích số liệu và so sánh với trung bình ngành

Kiểm toán viên sẽ phân tích các số liệu chi phí của doanh nghiệp và so sánh với trung bình của các doanh nghiệp cùng ngành. Nếu có sự chênh lệch lớn, ví dụ chi phí quảng cáo cao bất thường so với doanh thu, kiểm toán viên sẽ xem xét kỹ lưỡng hơn.

3. Phỏng vấn và đối chiếu với thực tế

Kiểm toán viên có thể phỏng vấn nhân viên chủ chốt để xác minh các khoản chi. Ví dụ, họ có thể hỏi về một khoản chi phí tiếp khách lớn và đối chiếu nó với thực tế hoạt động của doanh nghiệp. Nếu không có câu trả lời rõ ràng, khoản chi này sẽ được xem xét kỹ lưỡng.

4. Sử dụng công nghệ để phát hiện bất thường

Hiện nay, nhiều công ty kiểm toán sử dụng phần mềm để phân tích dữ liệu và phát hiện các giao dịch bất thường một cách nhanh chóng. Ví dụ, phần mềm có thể phát hiện các hóa đơn có số tiền lớn được lập vào cuối năm, hoặc các hóa đơn có số tiền chẵn, dễ gây nghi ngờ là hóa đơn khống.

Lời Khuyên Cho Doanh Nghiệp

Để tránh các sai sót không đáng có và giảm thiểu rủi ro bị cơ quan thuế xử phạt, bạn cần:

Lưu giữ đầy đủ chứng từ: Tất cả các giao dịch phải có hóa đơn, chứng từ hợp lệ.
Tách biệt chi phí cá nhân và chi phí doanh nghiệp: Không sử dụng tiền công ty cho các mục đích cá nhân.
Tuân thủ các quy định về thuế: Cập nhật các quy định về thuế và tuân thủ các mức trần chi phí được trừ.
Sử dụng dịch vụ kiểm toán độc lập: Một cuộc kiểm toán độc lập có thể giúp bạn phát hiện sớm các sai sót, giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho các cuộc kiểm tra của cơ quan thuế.

Kiểm toán không chỉ là một công việc bắt buộc, mà còn là một công cụ giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro và hoạt động hiệu quả hơn. Hiểu được các khoản chi phí không được trừ và cách kiểm toán viên phát hiện sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro không cần thiết.

1. Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.