Tổng hợp các phương pháp kiểm toán cơ bản hiện nay

• Là các phương pháp mang tính truyền thống có thể áp dụng được với hầu hết các trường hợp kiểm toán khác nhau

• Có thể được triển khai theo hướng chi tiết hơn hoặc kết hợp lại tùy từng trường hợp cụ thể.

• Trong trường hợp rủi ro kiểm toán được kiểm toán viên đánh giá là cao hơn so với dự kiến ban đầu thì có thể áp dụng phương pháp kiểm toán cơ bản với một khối lượng, phạm vi lớn hơn.

• Các rủi ro kiểm toán có thể chấp nhận được tùy thuộc vào nhiều yếu tố như khả năng doanh nghiệp được kiểm toán có thể phải đối mặt, tầm quan trọng của BCTC với người sử dụng báo cáo, mức độ trung thực của nhà quản lý... Các phương pháp kiểm toán cơ bản sẽ giúp kiểm toán viên đánh giá tác động của từng nhóm nhân tố trên đối với việc xác định rủi ro kiểm toán.

• Kiểm toán cơ bản được kiểm toán viên áp dụng một cách rõ rệt trong giai đoạn thực hành kiểm toán, chẳng hạn như kiểm toán viên có thể áp dụng đồng thời cả 2 kỹ thuật phân tích cũng như kiểm tra chi tiết nghiệp vụ số dư tài khoản

• Trong trường hợp kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp có phần yếu thì kiểm toán viên có thể tăng cường tính hiệu lực và số lượng của các thử nghiệm cơ bản

• Có thể xảy ra sai sót trong quá trình kiểm toán

• Một số thử nghiệm cơ bản có thể tốn thời gian, chi phí và công sức triển khai vì vậy đòi hỏi kiểm toán viên và doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn phương pháp kiểm toán.

4. Các phương pháp kiểm toán cơ bản

Mỗi phương pháp kiểm toán cơ bản đều có những đặc trưng riêng biệt. Tùy theo quy mô, yêu cầu của các doanh nghiệp để áp dụng phương pháp phù hợp. 

4.1. Phương pháp phân tích đánh giá tổng quát (Kỹ thuật phân tích)

Phân tích đánh giá tổng quát chính là việc xem xét các số liệu trên bản báo cáo tài chính thông qua mối quan hệ và những tỷ lệ giữa các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính đó.

Phương pháp này giúp kiểm toán viên khai thác bằng chứng nhanh chóng thông qua việc xác định sai lệch về thông tin, dấu hiệu bất thường trên báo cáo tài chính. Qua đó, kiểm toán viên có thể xác định được quy mô, mục tiêu, khối lượng công việc cần kiểm toán.

Phân tích đánh giá bao gồm 2 phương pháp chính: Phân tích xu hướng và phân tích tỷ suất.

Phân tích xu hướng

Là phương pháp so sánh về lượng trên cùng một chỉ tiêu. Phương pháp này giúp kiểm toán viên dễ dàng so sánh để thấy được biến động của 1 chỉ tiêu bất kỳ. Từ đó, định hướng chính xác nội dung kiểm toán và xác định vấn đề cần đi sâu.

Phân tích tỷ suất

Là phương pháp đánh giá dựa trên tỷ lệ tương quan giữa các chỉ tiêu, các khoản mục khác nhau để phân tích, đánh giá. Tùy quy mô của từng doanh nghiệp, giới hạn về thời gian, tiền bạc, cũng như trình độ, kinh nghiệm của kiểm toán viên mà tiến hành chọn phân tích 1 nhóm hoặc toàn bộ các tỷ suất sau:

• Khả năng thanh toán

• Khả năng sinh lời

• Cấu trúc tài chính

4.2. Phương pháp thử nghiệm chi tiết nghiệp vụ và số dư tài khoản

Đây là phương pháp kiểm tra chi tiết quá trình ghi chép, thanh toán nghiệp vụ kinh tế từ chứng từ vào sổ sách kế toán có liên quan, kiểm tra tính toán, tổng hợp số dư từng khoản.

Ưu điểm của phương pháp này là giúp mang đến bằng chứng kiểm toán có giá trị và sức thuyết phục cao nhất, thích hợp cho các lĩnh vực tiền mặt, ngoại tệ, đá quý. Tuy nhiên, việc thực hiện sẽ tốn nhiều công sức, thời gian và chi phí, nên các doanh nghiệp khi lựa chọn phương pháp này cần lưu ý tìm hiểu kỹ.

5. Đối tượng của kiểm toán

Đối tượng của kiểm toán bao gồm nhiều vấn đề, trong đó, điều đầu tiên có thể kể đến là thực trạng hoạt động tài chính của đơn vị.

5.1. Thực trạng hoạt động tài chính

Hoạt động tài chính là dùng tiền để giải quyết mối quan hệ kinh tế khi đầu tư, kinh doanh, phân phối và thanh toán, nhằm đạt được lợi ích. Ở đây, mối quan hệ tài chính là bên trong, tiền chỉ là phương tiện để giải quyết các mối quan hệ đó.

5.2. Tài liệu kế toán

Tài liệu kế toán là hệ thống sổ sách, chứng từ, báo cáo tài chính, báo cáo kiểm toán, báo cáo quản trị và các tài liệu khác có liên quan.

5.3. Thực trạng tài sản và nghiệp vụ tài chính

Tài sản được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, yêu cầu về quy cách, bảo quản khác nhau. Hiện nay, mối quan hệ giữa những người quản lý tài sản với nhau, giữa người quản lý tài sản và người sở hữu tài sản đang ngày càng cách biệt. Cùng với đó, quy mô tài sản ngày càng tăng lên, mối quan hệ kinh tế ngày càng phức tạp, dẫn đến cách biệt giữa tài sản với sự phản ánh của nó trong thông tin kế toán càng lớn. Từ đó đã thúc đẩy sự ra đời của kiểm toán, cùng tính tất yếu phải đặt thực trạng của tài sản và nghiệp vụ tài chính trở thành đối tượng kiểm toán.

Trên đây là một số thông tin cơ bản, tổng quát nhất về các phương pháp kiểm toán cơ bản hiện nay. Hy vọng, bài viết đã giúp ích cho Quý độc giả để có thể ứng dụng kiến thức vào công việc thực tế dễ dàng, thuận lợi.