1. Tình hình hiện nay
Cước tàu biển đang tăng gấp đôi, thậm chí gần gấp 3 tại một số tuyến khiến nhiều
doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó.
Theo chúng tôi tìm hiểu, các doanh nghiệp xuất khẩu cho biết đang đau đầu
vì giá cước tàu biến tăng cao gấp đôi trong 6 tháng đầu năm nay. Cục trưởng
Hàng hải đề nghị các cảng giám sát giá dịch vụ và yêu cầu doanh nghiệp ký
hợp đồng dài hạn với hãng tàu để không bị tăng giá cước.
Bốc xếp, vận chuyển hàng hóa tại cảng Cát Lái, TP HCM. Ảnh: Thành Nguyễn
Tuần qua, Cục Hàng hải đã kiểm tra tình hình vận tải biển, giám sát giá dịch vụ cảng biển, vận tải hàng hóa container tại các cảng Quảng Ninh, Hải Phòng, Vũng Tàu và TP HCM, trong bối cảnh giá vận chuyển hàng hóa bằng đường biển đi các nước châu Âu, Mỹ có xu hướng tăng mạnh do tắc nghẽn tại một số cảng châu Á.
Theo thống kê về chỉ số giá vận chuyển container của trang Drewry (Trung tâm nghiên cứu hàng hải độc lập cung cấp thông tin về thị trường hàng hải), giá dịch vụ vận tải container từ châu Á đi châu Âu, châu Mỹ bắt đầu tăng cao từ đầu năm 2024, đạt đỉnh vào cuối tháng 1.
Sang tháng 2, giá cước đã giảm dần. Song đến tháng 5, mức giá lại tiếp tục tăng nhanh trở lại, hiện tại cao hơn 17% so với tháng 1 và bằng 45% so với mức giá đỉnh lúc Covid (tháng 9/2021).
Theo đại diện cảng Gemalink, cảng đã chuẩn bị phương án để đón sản lượng hàng hóa tăng trong thời gian tới do cảng Singapore bị tắc nghẽn, các hãng tàu sẽ chuyển hướng sang các thị trường lân cận, trong đó có Việt Nam do lợi thế về cảng nước sâu. Về tuyến vận tải cũng có sự tăng trưởng đáng ghi nhận, tại khu vực Hải Phòng có 7 tuyến vận tải đi châu Mỹ, còn khu vực cảng Cái Mép - Thị Vải có trên 35 tuyến vận tải đi châu Âu, châu Mỹ và Nội Á.
Các doanh nghiệp cảng cũng báo cáo tình hình hoạt động tàu thuyền ra vào cảng biển thông suốt, hiệu quả, không có hiện tượng tắc nghẽn hàng hóa, các bến cảng vẫn đủ khả năng đáp ứng tàu thuyền kể cả trong trường hợp hàng hóa dự báo tăng trong thời gian tới.
Đại diện các hãng
tàu lớn cung cấp dịch vụ vận chuyển container đi châu Âu, Mỹ khẳng định hiện
nay không có hiện tượng thiếu vỏ container. Các hãng vẫn đảm bảo đáp ứng vỏ
container phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa cho thị trường Việt Nam.
2. Dự báo biến động giá trên các tuyến thương mại chính
Tác động của những biến động thị trường này đã thể hiện ở những thay đổi
đáng kể về giá cước trên các tuyến thương mại khác nhau:
- Từ TP.HCM:Giá cước từ TP.HCM đi Trung Quốc tăng 10-15%.
- Xuất khẩu tới Nhật Bản sang các điểm đến ngoài sẽ tăng khoảng 40%.
- Xuất khẩu tới Thái Lan tăng 20%.
- Giá vận chuyển tới Hàn Quốc đã có thể tăng gấp bốn lần.
- Các tuyến đến EU, Úc, Ấn Độ và Trung Đông có mức tăng nhẹ.
- Xuất khẩu đến Mỹ tăng 20%.
- Từ Hải Phòng:Giá cước từ HPH đến Hàn Quốc tăng 50%.
- Xuất khẩu tới Nhật Bản tăng 20%.
- Một số tuyến đường lớn ở Trung Quốc, như Thanh Đảo, đã chứng kiến mức tăng đáng kinh ngạc 200%.
- Thái Lan tăng nhẹ khoảng 10%.
- Các tuyến đường của Ấn Độ đã tăng khoảng 20%.
Trước những động lực của thị trường này, các chuyên gia trong ngành đều nhất
trí rằng giá cước vận tải đường biển sẽ tăng mạnh trong quý 2 năm 2024. Hơn
nữa, năng lực vận chuyển sẵn có dự kiến sẽ bị hạn chế nghiêm trọng, dẫn đến
môi trường cạnh tranh cao và đầy thách thức cho các chủ hàng.
Điểm
sáng duy nhất dường như là các cảng lớn của Nhật Bản đã cố gắng duy trì giá
cước tương đối ổn định, mang lại chút yên tâm trong một thị trường tương đối
hỗn loạn.
Khi ngành điều hướng bối cảnh phức tạp này, các bên
liên quan phải nhanh nhẹn, chủ động và sẵn sàng điều chỉnh chiến lược của
mình cho phù hợp với hoàn cảnh phát triển nhanh chóng. Sự hợp tác hiệu quả,
ra quyết định dựa trên dữ liệu và sự quan tâm sâu sắc đến các xu hướng mới
nổi sẽ rất quan trọng để vượt qua cơn bão và nổi lên mạnh mẽ hơn trong những
tháng tới.
3. Giải pháp
3.1 Giải pháp ngắn hạn
Để đáp ứng nhu cầu sản lượng hàng hóa dự báo tăng cao trong thời gian tới do
xu hướng chuyển dịch từ Singapore về Việt Nam, ông Lê Đỗ Mười, Cục trưởng
Hàng hải đã chỉ đạo các cảng vụ hàng hải, doanh nghiệp đẩy mạnh tốc độ giải
phóng hàng hóa tại cảng, giảm thủ tục hành chính tạo mọi điều kiện thuận lợi
cho tàu, thuyền lưu thông.
Đối với các doanh nghiệp xuất nhập
khẩu hàng hóa, lãnh đạo Cục Hàng hải đánh giá chủ hàng nhỏ lẻ bị ảnh hưởng
lớn nhất trong việc tăng giá cước, còn các chủ hàng lớn có nguồn hàng ổn
định ký kết hợp đồng dài hạn, giá cước sẽ được giữ ổn định, không thay đổi
trong khi hợp đồng còn hiệu lực.
Để tránh ảnh hưởng bởi biến động
giá cước, Cục trưởng Hàng hải Việt Nam đã đề nghị các Hiệp hội ngành hàng
tập hợp các doanh nghiệp thành viên cùng xây dựng kế hoạch sản xuất, vận
tải, làm cơ sở ký kết hợp đồng dài hạn với hãng tàu, giảm thiểu tác động của
giá cước trong giai đoạn thị trường diễn biến phức tạp hiện nay.
Các
cảng vụ hàng hải cũng được yêu cầu tăng cường giám sát giá dịch vụ tại cảng
biển và giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng
đường biển; theo dõi tình hình tắc nghẽn tại các bến cảng, cung cấp vỏ
container, báo cáo định kỳ cho Cục Hàng hải Việt Nam.
3.2 Giải pháp dài hạn
Về dài hạn, Cục Hàng hải cho biết tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức
năng liên quan như hải quan để đẩy nhanh tiến độ giải phóng hàng hóa tồn
đọng lâu ngày tại cảng biển, bổ sung các quy định về phân bổ nguồn kinh phí
nạo vét luồng tuyến hàng hải.
5 tháng đầu năm các cảng biển Việt
Nam đã đạt sản lượng 7,56 triệu TEU hàng hóa container xuất nhập khẩu, tăng
16% so với cùng kỳ 2023. Đây là tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 5 năm gần
đây, cao gấp 3 lần tăng trưởng trung bình trong 5 năm là 5,5%.
Hiện nay, giá cước vận chuyển hàng hóa container đi tuyến từ
châu Á đến châu Âu và Mỹ có mức tăng lớn nhất, tuy nhiên chiều từ châu Mỹ,
Âu về châu Á và các tuyến vận tải nội Á không biến động nhiều. Giá cước vận
tải biển container được điều tiết theo thị trường quốc tế, theo cung cầu thị
trường, nên giá cước vận tải của Việt Nam cũng bị điều chỉnh.
Nguồn: