Sự khác biệt giữa doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế?

Doanh thu hay thu nhập là toàn bộ tiền thu được trong quá trình hoạt động của cá nhân hoặc tổ chức thông qua mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ. Doanh thu là một trong những chỉ tiêu quan trọng để phản ánh quá trình hoạt động kinh doanh của đơn vị ở một thời điểm cụ thể. Đây cũng là một trong những phần đánh giá hiện trạng của doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả hay không. Thực tế hiện nay, rất nhiều cá nhân, doanh nghiệp còn nhầm lẫn giữa doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế vì đây đều là thu nhập có được gây ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động của doanh nghiệp. Làm cách nào để không bị nhầm lẫn giữa hai loại doanh thu này? Sự khác biệt giữa doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế là gì?

1. Căn cứ pháp lý

Chuẩn mực kế toán số 14
Văn bản Hợp nhất hướng dẫn về thuế văn bản số 18/VBHN-BTC
Thông tư 200/2014/TT-BTC

2. Sự khác biệt giữa doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế

Doanh thu tính thuế với doanh thu kế toán không phải luôn giống nhau. Thời điểm, căn cứ để ghi nhận doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế có thể khác nhau tùy vào từng tình huống cụ thể. Doanh thu tính thuế được sử dụng để xác định số thuế phải nộp trong khi doanh thu ghi nhận trên sổ kế toán để lập Báo cáo tài chính phải tuân thủ các nguyên tắc kế toán.

Sự khác biệt giữa doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế cụ thể như sau:

2.1.Văn bản hướng dẫn doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế

Doanh thu kế toán: được căn cứ theo Chuẩn mực kế toán (số 14); Chế độ kế toán Thông tư 200/2014/TT-BTC
Doanh thu tính thuế: được căn cứ theo Văn bản Hợp nhất hướng dẫn về thuế văn bản số 18/VBHN-BTC

2.2.Thời điểm xác lập và ghi nhận

Căn cứ để ghi nhận doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế có thể khác nhau tùy vào từng tình huống cụ thể.

Thời điểm ghi nhận doanh thu kế toán: Doanh thu ghi nhận trên sổ kế toán để lập BCTC phải tuân thủ các nguyên tắc kế toán và tùy theo từng trường hợp không nhất thiết phải bằng số đã ghi trên hóa đơn bán hàng. Đối với hoạt động bản hàng hóa xuất khẩu, doanh thu kế toán chỉ được ghi nhận khi đáp ứng đồng thời 5 điều kiện như sau:

Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua
Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa
Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn
Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng
Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng

Thời điểm xác định doanh thu tính thuế Doanh thu tính thuế chỉ được sử dụng để xác định số thuế phải nộp theo luật định; Đối với xuất khẩu: Thời điểm xác định doanh thu xuất khẩu để tính trên tờ khai hải quan (được hiểu là ngày thông quan trên tờ khai hải quan)

3. Một số trường hợp có sự khác biệt giữa Doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế GTGT

Giao dịch bán sản phẩm, hàng hóa nhận tiền trước của khách hàng;
Giao dịch cung cấp dịch vụ;
Đại lý bán đúng giá hưởng hoa hồng;
Giao dịch bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ giữa các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp;
Hàng biếu, tặng;
Thu hồi từ sản xuất thử;
Thu nhập từ góp vốn bằng tài sản phi tiền tệ;….

4. Một số trường hợp có sự khác biệt giữa doanh thu, thu nhập, chi phí kế toán và doanh thu, thu nhập, chi phí tính thuế TNDN

Thời điểm ghi nhận doanh thu cung cấp dịch vụ;
Phân loại khoản doanh thu, thu nhập;
Hạch toán khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ cuối kỳ;
Giá trị khấu hao TSCĐ và thời gian khấu hao TSCĐ;
Khống chế mức chi một số khoản chi phí;
Dự phòng phải trả;
Chi phí thực tế có đủ hóa đơn, chứng từ nhưng không được tính vào chi phí được trừ;