15 Nguyên Tắc Khai Hải Quan Bắt Buộc Các Doanh Nghiệp Cần Lưu Ý

Công ty Kế toán AGS Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp.

Trong bài viết này công ty AGS sẽ chia sẻ về chủ đề 15 nguyên tắc khai hải qua bắt buộc các doanh nghiệp cần lưu ý. Bài viết dành cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh có hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa. AGS muốn chia sẻ về chủ đề này bởi vì tờ khai hải quan là không thể thiêu, bắt buộc phải có, nếu không có mọi hoạt động liên quan đến xuất nhập khẩu đều bị dừng lại.

Cùng tìm hiểu kĩ hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây nhé.

1. 15 nguyên tắc khai hải quan cần phải nắm rõ

Khi thực hiện việc khai, đăng ký tờ khai thông quan, công ty cổ phần và tư nhân phải nghiêm túc tuân thủ các nguyên tắc khai hải quan sau đây:

Người khai hải quan cần cung cấp đầy đủ thông tin trong tờ khai theo quy định. Sau đó, nộp những chứng từ về hồ sơ hải quan cho hệ thống xử lý dữ liệu hải quan điện tử. Các chứng từ này có thể là dữ liệu điện tử hoặc dạng chứng từ giấy chuyển đổi thành chứng từ điện tử (bản scan phải xác nhận bằng chữ ký số)

Trường hợp khai bằng tờ khai hải quan giấy, người khai phải thực hiện theo hướng dẫn ở phụ lục IV đã ban hành, kèm theo thông tư 38. Tiếp theo đó, cần nộp và xuất trình bộ hồ sơ này theo quy định của Điều 16 Thông tư 38 cho cơ quan hải quan.
Khi nhập khẩu nguyên liệu, xuất khẩu sản phẩm, vật tư gia công, mã nguyên liệu, người khai hải quan cần ghi mã sản phẩm xuất khẩu, vật tư nhập khẩu phải phù hợp với thực tế quản trị của người khai quan làm theo hướng dẫn tại Phụ lục II Thông tư 38 (đã được thay thế bằng Phục lục I Thông tư 39) ở tờ khai hải quan trong khi làm thủ tục xuất nhập khẩu.

Hàng hóa xuất và nhập khẩu theo loại hình nào phải khai trên những tờ khai tương ứng với từng loại hình.
Tờ khai hải quan đã khai báo cho lô hàng sẽ có một hóa đơn. Trường hợp, tờ khai hải quan của lô hàng hóa có nhiều hóa đơn, người khai hải quan phải lập danh sách hóa đơn thương mại hàng xuất nhập khẩu và gửi tờ khai hải quan tới Hệ thống.

Đối với tờ khai hải quan giấy, người khai cần cung cấp đầy đủ số, ngày, tháng và năm của hóa đơn cũng như tổng số lượng hàng. Nếu không khai hết hóa đơn thì lập bảng kê chi tiết đính kèm tờ khai hải quan.

Hàng hóa xuất nhập khẩu được miễn thuế hay không chịu thuế, doanh nghiệp cần khai chỉ tiêu thông tin liên quan tới miễn thuế và không chịu thuế.
Hàng hóa xuất nhập khẩu được giảm thuế, doanh nghiệp cần khai mức thuế trước khi giảm và tỷ lệ phần trăm thuế được giảm cùng với văn bản đã quy định về việc này.
Đối với hàng xuất nhập khẩu được vận tải đường biển, hàng không và đường sắt, người khai hải quan phải khai báo cũng như hoàn thành thủ tục thông quan trước khi làm thủ tục xuất cảnh (trừ các trường hợp bán hàng ngay sau khi phương tiện vận chuyển đã xuất cảnh; khai báo cũng như làm thủ tục nhập cảnh trước lúc làm thủ tục nhập khẩu. Nếu vận chuyển bằng đường bộ hay các phương tiện khác được vận chuyển qua cửa khẩu chỉ khai, làm thủ tục thông quan xuất nhập khẩu).
Có thể dùng kết quả giám định và phân tích của tổ chức có chức năng khai báo tên hàng, mã số, chất lượng, chủng loại, số lượng cùng với thông tin liên quan tới hàng xuất nhập khẩu.

Doanh nghiệp có quyền dùng kết quả phân tích và phân loại lô hàng đã thông quan để khai cho lô hàng cùng loại, cùng nhà sản xuất trong vòng 03 năm.

Nguyên tắc khai hải quan tạm nhập và xuất bằng tờ khai hải quan giấy thì hàng hóa tái xuất, tái nhập cũng thực hiện trên tờ khai hải quan giấy.
Một vận đơn cần phải khai bằng một tờ khai hải quan nhập khẩu. Trường hợp một vận đơn mà khai nhiều tờ khai hoặc nhiều vận đơn khai được trên một tờ khai và hàng nhập khẩu không có vận đơn, người khai làm theo hướng dẫn mẫu số 01 Phụ lục II Thông tư 38.
Khi đăng ký tờ khai thông quan xuất khẩu, người khai cần ghi trên tờ khai đầy đủ số hiệu container, hàng xuất khẩu vận tải bằng container, số quản lý hàng xuất khẩu.

Hàng có nhiều tờ khai hải quan xuất khẩu, cùng một chủ hàng được đóng chung một container hoặc một phương tiện lưu giữ hàng, người khai cần thông báo thông tin về hàng đóng chung container. (Thực hiện theo quy định của mẫu 15 Phụ lục II Thông tư 38 bằng hệ thống xử lý dữ liệu của hải quan trước khi hoàn thiện thủ tục đưa hàng đến khu vực giám sát hải quan.

Đối với hàng xuất nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho an ninh, quốc phòng được miễn khai hải quan và kiểm soát hàng thực tế. Người khai hải quan phải nộp văn bản đề nghị về miễn khai hải quan, kiểm soát hàng thực tế gửi cho cơ quan hải quan tại nơi làm thủ tục xuất nhập khẩu để tổ chức giám sát hàng hóa.
Hàng hóa xuất nhập khẩu có giấy phép của cơ quan quản lý thì cần có giấy phép ở thời điểm đăng ký tờ khai thông quan cũng như khai đầy đủ thông tin trên tờ khai. (Thực hiện theo mẫu số 01 và 02 tại Phụ lục II Thông tư 38).
Khi hàng hóa gửi nhầm hoặc thừa so với hợp đồng mua bán, người khai hải quan phải thực hiện khai bổ sung theo khoản 4 Điều 20. Ngoài ra, người khai hải quan có thể từ chối nhận hàng tại Điều 95, 96 Thông tư 38. (được sửa đổi bởi Phụ lục I Thông tư 39)
Một số nguyên tắc khai quan: Trường hợp người khai hải quan không có khả năng thực hiện thủ tục hải quan điện tử, thì người khai thông báo bằng văn bản cho Chi cục Hải quan tại nơi dự kiến. Bên cạnh đó, người khai hải quan có thể chọn phương thức khai ở trụ sở cơ quan hải quan hoặc qua đại lý hải quan. Căn cứ vào phương thức khai hải quan, mà doanh nghiệp đã đăng ký thì Chi cục Hải quan là nơi dự kiến để làm thủ tục phải có trách nhiệm hướng dẫn cho doanh nghiệp khai hải quan
Đối với lô hàng thuộc diện báo cáo Danh mục miễn thuế theo quy định pháp luật tại Điều 17 khoản 1 của Luật Thuế xuất nhập khẩu 2016, doanh nghiệp cần báo cáo Danh mục miễn thuế theo chỉ tiêu thông tin quy định.

2. Một số lưu ý trong nguyên tắc khai hải quan

Để đảm bảo thủ tục khai báo hải quan ở hồ sơ giấy, khai báo online có tính thống nhất, doanh nghiệp cần tuân thủ các nguyên tắc khai hải quan sau:
Đối với lô hàng không có vận đơn, doanh nghiệp cần lấy số quản lý hàng tại hệ thống xử lý thông tin điện tử trước khi khai.
Một tờ khai chỉ được khai tối đa 50 dòng, nếu vượt quá 50 mặt hàng doanh nghiệp cần khai trên nhiều tờ khai. Trường hợp một lô hàng gồm nhiều mặt hàng thuộc loại hình sản xuất xuất khẩu, xuất nhập khẩu để sản xuất, chế xuất và gia công hàng cho nước ngoài, doanh nghiệp cần gộp các mặt hàng để có cùng mã số hàng hóa, thuế suất, xuất xứ.
Khi khai gộp, doanh nghiệp không được khai đơn giá hóa đơn trên dòng hàng gộp của mã HS.
Trường hợp số tiền vượt quá số ký tự trên ô số tiền thuế, doanh nghiệp cần chia thành nhiều dòng để khai báo trên tờ khai hải quan. Khi không thể chia thành nhiều dòng sẽ thực hiện khai hải quan trên giấy.
Trường hợp quy định theo khoản 2, 3, 4, doanh nghiệp chỉ nộp, xuất trình và lưu một bộ hồ sơ thuộc những tờ khai hải quan trên cùng một lô hàng.
Trường hợp số lượng hàng có số ký tự nhiều hơn 02 số, trị giá hóa đơn vượt quá 04 số và đơn giá vượt quá 06 số ở sau dấu thập phân thì doanh nghiệp sẽ làm tròn số theo quy định.

3. Đối tượng phải làm tờ khai hải quan

Theo quy định Điều 6 của Nghị định 08/2015/NĐ-CP, đối tượng phải làm thủ tục tờ khai hải quan bao gồm:

Đối tượng phải làm thủ tục tờ khai hải quan:Hàng hóa xuất nhập khẩu, ngoại tệ tiền mặt, quá cảnh, tiền mặt Việt Nam, vàng, đá quý, kim loại quý, di vật, sản phẩm văn hóa, bảo vật, cổ vật, bưu phẩm và bưu kiện xuất nhập khẩu.

Phương tiện vận chuyển đường biển, hàng không, đường sắt, đường bộ, đường thủy nội địa cùng với đường sông xuất nhập cảnh và quá cảnh.
Hành lý đối với người xuất nhập cảnh và những vật phẩm khác xuất nhập cảnh, quá cảnh hoạt động trên địa bàn của cơ quan hải quan.

Đối tượng chịu sự kiểm tra của hải quan:Đối tượng theo quy định ở Điều 6 khoản 1 của Nghị định 08/2015/NĐ-CP.

Hồ sơ hải quan, chứng từ có liên quan tới đối tượng theo quy định Điều 6 khoản 1 Nghị định 08/2015/NĐ-CP.
Vật dụng trên phương tiện vận chuyển xuất nhập cảnh và quá cảnh.

Đối tượng chịu giám sát của hải quan:Đối tượng quy định theo Điều 6 khoản 1 Nghị định 08/2015/NĐ-CP.

Vật dụng do phương tiện vận chuyển xuất và nhập cảnh, quá cảnh.
Đối hàng, phương tiện vận chuyển trong địa bàn hoạt động của hải quan.
Hàng hóa là thiết bị, máy móc, nguyên liệu, vật tư được nhập khẩu để gia công và sản xuất hàng xuất khẩu đang giữ tại những cơ sở sản xuất của cá nhân, tổ chức.
Hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành để đưa đi bảo quản chờ thông quan.
Hàng vận tải chịu giám sát của hải quan.

4. Khai sai tờ khai hải quan có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không?

Theo quy định pháp luật của Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015, trong nguyên tắc khai hải quan, nếu khai sai tờ khai hải quan và trốn thuế phải chịu trách nhiệm như sau:

Đối với chủ thể là cá nhân

Dựa vào quy định điểm e khoản 1 Điều 200 của Bộ luật Hình sự đã sửa đổi quy định về tội trốn thuế như sau:

Người nào thực hiện hành vi trốn thuế với số tiền từ 100.000.000 - 300.000.000 đồng, dưới 100.000.000 đồng và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về tội trốn thuế hay bị một trong những tội quy định tại điều 188 đến 196, 202, 250 - 254, 304,305, 306, 309, 311 của Bộ luật này, còn chưa xóa án tích mà vi phạm sẽ phạt tiền từ 100.000.000 - 500.000.000 đồng hoặc phạt tù 03 tháng đến 01 năm.
Trường hợp khai sai tờ khai hải quan được xem là tội trốn thuế cũng như bị xử lý hình sự, nếu khai sai hàng hóa xuất nhập khẩu mà không bổ sung vào hồ sơ khai thuế sau khi hàng đã thông quan. Trường hợp này sẽ bị phạt từ 100.000.000 - 500.000.000 đồng hoặc có thể phạt từ từ ba tháng đến 01 năm.
Hành vi trốn thuế từ 300 triệu đồng trở lên cũng như vi phạm ở mức độ nguy hiểm sẽ bị phạt từ 500 triệu đồng đến 4,5 tỷ hay phạt tù từ 01 - 07 năm.

Đối với pháp nhân

Khi khai sai tờ khai hải quan, pháp nhân bị xử lý hình sự đối với việc trốn thuế khi vi phạm các điều sau:

Không khai bổ sung vào hồ sơ khai thuế khi hàng hóa đã thông quan.
Trường hợp trốn thuế từ 200.000.000 tới dưới 300.000.000 đồng hoặc từ 100.000.000 đến dưới 200.000.000 đồng, đã bị xử phạt hành chính khi chưa xóa án tích hoặc phạm các điều 188 - 196 Bộ Luật Hình sự 2015
Pháp nhân trốn thuế sẽ bị phạt tiền, đình chỉ hoạt động vĩnh viễn (Tùy vào mức độ, tính chất của hành vi)

Lưu ý: Nếu cá nhân khai sai tờ khai hải quan mà đã bổ sung trước khi cơ quan hải quan phát hiện hay trước khi có phán quyết kiểm tra hàng sau thông quan sẽ không bị xử lý hình sự.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.