Kiểm toán nội bộ: chìa khóa giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả hoạt động

Công ty Kiểm toán AGS Việt Nam hoạt động trong dịch vụ tư vấn và cung cấp dịch vụ Kiểm toán, Kế toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp. Trong bài viết này, công ty AGS sẽ chia sẻ về chủ đề Kiểm toán nội bộ. Bài viết này dành cho các kiểm toán viên, kế toán viên, người lao động muốn tìm hiểu về Kiểm toán nội bộ. AGS muốn chia sẻ về chủ đề này bởi vì kiểm toán nội bộ là quy trình kiểm toán cần thiết trong nội bộ của doanh nghiệp. Trong bối cảnh kinh doanh ngày càng cạnh tranh, việc đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp được vận hành trơn tru và hiệu quả trở thành một yếu tố sống còn. Một trong những công cụ quản trị quan trọng giúp doanh nghiệp đạt được điều này là kiểm toán nội bộ. Không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra tài chính, kiểm toán nội bộ còn giúp doanh nghiệp phát hiện rủi ro, cải thiện quy trình, và nâng cao giá trị toàn diện.

Cùng tìm hiểu kỹ hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây nhé.

1. Kiểm Toán Nội Bộ Là Gì?

Kiểm toán nội bộ là quá trình độc lập, khách quan nhằm đánh giá và cải thiện các quy trình quản lý rủi ro, kiểm soát nội bộ, và quản trị của doanh nghiệp. Khác với kiểm toán tài chính (thường do các bên thứ ba thực hiện), kiểm toán nội bộ được thực hiện bởi một đội ngũ nhân sự trong doanh nghiệp, có trách nhiệm báo cáo trực tiếp cho ban lãnh đạo hoặc hội đồng quản trị.

2. Thực Trạng Kiểm Toán Nội Bộ Tại Việt Nam

Tại Việt Nam, kiểm toán nội bộ vẫn còn là một khái niệm tương đối mới mẻ đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). Trong khi các tập đoàn lớn hoặc công ty niêm yết đã xây dựng đội ngũ kiểm toán nội bộ chuyên nghiệp để đáp ứng các yêu cầu của pháp luật và thị trường, thì nhiều doanh nghiệp nhỏ vẫn chưa nhận thức đầy đủ về vai trò và tầm quan trọng của hoạt động này.

Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển kiểm toán nội bộ tại Việt Nam bao gồm:

2.1 Yêu Cầu Pháp Lý

Theo Nghị định 05/2019/NĐ-CP của Chính phủ về kiểm toán nội bộ, các doanh nghiệp nhà nước, công ty đại chúng và tổ chức tài chính, ngân hàng bắt buộc phải thiết lập chức năng kiểm toán nội bộ. Đây là một bước tiến lớn nhằm nâng cao tính minh bạch và quản trị trong các doanh nghiệp này.

2.2 Thiếu Nhân Sự Chuyên Môn

Nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam gặp khó khăn trong việc tuyển dụng hoặc đào tạo đội ngũ kiểm toán viên nội bộ có đủ trình độ chuyên môn và kỹ năng phù hợp.

2.3 Nhận Thức Hạn Chế

Không ít doanh nghiệp coi kiểm toán nội bộ như một gánh nặng chi phí thay vì xem đây là một khoản đầu tư giúp nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu rủi ro.

3. Vai Trò Của Kiểm Toán Nội Bộ Tại Việt Nam

3.1 Tuân Thủ Quy Định Pháp Luật

Với sự ra đời của các quy định như Nghị định 05/2019/NĐ-CP, kiểm toán nội bộ không chỉ là một lựa chọn mà còn là một yêu cầu bắt buộc đối với một số loại hình doanh nghiệp. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch và tuân thủ trong quản trị doanh nghiệp tại Việt Nam.

3.2 Quản Trị Rủi Ro Tài Chính Và Pháp Lý

Trong môi trường kinh doanh ngày càng phức tạp, kiểm toán nội bộ giúp doanh nghiệp Việt Nam nhận diện và giảm thiểu rủi ro tài chính, gian lận và các vấn đề pháp lý.

3.3 Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Kiểm toán nội bộ không chỉ tập trung vào tài chính mà còn đánh giá hiệu quả vận hành, giúp doanh nghiệp cải thiện quy trình và nâng cao hiệu quả hoạt động. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập quốc tế.

3.4 Góp Phần Xây Dựng Niềm Tin

Trong nền kinh tế mở, sự minh bạch và tin cậy là yếu tố quan trọng để thu hút vốn đầu tư từ các quỹ trong và ngoài nước. Một hệ thống kiểm toán nội bộ mạnh mẽ giúp xây dựng lòng tin từ các cổ đông, đối tác và nhà đầu tư.

3.5 Hỗ Trợ Ra Quyết Định

Bằng cách cung cấp thông tin chi tiết và phân tích về các vấn đề nội bộ, kiểm toán nội bộ hỗ trợ ban lãnh đạo đưa ra các quyết định chiến lược và hoạt động hiệu quả hơn.

4. Những Thách Thức Doanh Nghiệp Tại Việt Nam Gặp Phải

4.1 Khả Năng Tích Hợp Công Nghệ

Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, việc áp dụng công nghệ trong kiểm toán nội bộ như phần mềm phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI) vẫn còn khá hạn chế tại Việt Nam.

4.2 Thiếu Chính Sách Đào Tạo Nhân Sự Bài Bản

Các chương trình đào tạo chuyên biệt về kiểm toán nội bộ tại Việt Nam còn chưa phát triển đầy đủ, dẫn đến tình trạng thiếu nhân lực chất lượng cao.

4.3 Tư Duy "Đối Phó" Thay Vì "Đầu Tư"

Nhiều doanh nghiệp chỉ xây dựng kiểm toán nội bộ để đáp ứng yêu cầu pháp lý thay vì nhìn nhận đây là một chiến lược dài hạn để phát triển bền vững.
Xu Hướng Phát Triển Kiểm Toán Nội Bộ Tại Việt Nam

4.4 Áp Dụng Công Nghệ Mới

Các doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu triển khai các công cụ phân tích dữ liệu và tự động hóa trong kiểm toán nội bộ, giúp tiết kiệm thời gian và tăng cường độ chính xác.

4.5 Đẩy Mạnh Đào Tạo Và Chứng Chỉ Nghề Nghiệp

Nhiều tổ chức như ACCA, CPA Việt Nam, và IIA (Institute of Internal Auditors) đang tích cực tổ chức các chương trình đào tạo và cấp chứng chỉ kiểm toán nội bộ quốc tế, nhằm nâng cao chất lượng nhân lực.

4.6 Hội Nhập Chuẩn Mực Quốc Tế

Doanh nghiệp Việt Nam đang hướng đến việc tuân thủ các chuẩn mực kiểm toán nội bộ quốc tế, chẳng hạn như các chuẩn mực của IIA, để đáp ứng các yêu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài.
Kết Luận

5. Kết luận

Nội bộ đang dần trở thành một yếu tố thiết yếu trong hoạt động quản trị doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh đất nước đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu. Dù vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với những thay đổi tích cực từ phía nhà nước và nhận thức ngày càng cao của các doanh nghiệp, kiểm toán nội bộ sẽ tiếp tục phát triển và đóng góp quan trọng vào sự minh bạch, bền vững của nền kinh tế Việt Nam.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé!