Kiểm Toán Tiền Lương – Xu Hướng Quan Trọng Trong Quản Lý Doanh Nghiệp Hiện Đại | Công ty Dịch vụ Kế toán và Kiểm toán Nhật bản.(AGS-VINA)

Công ty Kế toán AGS Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp. Trong bài viết này công ty AGS sẽ chia sẻ về chủ đề Kiểm Toán Tiền Lương - Công cụ nâng cao công bằng thu nhập. Bài viết dành cho những người đang quan tâm tới lĩnh vực tiền lương. AGS muốn chia sẻ về chủ đề này bởi lẽ đây là chủ đề hay, thời sự.

Trong bối cảnh minh bạch tiền lương ngày càng quan trọng, kiểm toán tiền lương giúp doanh nghiệp đánh giá và điều chỉnh chính sách trả lương, đảm bảo công bằng thu nhập, tuân thủ pháp luật và nâng cao sự hài lòng của nhân viên. Không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý, kiểm toán tiền lương còn góp phần xây dựng môi trường làm việc minh bạch, thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời nâng cao uy tín thương hiệu trong mắt nhân viên và đối tác.

Thực trạng tiền lương và bất bình đẳng thu nhập

Bất bình đẳng thu nhập không phải là câu chuyện mới, nhưng nó đang trở nên trầm trọng hơn trong những năm gần đây. Theo báo cáo của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) năm 2024, mức lương trung bình toàn cầu tăng chậm hơn so với tốc độ lạm phát, khiến sức mua của người lao động giảm sút. Tại Việt Nam, dữ liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy mức lương trung bình của lao động có trình độ đại học trở lên cao hơn gấp 2,5 lần so với lao động phổ thông. Tuy nhiên, con số này không phản ánh đúng thực trạng của mọi ngành nghề. Nhiều lao động có trình độ cao nhưng làm việc trong lĩnh vực ít lợi nhuận như giáo dục hoặc y tế vẫn nhận mức lương thấp hơn nhiều so với nhân sự trong các ngành tài chính hoặc công nghệ.

Một vấn đề khác là khoảng cách thu nhập giữa nam và nữ. Theo nghiên cứu của Navigos Group, lao động nữ tại Việt Nam nhận mức lương thấp hơn nam giới từ 10-15% dù có cùng trình độ và số năm kinh nghiệm. Điều này xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm định kiến xã hội, sự thiếu minh bạch trong quy trình trả lương và việc phụ nữ ít nắm giữ các vị trí lãnh đạo hơn so với nam giới.

Ngoài ra, vấn đề tiền lương tối thiểu cũng gây tranh cãi trong thời gian gần đây. Năm 2023, Hội đồng Tiền lương Quốc gia đã thông qua mức lương tối thiểu vùng mới với mức tăng trung bình 6%, tuy nhiên, với tốc độ lạm phát từ 4-5%/năm, nhiều chuyên gia cho rằng mức tăng này chưa đủ để cải thiện đáng kể đời sống của người lao động.

Kiểm toán tiền lương – công cụ đảm bảo minh bạch và công bằng

Trong bối cảnh tiền lương có nhiều bất cập, kiểm toán tiền lương đang trở thành một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá và điều chỉnh hệ thống lương thưởng. Quá trình kiểm toán tiền lương bao gồm việc phân tích dữ liệu về mức lương, các khoản phụ cấp, thưởng và phúc lợi để phát hiện những điểm bất thường hoặc không công bằng trong chính sách trả lương.

Theo báo cáo của PwC năm 2023, có đến 78% doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đã tiến hành kiểm toán tiền lương ít nhất một lần trong vòng ba năm qua. Kết quả cho thấy khoảng 30% doanh nghiệp phát hiện có sự chênh lệch lương đáng kể giữa các nhóm lao động mà không có lý do chính đáng. Một ví dụ điển hình là một tập đoàn đa quốc gia hoạt động trong lĩnh vực sản xuất tại Việt Nam. Sau khi kiểm toán tiền lương, họ phát hiện có sự khác biệt rõ rệt giữa mức lương của nhân viên nam và nữ trong cùng một bộ phận. Điều này dẫn đến một cuộc cải tổ trong chính sách trả lương của công ty, giúp họ không chỉ tuân thủ quy định pháp luật mà còn nâng cao hình ảnh thương hiệu trong mắt nhân viên và đối tác.

Không chỉ trong khu vực doanh nghiệp, các cơ quan nhà nước cũng đang quan tâm nhiều hơn đến việc kiểm toán tiền lương. Gần đây, Kiểm toán Nhà nước đã công bố kết quả kiểm tra quỹ lương của một số doanh nghiệp nhà nước lớn và phát hiện tình trạng trả lương vượt mức quy định cho lãnh đạo, trong khi lương nhân viên tuyến đầu lại thấp hơn so với mặt bằng chung. Điều này làm dấy lên nhiều tranh luận về tính minh bạch và hiệu quả của hệ thống tiền lương trong khu vực công.

Thách thức và xu hướng trong kiểm toán tiền lương

Dù kiểm toán tiền lương mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc triển khai vẫn gặp không ít khó khăn. Một trong những thách thức lớn nhất là thiếu dữ liệu chính xác và hệ thống quản lý tiền lương chưa minh bạch. Nhiều doanh nghiệp vẫn sử dụng bảng lương thủ công hoặc hệ thống kế toán cũ, gây khó khăn cho việc thu thập và phân tích dữ liệu.

Bên cạnh đó, kiểm toán tiền lương cũng đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ phận nhân sự, tài chính và kế toán. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng có quy trình làm việc hiệu quả giữa các bộ phận này, dẫn đến tình trạng thiếu đồng nhất trong dữ liệu và báo cáo.

Để khắc phục những thách thức này, nhiều doanh nghiệp đang ứng dụng công nghệ vào quá trình kiểm toán tiền lương. Trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) đang được sử dụng để rà soát và phát hiện các bất thường trong hệ thống lương thưởng. Một nghiên cứu của Deloitte chỉ ra rằng các phần mềm kiểm toán tự động có thể phân tích hàng triệu giao dịch tiền lương trong thời gian ngắn, giúp doanh nghiệp tiết kiệm tới 40% thời gian so với phương pháp truyền thống.

Một xu hướng khác là việc các doanh nghiệp ngày càng quan tâm hơn đến báo cáo minh bạch về tiền lương. Nhiều công ty lớn đã bắt đầu công khai chính sách lương thưởng của mình để tạo sự tin tưởng từ phía nhân viên và công chúng. Điều này không chỉ giúp cải thiện hình ảnh thương hiệu mà còn giảm thiểu nguy cơ bị kiện tụng hoặc bị cơ quan quản lý phạt do vi phạm quy định về lao động.

Kết luận

Kiểm toán tiền lương không chỉ là công cụ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo công bằng thu nhập và tạo môi trường làm việc minh bạch. Khi kinh tế tiếp tục biến động và áp lực minh bạch ngày càng gia tăng, doanh nghiệp cần chủ động thực hiện kiểm toán tiền lương thường xuyên, đồng thời ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả và độ chính xác.

Một hệ thống tiền lương minh bạch và công bằng không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững mà còn góp phần ổn định xã hội. Khi người lao động được trả lương xứng đáng với công sức bỏ ra, họ sẽ có động lực cống hiến hơn, từ đó nâng cao năng suất lao động và thúc đẩy sự phát triển chung của nền kinh tế. Trong tương lai, kiểm toán tiền lương sẽ không còn là một lựa chọn, mà sẽ trở thành một yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển bền vững.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.