Vì sao hơn 5,2 triệu hộ kinh doanh 'mãi không chịu lớn'?

Hiện nay, Việt Nam có hơn 5,2 triệu hộ kinh doanh, đóng góp khoảng 8-9 triệu việc làm, tương đương với số lượng lao động trong khu vực công ty tư nhân. Những hộ kinh doanh này hoạt động trong nhiều ngành nghề từ sản xuất, nông nghiệp, đến thương mại và dịch vụ, trở thành lực lượng quan trọng trong nền kinh tế. Nếu một phần năm số hộ này chuyển thành doanh nghiệp, Việt Nam sẽ đạt mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030, đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.
Một trong những ví dụ điển hình là chị Lê Thị Bích Thảo, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thảo Nguyên QN (Cẩm Phả, Quảng Ninh). Sau khi chuyển đổi từ mô hình hộ kinh doanh sang doanh nghiệp, chị đã gia tăng sản lượng ruốc hải sản hàng tháng gấp 2-3 lần so với trước. Tuy nhiên, chị vẫn gặp phải nhiều khó khăn trong việc quản lý doanh nghiệp, từ việc tuân thủ các quy định đến các vấn đề như nhân sự, tài chính, và công nghệ. Những thách thức này khiến không ít hộ kinh doanh ngần ngại chuyển đổi thành doanh nghiệp.

2. Những Rào Cản Khi Chuyển Đổi Sang Doanh Nghiệp 

Dù đã có nhiều chính sách khuyến khích, phần lớn hộ kinh doanh không muốn chuyển sang mô hình doanh nghiệp. Một trong những lý do chính là sự chênh lệch thuế suất giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Các hộ kinh doanh phải chịu thuế lệ phí môn bài, thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập cá nhân, trong khi thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ có 20%. Điều này tạo ra sự bất bình đẳng, khiến nhiều hộ kinh doanh không muốn mở rộng quy mô và chuyển đổi thành doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, chi phí tuân thủ khi chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp là một yếu tố cản trở lớn. Theo nghiên cứu, chi phí này có thể lên tới 180-200 triệu đồng mỗi năm, gấp 7 lần so với trước. Việc phải tuân thủ các yêu cầu về tổ chức bộ máy nhân sự, báo cáo tài chính, kế toán và các thủ tục hành chính phức tạp là những yếu tố khiến nhiều hộ kinh doanh từ chối việc chuyển đổi. Đặc biệt, việc thiếu nguồn nhân lực có năng lực và trình độ quản lý tại các địa phương cũng làm cho việc chuyển đổi trở nên khó khăn hơn.

3. Khuyến Khích Chính Sách và Giải Pháp Thúc Đẩy Chuyển Đổi

Để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, các chuyên gia cho rằng cần có một chính sách đột phá, đặc biệt là đơn giản hóa quy trình thuế và thủ tục hành chính. Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, thuế khoán chỉ nên áp dụng cho những hộ kinh doanh nhỏ có doanh thu thấp. Việc yêu cầu hộ kinh doanh kê khai và nộp thuế giống như các doanh nghiệp tư nhân sẽ giúp tạo ra sự bình đẳng và công bằng hơn.
Theo TS Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, việc tạo ra một loại hình doanh nghiệp "gọn nhẹ" với các quy định đơn giản về quản lý, kế toán và báo cáo tài chính là giải pháp phù hợp để hộ kinh doanh có thể chuyển đổi một cách dễ dàng. Các quốc gia như Pháp, Mỹ hay Singapore đã thành công với mô hình doanh nghiệp đơn giản này, giúp tỷ lệ đăng ký kinh doanh mới cao. Đối với Việt Nam, cần áp dụng các biện pháp cải cách để giảm chi phí tuân thủ và rủi ro pháp lý, từ đó tạo động lực cho người dân dám khởi nghiệp và mở rộng kinh doanh.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bô ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.

Thông tin khác

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn