Áp thuế thu nhập cá nhân cao nhất chỉ nên 25%

TranLuong ACC

19 thg 9, 2025

Thuế thu nhập cá nhân là công cụ quan trọng để điều tiết thu nhập và tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, khi mức thuế suất quá cao, nó có thể trở thành rào cản cho động lực lao động, đầu tư và sáng tạo. Trong bối cảnh kinh tế cần được thúc đẩy, việc giới hạn thuế suất tối đa ở mức 25% là một giải pháp cân bằng giữa công bằng xã hội và phát triển kinh tế bền vững.

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) rút gọn biểu thuế còn 5 bậc, giữ mức cao nhất 35% cho thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề xuất hạ trần, nới ngưỡng chịu thuế để đảm bảo công bằng.

Hạ mức thuế suất tối đa từ 35% xuống 25%

Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất, Bộ Tài chính trình Chính phủ phương án 2, tức đề xuất mức thuế tối thiểu 5% tương ứng với thu nhập tính thuế trong tháng là 10 triệu đồng (sau khi giảm trừ gia cảnh, chi phí tính thuế khác). Thuế suất tối đa là 35% với thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng. Biểu thuế lũy tiến được rút gọn từ 7 bậc xuống còn 5 bậc.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, khi điều chỉnh biểu thuế theo phương án trên, mức giảm thu ngân sách là 8.740 tỷ đồng.

PGS.TS Phạm Mạnh Hùng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Ngân hàng, Học viện Ngân hàng, đánh giá, việc rút từ 7 xuống còn 5 bậc giúp hệ thống thuế đơn giản hơn, đồng thời giảm “bậc nhảy” ở các ngưỡng giữa.

Ngưỡng áp dụng thuế suất cao nhất cũng được nâng từ trên 80 triệu đồng lên 100 triệu đồng/tháng, tức là chỉ nhóm có thu nhập rất cao mới phải chịu mức 35%. Đây được xem là cải tiến thân thiện với nhà đầu tư và lao động kỹ năng, do số người rơi vào bậc thuế cao nhất giảm đi.

Tuy nhiên, theo ông Hùng, mức trần 35% vẫn cao hơn đáng kể so với các trung tâm cạnh tranh nhân lực như Singapore (mức cao nhất hiện nay là 24% đối với cư dân, kèm nhiều ưu đãi, giảm trừ). Vì vậy, với các gói lương rất cao, thuế suất biên có thể ảnh hưởng đến khả năng thu hút và giữ chân nhân sự cấp cao.

Vị chuyên gia gợi mở giải pháp, có thể nâng ngưỡng chịu thuế suất 35% cao hơn mốc 100 triệu đồng hoặc mở rộng các chính sách khấu trừ, ưu đãi có mục tiêu (R&D, chuyên gia công nghệ, tài chính xanh) nhằm tăng sức cạnh tranh so với các trung tâm trong khu vực.

Trong số các góp ý cho dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mà Bộ Tài chính công bố, có ý kiến đề xuất tiếp tục hạ mức thuế suất tối đa từ 35% xuống 25%, đồng thời nới khoảng cách giữa các bậc và điều chỉnh ngưỡng chịu thuế.

Cụ thể, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An đồng ý quy định 5 bậc thuế như phương án 2, nhưng đề nghị nghiên cứu giảm mức thuế suất ở các bậc để đảm bảo mức cao nhất là 25% để khuyến khích, động viên người nộp thuế.

Trong khi đó, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sơn La đề nghị tiếp tục rà soát, đánh giá tác động của từng mức lũy tiến, đặc biệt là hai mức áp thuế là 30% và 35%. Các đại biểu cho rằng đây là mức khá cao sau khi trừ gia cảnh, cần đánh giá tác động đối với thu nhập và hành vi của người nộp thuế để giảm thiểu việc trốn, tránh thuế.

Hội Tư vấn thuế và Đại lý thuế TPHCM cho biết, phần lớn ý kiến đều tán thành và góp ý nên bỏ mức thuế suất 35%, chỉ giữ mức thuế suất từ 30% trở xuống để tạo lợi thế cạnh tranh môi trường làm việc, thu hút và giữ chân nhân tài.

Đồng thời, khuyến khích, tạo động lực làm giàu chính đáng, hạn chế gian lận, chuyển giá, đồng thời tăng khả năng thu hút lao động nước ngoài.

Về bậc thuế, Hội Tư vấn thuế và Đại lý thuế TPHCM tán thành với phương án 2 như Bộ Tài chính đề xuất, nhưng cần điều chỉnh giãn khoảng cách rộng hơn tại các bậc 1 và bậc 2, tăng thêm từ 10-15 triệu đồng so với dự thảo.

Kiến nghị nâng mức thu nhập chịu thuế

Đáng chú ý, Công ty TNHH Tư vấn thuế Deloitte Việt Nam cho hay, biểu thuế hiện tại của Việt Nam đang nằm trong nhóm quốc gia đánh thuế thu nhập cá nhân cao so với khu vực Đông Nam Á. Thuế suất tối đa của Việt Nam hiện là 35%, tương đương với Thái Lan và Philippines. Mức thuế suất cao nhất của Singapore chỉ 24%, tại Malaysia và Myanmar là 30%.

Trong khi đó, mức thu nhập tính thuế tại từng bậc ở Việt Nam lại khá thấp so với khu vực.

Do vậy, Deloitte đề xuất Bộ Tài chính không chỉ điều chỉnh biểu thuế lũy tiến như dự thảo mà cần xem xét tăng mức thu nhập chịu thuế, đặc biệt là ở bậc cao nhất để phù hợp với tốc độ phát triển kinh tế, đảm bảo tăng khả năng cạnh tranh và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) kiến nghị nâng ngưỡng chịu thuế ở bậc 2 và bậc 3 để phản ánh đúng thực tế lạm phát trong những năm qua.

Cụ thể, Vietcombank đề xuất bậc 2 ở mức 15-45 triệu đồng/tháng (hoặc làm tròn 50 triệu đồng), bậc 3 từ 45-75 triệu đồng/tháng (hoặc làm tròn 80 triệu đồng). Với các bậc cao hơn (bậc 4 và bậc 5), ngân hàng cho rằng cũng cần điều chỉnh theo hướng nâng ngưỡng chịu thuế, nhằm thực sự đánh vào nhóm thu nhập cao và rất cao.

Về thiết kế thuế suất, Vietcombank đề xuất cần phân hóa rõ hơn giữa nhóm thu nhập thấp và nhóm thu nhập cao, thay vì giãn cách đều 5% như dự thảo.

Cụ thể, với việc gộp bậc 2 và bậc 3 cũ thành hai bậc mới, ngân hàng kiến nghị áp dụng thuế suất như bậc 2 cũ (10% hoặc thấp hơn), thay cho mức 15%. Tương tự, khi gộp bậc 4 và bậc 5 cũ thành bậc 3 mới, mức thuế nên giữ như bậc 4 cũ (20% hoặc thấp hơn), thay vì 25%.

Vietcombank cho biết, tại một số nước Đông Nam Á, ngưỡng bắt đầu áp dụng mức thuế suất cao nhất thường được đặt ở mức rất cao so với GDP bình quân đầu người. Chẳng hạn, tại Philippines là 17 lần, còn Malaysia là 36 lần. Từ đó, ngân hàng đề xuất Việt Nam nên chọn mức trung gian, khoảng 20-25 lần GDP/người. Nếu tính theo tỷ lệ 20 lần, ngưỡng bắt đầu của bậc 5 sẽ vào khoảng 200 triệu đồng/tháng.

Việc áp dụng mức thuế thu nhập cá nhân hợp lý không chỉ đảm bảo nguồn thu cho ngân sách mà còn góp phần nuôi dưỡng nguồn lực quốc gia. Giới hạn thuế suất tối đa ở mức 25% là bước đi cần thiết để tạo môi trường làm việc, kinh doanh và đầu tư lành mạnh, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và công bằng hơn cho toàn xã hội.