Những khó khăn khi áp dụng Blockchain trong kiểm toán tài chính

VCA Bích ACC

24 thg 9, 2025

Trong thời đại công nghệ số, Blockchain nổi lên như một công nghệ mang tính cách mạng, được kỳ vọng sẽ thay đổi nhiều lĩnh vực, trong đó có kiểm toán tài chính. Với tính minh bạch, bảo mật và khả năng lưu trữ dữ liệu bất biến, Blockchain hứa hẹn nâng cao chất lượng, hiệu quả và độ tin cậy của kiểm toán.

Tuy nhiên, việc áp dụng Blockchain trong kiểm toán vẫn còn nhiều rào cản. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Blockchain và phân tích những khó khăn lớn nhất khi triển khai công nghệ này vào thực tiễn kiểm toán.

1. Blockchain là gì?

Blockchain có thể hiểu đơn giản là một sổ cái kỹ thuật số phân tán, được quản lý bởi nhiều máy tính (nút) trong một mạng lưới thay vì tập trung tại một máy chủ duy nhất. Đặc điểm chính của Blockchain bao gồm:

Sổ cái phân tán: Dữ liệu được lưu trữ đồng thời trên nhiều nút trong hệ thống, hạn chế rủi ro gian lận hoặc sai sót.
Phi tập trung: Không một tổ chức nào nắm toàn quyền kiểm soát, giúp tăng tính công bằng và minh bạch.
Tính bất biến: Khi dữ liệu đã được ghi vào chuỗi khối, sẽ không thể thay đổi hoặc xóa bỏ.
Minh bạch: Mọi người tham gia đều có quyền truy cập vào cùng một bản sao dữ liệu, tạo sự tin cậy cao.

Chính những đặc điểm này đã khiến Blockchain trở thành công nghệ đầy tiềm năng trong kiểm toán tài chính.

2. Những khó khăn khi áp dụng Blockchain vào kiểm toán

2.1. Vấn đề pháp lý và chuẩn mực

Thiếu khung pháp lý rõ ràng: Nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, chưa ban hành hướng dẫn cụ thể cho kiểm toán bằng Blockchain.
Chuẩn mực kiểm toán chưa theo kịp: Các chuẩn mực quốc tế như ISA chưa có quy định chi tiết về công nghệ này.
Xung đột quyền riêng tư: Dữ liệu minh bạch trên Blockchain đôi khi mâu thuẫn với quy định bảo mật tài chính và dữ liệu cá nhân.

2.2. Thách thức công nghệ

Khả năng mở rộng hạn chế: Blockchain còn khó xử lý lượng lớn giao dịch, trong khi kiểm toán cần khối lượng dữ liệu khổng lồ.
Khó tích hợp với hệ thống hiện tại: Doanh nghiệp đang sử dụng ERP, phần mềm kế toán truyền thống, nên việc đồng bộ gặp khó khăn.
Chi phí triển khai cao: Xây dựng và duy trì hạ tầng Blockchain đòi hỏi chi phí đáng kể.

2.3. Con người và kỹ năng

Thiếu nhân lực am hiểu Blockchain: Phần lớn kiểm toán viên chưa quen công nghệ mới.
Yêu cầu kỹ năng liên ngành: Ngoài tài chính, kiểm toán viên cần hiểu về công nghệ, mật mã, hệ thống thông tin.
Kháng cự thay đổi: Do thói quen, nhiều doanh nghiệp còn e ngại khi áp dụng Blockchain.

2.4. Bảo mật và quyền riêng tư

Mâu thuẫn giữa minh bạch và bí mật kinh doanh: Không phải thông tin nào cũng có thể công khai toàn bộ.
Nguy cơ tấn công mạng: Dù Blockchain an toàn, nhưng ứng dụng liên quan như ví điện tử, hợp đồng thông minh vẫn có thể bị hack.
Quản lý quyền truy cập: Cần xác định rõ ai được phép xem và kiểm tra dữ liệu trên Blockchain.

2.5. Yếu tố chi phí – lợi ích

Đầu tư lớn, hiệu quả chưa chắc chắn: Doanh nghiệp phải cân nhắc giữa chi phí và lợi ích thực tế.
Chi phí vận hành cao: Blockchain tiêu tốn nhiều năng lượng và hạ tầng công nghệ.
Khó tiếp cận với doanh nghiệp nhỏ: Các công ty vừa và nhỏ khó đủ nguồn lực để triển khai.

3. Triển vọng và hướng khắc phục

Hoàn thiện khung pháp lý: Các cơ quan quản lý cần đưa ra quy định rõ ràng về Blockchain trong kiểm toán.
Đào tạo nhân lực kiểm toán: Kiểm toán viên cần được trang bị kiến thức công nghệ mới.
Triển khai thí điểm: Doanh nghiệp có thể thử nghiệm Blockchain trong một số quy trình nhỏ trước khi áp dụng toàn diện.
Hợp tác liên ngành: Các công ty kiểm toán, doanh nghiệp và nhà phát triển công nghệ cần phối hợp để giảm chi phí và tăng hiệu quả.

4. Kết luận

Blockchain mang lại nhiều tiềm năng cải tiến kiểm toán tài chính, từ tăng tính minh bạch, bảo mật đến giảm chi phí. Tuy nhiên, việc áp dụng không hề đơn giản, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cả góc độ pháp lý, công nghệ, nhân lực và chi phí. Trong bối cảnh chuyển đổi số, Blockchain có thể trở thành công cụ chiến lược, nhưng chỉ khi doanh nghiệp, cơ quan quản lý và kiểm toán viên cùng hợp tác, tháo gỡ các rào cản thì tiềm năng đó mới trở thành hiện thực.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.