Cần chuẩn bị gì khi áp dụng IFRS tại Việt Nam
Trong thời đại kinh tế toàn cầu hóa, báo cáo tài chính không chỉ phục vụ cho phạm vi một quốc gia, mà còn trở thành “tấm hộ chiếu” quan trọng để doanh nghiệp khẳng định uy tín trên thị trường quốc tế. Sự khác biệt trong hệ thống kế toán giữa các nước đôi khi tạo ra rào cản lớn cho nhà đầu tư, khiến việc so sánh, đánh giá và ra quyết định trở nên khó khăn. Chính vì vậy, chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) ra đời như một “ngôn ngữ chung” giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư trên khắp thế giới hiểu nhau, minh bạch và đồng bộ hơn.
Tại Việt Nam, Bộ Tài chính đã phê duyệt Đề án áp dụng IFRS từ năm 2020, mở ra một chặng đường mới cho ngành Kế toán – Tài chính. Việc chuyển đổi sang IFRS được triển khai với những lộ trình cụ thể và được điều chỉnh phù hợp với thực tiễn nước ta.
Trong bài viết này, hãy cùng AGS tìm hiểu về những gì doanh nghiệp cần chuẩn bị để thích ứng và chuyển đổi thành công sang Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS).
1. Ý nghĩa của việc áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS)
IFRS là chuẩn mực báo cáo tài chính (BCTC) quốc tế được thiết kế và phát triển bởi một tổ chức độc lập, phi lợi nhuận là Hội đồng Chuẩn mực Kế toán quốc tế (IASB). IFRS ra đời cung cấp một khuôn khổ quốc tế về cách lập và trình bày BCTC cho các công ty đại chúng. Đến nay, IFRS đã trở thành ngôn ngữ kế toán chung phổ biến nhất trên toàn cầu.
Theo khuyến cáo của Ngân hàng Thế giới, các quốc gia nên ưu tiên chấp nhận IFRS hơn là xây dựng các thông lệ kế toán theo điều kiện của từng nước, bởi các chuẩn mực này được quốc tế chấp nhận rộng rãi và được vận dụng linh hoạt trong việc hợp nhất những thông lệ tốt nhất trên thế giới.
a. Lợi ích của việc áp dụng IFRS tại Việt Nam
Trong bối cảnh kế toán được xem là một ngôn ngữ kinh doanh toàn cầu thì việc cho phép áp dụng IFRS sẽ giúp các cơ quan quản lý nhà nước các nước nói chung và Việt Nam nói riêng cũng như các chủ sở hữu, nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài có công cụ, để đánh giá và so sánh thông tin tài chính giữa các đơn vị theo cùng một ngôn ngữ, chuẩn mực chung để đưa ra các quyết định kinh tế một cách phù hợp. Trên cơ sở đó, có thể thấy việc áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) mang đến nhiều lợi ích đáng kể cho doanh nghiệp như sau:
- Cải thiện chất lượng báo cáo tài chính: Khi áp dụng IFRS, báo cáo tài chính của doanh nghiệp sẽ được nâng cao chất lượng với mức độ thông tin đầy đủ và phù hợp cao hơn so với các chuẩn mực kế toán hiện tại. Việc áp dụng IFRS sẽ nâng cao tính minh bạch và trung thực của BCTC, giúp bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, do IFRS yêu cầu các khoản mục của BCTC phải được ghi nhận và trình bày theo bản chất hơn là hình thức hay tên gọi của giao dịch, qua đó giúp giảm thiểu tác động của hình thức giao dịch đến phương pháp kế toán.
- Thuận lợi trong giao dịch quốc tế: Áp dụng IFRS sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp được niêm yết trên thị trường quốc tế hoặc nhận được các khoản vay ưu đãi từ các định chế tài chính quốc tế (chẳng hạn như: Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ quốc tế, Ngân hàng Phát triển châu Á,...). Áp dụng IFRS giúp các đối tác nước ngoài dễ dàng đọc hiểu thông tin trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp, từ đó tạo niềm tin và thu hút các cơ hội hợp tác và đầu tư từ các nhà đầu tư quốc tế.
- Giảm chi phí cho doanh nghiệp FDI: Các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam sẽ giảm bớt chi phí cho việc chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS để hợp nhất với công ty mẹ ở nước ngoài. Vì IFRS là chuẩn mực kế toán được công nhận toàn cầu, việc sử dụng cùng một chuẩn mực này giúp tiết kiệm chi phí và thời gian trong việc soát xét và xử lý thông tin tài chính.
- Nâng cao hiệu quả quản trị và kinh doanh: IFRS yêu cầu trình bày và thuyết minh chi tiết về những rủi ro mà doanh nghiệp có thể gặp phải như rủi ro kinh doanh, rủi ro tín dụng, rủi ro chính sách… nhằm cung cấp thông tin đầy đủ hơn cho các nhà đầu tư, chủ nợ khi quyết định đầu tư vào doanh nghiệp. IFRS cũng yêu cầu áp dụng nhiều mô hình tài chính để xác định giá trị tài sản và nợ phải trả theo giá trị hợp lý, giá trị có thể thu hồi, giá trị sử dụng, giá trị thời gian,….Vì vậy, thông tin tài chính được cung cấp trên nền tảng IFRS sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam đánh giá được tình hình tài chính tại thời điểm báo cáo, cũng như giúp ban giám đốc có được những thông tin phục vụ tốt hơn cho việc dự báo kết quả hoạt động và dòng tiền trong tương lai; từ đó có căn cứ và công cụ để thực hiện công tác quản trị, điều hành phù hợp với tình hình thực tiễn.
Điểm hạn chế là khi áp dụng IFRS, các doanh nghiệp nói chung sẽ phát sinh một số chi phí đầu tư ban đầu phục vụ cho việc đào tạo lại nguồn nhân lực, cũng như thay đổi hệ thống thông tin, phần mềm kế toán. Mặc dù, các chi phí đầu tư ban đầu là tương đối lớn nhưng xét về lâu dài thì những lợi ích từ việc minh bạch hóa thông tin, thu hút nhà đầu tư không những sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn các chi phí ban đầu mà còn giúp doanh nghiệp phát triển ổn định, bền vững.
 |
| Ảnh sưu tầm |
b. Tại sao doanh nghiệp cần chuẩn bị cho Chuẩn mực báo cáo tài chính Quốc tế IFRS?
Việc chuẩn bị cho IFRS là một quá trình cần thiết và quan trọng đối với doanh nghiệp bởi những lợi ích mà chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế này mang lại, ngoài ra ý nghĩa quan trọng của việc chuẩn bị cho chuyển đổi IFRS còn đến từ những lý do sau:
- Định vị cạnh tranh: Áp dụng IFRS cho phép doanh nghiệp cạnh tranh một cách hiệu quả hơn trên thị trường quốc tế. Các nhà đầu tư và đối tác thương mại quốc tế đều có xu hướng tin tưởng vào các báo cáo tài chính được lập theo IFRS, giúp doanh nghiệp tạo dựng uy tín và định vị mạnh mẽ hơn trong cạnh tranh kinh doanh.
- Ứng phó với yêu cầu pháp lý: Trong nhiều quốc gia, việc áp dụng IFRS trở thành bắt buộc đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán. Việc chuẩn bị sẵn sàng cho IFRS giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu pháp lý và tránh rủi ro vi phạm.
- Chuyển đổi sang IFRS mất nhiều thời gian và theo lộ trình từng giai đoạn nên cần có sự chuẩn bị từ sớm: Theo chuyên gia, doanh nghiệp trung bình sẽ cần từ 3-5 năm để đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu đủ kiến thức để có thể lập báo cáo tài chính theo Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS). Do đó, việc chuẩn bị từ sớm và cẩn thận từng bước về nhân lực và hệ thống hoạt động là rất cần thiết.
Như vậy, từ những lợi ích nổi bật mà IFRS mang lại, việc chuyển đổi sang IFRS sẽ trở thành xu thế chung của các doanh nghiệp trên toàn thế giới, từ đó đòi hỏi mỗi doanh nghiệp kể cả doanh nghiệp Việt Nam phải thay đổi để theo kịp với tiến trình phát triển chung. Việc áp dụng IFRS không thể thực hiện ngay mà cần có thời gian chuẩn bị kĩ lưỡng, và tiến hành từng bước theo lộ trình cụ thể. Chuẩn bị cho IFRS là một quá trình tốn thời gian và công sức, nhưng nó mang lại nhiều lợi ích lớn cho doanh nghiệp, giúp họ tiến bộ và hội nhập mạnh mẽ vào kinh tế toàn cầu.
2. Lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam
Ngày 16/3/2020, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 345/QĐ-BTC phê duyệt Đề án “Áp dụng chuẩn mực BCTC tại Việt Nam" nhằm hướng tới áp dụng IFRS và chuẩn mực BCTC Việt Nam mới (VFRS) theo hướng IFRS từ sau năm 2025. Theo đó, lộ trình áp dụng chuẩn mực BCTC tại Việt Nam gồm 3 giai đoạn:
- Giai đoạn chuẩn bị (2020-2021):
Bộ Tài chính chuẩn bị các điều kiện cần thiết như: Công bố bản dịch IFRS ra tiếng Việt; Xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn áp dụng IFRS; Xây dựng cơ chế tài chính liên quan; Đào tạo nguồn nhân lực, quy trình triển khai cho các doanh nghiệp.
- Giai đoạn tự nguyện (2022-2025):
Đối với BCTC hợp nhất, các doanh nghiệp sau có nhu cầu và đủ nguồn lực, thông báo cho Bộ Tài chính trước khi tự nguyện áp dụng IFRS tại Việt Nam để lập BCTC hợp nhất: Công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước quy mô lớn hoặc có các khoản vay được tài trợ bởi các định chế tài chính quốc tế; Công ty mẹ là công ty niêm yết; Công ty đại chúng quy mô lớn là công ty mẹ chưa niêm yết; Các công ty mẹ khác nhu cầu và đủ nguồn lực tự nguyện áp dụng IFRS.
Đối với BCTC riêng, các doanh nghiệp có 100% FDI là công ty con của công ty mẹ ở nước ngoài có nhu cầu và đủ nguồn lực, thông báo cho Bộ Tài chính trước khi tự nguyện áp dụng IFRS để lập BCTC riêng.
- Giai đoạn bắt buộc (sau 2025):
Đối với BCTC hợp nhất: Trên cơ sở đánh giá tình hình thực hiện áp dụng IFRS của giai đoạn 1, Bộ Tài chính căn cứ nhu cầu, khả năng sẵn sàng của các doanh nghiệp và tình hình thực tế, quy định phương án, thời điểm bắt buộc áp dụng IFRS để lập BCTC hợp nhất cho từng nhóm doanh nghiệp thuộc các đối tượng cụ thể: Công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước; Công ty mẹ là công ty niêm yết; Công ty đại chúng quy mô lớn là công ty mẹ chưa niêm yết; Công ty mẹ quy mô lớn khác. Các công ty mẹ khác không thuộc đối tượng bắt buộc áp dụng nêu trên có nhu cầu và đủ nguồn lực, thông báo cho Bộ Tài chính trước khi tự nguyện áp dụng IFRS để lập BCTC hợp nhất.
Đối với BCTC riêng: Trên cơ sở đánh giá tình hình thực hiện áp dụng IFRS của giai đoạn 1, Bộ Tài chính căn cứ nhu cầu, khả năng sẵn sàng của các doanh nghiệp, pháp luật có liên quan và tình hình thực tế, quy định phương án, thời điểm áp dụng bắt buộc hoặc áp dụng tự nguyện IFRS để lập BCTC riêng cho từng nhóm đối tượng, đảm bảo tính hiệu quả và khả thi.
 |
| Ảnh: sưu tầm internet |
3. Cách thức áp dụng IFRS tại Việt Nam và các bước chuẩn bị
a. Cách thức áp dụng IFRS tại Việt Nam
Doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng IFRS phải áp dụng tất cả quy định của IFRS đã có hiệu lực tại cùng một thời điểm. Khi IASB có sự thay đổi, bổ sung IFRS thì Việt Nam sẽ áp dụng chậm nhất sau 3 năm kể từ thời điểm các sửa đổi, bổ sung IFRS có hiệu lực. Doanh nghiệp tự nguyện hay bắt buộc áp dụng IFRS lập BCTC hợp nhất hoặc BCTC riêng không phải lập BCTC theo VAS, chỉ phải lập duy nhất một BCTC theo IFRS để công bố theo pháp luật Việt Nam.
Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, không thuộc các đối tượng cụ thể bắt buộc áp dụng IFRS, sẽ áp dụng Chuẩn mực BCTC Việt Nam mới (VFRS) có điều chỉnh phù hợp với IFRS và thông lệ quốc tế. Riêng doanh nghiệp siêu nhỏ không có nhu cầu và điều kiện áp dụng IFRS và VFRS sẽ có hướng dẫn riêng của Bộ tài chính.
Trước ngày 31/12/2024, Bộ Tài chính sẽ ban hành mới Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam theo hướng phù hợp với IFRS, yêu cầu quản lý, điều hành của Việt Nam và nhu cầu của DN. Sau đó, Bộ Tài chính thường xuyên rà soát lại VAS, cập nhật những thay đổi của IFRS để đảm bảo VAS phù hợp ở mức độ cao nhất với thông lệ quốc tế.
b. Chuẩn bị điều kiện chuyển đổi từ VAS sang IFRS
Để áp dụng IFRS tại Việt Nam, cần rà soát, kiểm tra và thiết lập lại hệ thống, quy trình cũng như hạ tầng của doanh nghiệp để đảm bảo tính trung thực của BCTC và đáp ứng các quy định của IFRS; Rà soát lực lượng nhân sự về kế toán, tài chính, cũng như quản lý để có được kế hoạch bồi dưỡng, đào tạo kiến thức nghiệp vụ kế toán phù hợp với tình hình mới.
Bản thân đội ngũ nhân sự làm công tác kế toán cần chủ động học hỏi, nghiên cứu và tích lũy kiến thức, kỹ năng, tiếng Anh, IFRS thông qua các tài liệu của Bộ Tài chính, IFRS và các trung tâm đào tạo, hiệp hội ngành nghề uy tín; Cần nắm được sự khác biệt giữa VAS và IFRS để áp dụng đúng và chính xác, cũng như hiểu được những thay đổi trong kết quả kinh doanh và tình hình tài chính của DN.
Nhân sự làm công tác kế toán cần trao đổi nghiệp vụ, kiến thức kế toán từ các công ty kiểm toán lớn hiện nay như BIG4; Tham gia học tập và tích lũy kiến thức về IFRS tại các trung tâm đào tạo uy tín; Học tập các chứng chỉ quốc tế như: chứng chỉ CertIFR hay Chứng chỉ Kế toán Công chứng Anh Quốc (ACCA) để chuẩn bị kiến thức, tiếng Anh cần thiết để đáp ứng công việc, thăng tiến trong sự nghiệp.
Kết luận
Sự chuẩn bị cẩn thận và toàn diện cho tiến trình chuyển đổi sang Chuẩn mực báo cáo tài chính IFRS là việc làm cần thiết để doanh nghiệp tránh được các rủi ro về tài chính khi chuyển đổi theo xu hướng tài chính toàn cầu. Đồng thời, tận dụng và phát huy tối đa lợi thế của doanh nghiệp, sớm thích nghi để tăng cường vị thế và nâng cao tính cạnh tranh. Các bước chuẩn bị này không chỉ được lưu tâm thực hiện bởi doanh nghiệp mà bên cạnh đó, cũng cần các cơ quan chức năng phối hợp với các hội nghề nghiệp, các tổ chức khác hỗ trợ, khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp áp dụng IFRS thông qua những văn bản hướng dẫn cụ thể, chi tiết hơn để IFRS nhanh chóng được triển khai trong thực hiện tại các doanh nghiệp.
Công ty AGS xin chân thành cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích cho cuộc sống và công việc, cũng như khai thác thêm góc nhìn mới về lĩnh vực mà bạn đang quan tâm. Đội ngũ AGS sẽ luôn nỗ lực để mang đến những thông tin mới mẻ và hữu ích đến bạn trong thời gian tới. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.
Thông tin khác
Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn
Thông tin tuyển dụng và Hướng dẫn
AGS luôn mở rộng cánh cửa cho những ứng viên muốn thử thách bản thân trong lĩnh vực Kế toán - Kiểm toán - Ngôn ngữ Nhật - Pháp lý - Nhân sự. Xem chi tiết bài viết để biết thêm về Thông tin tuyển dụng tại AGS bạn nhé!Nguồn: Tổng hợp
.png)
.webp)
.png)
