Những điểm mới của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt 2025

Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là một trong những sắc thuế quan trọng trong hệ thống thuế Việt Nam, có tác động trực tiếp đến giá cả hàng hóa, hành vi tiêu dùng của người dân cũng như nguồn thu ngân sách Nhà nước. Đây là loại thuế được áp dụng đối với một số hàng hóa, dịch vụ có tính chất xa xỉ hoặc gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe, môi trường và xã hội. Mới đây, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 đã được Quốc hội thông qua và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đánh dấu bước điều chỉnh quan trọng trong chính sách thuế, hướng tới mục tiêu kiểm soát tiêu dùng hợp lý, khuyến khích sản xuất bền vững và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Trong bài viết dưới đây, AGS sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết những điểm mới đáng chú ý của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025. 

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 đã có những điều chỉnh đáng chú ý, mở rộng phạm vi đánh thuế đối với nhiều loại hàng hóa và dịch vụ mới, nhằm điều tiết tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hướng tới phát triển bền vững. Cụ thể:

- Bổ sung các mặt hàng mới: Luật mới bổ sung trực thăng, tàu lượn và nước giải khát có hàm lượng đường vượt 5g/100ml vào danh mục chịu thuế TTĐB. Mục tiêu của quy định này là hạn chế tiêu thụ các sản phẩm xa xỉ và đồ uống có đường, vốn được xem là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cộng đồng như béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch.

- Điều hòa nhiệt độ: Thay vì đánh thuế toàn bộ như trước, Luật 2025 chỉ áp dụng thuế TTĐB đối với điều hòa có công suất từ 24.000 BTU đến 90.000 BTU. Đặc biệt, các loại điều hòa được thiết kế riêng cho phương tiện vận tải như ô tô, máy bay hoặc tàu thủy sẽ được miễn thuế, nhằm tránh ảnh hưởng đến chi phí sản xuất và vận tải.

- Vàng mã, hàng mã: Luật mới chính thức đưa vàng mã và hàng mã vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, ngoại trừ các sản phẩm phục vụ dạy học hoặc là đồ chơi cho trẻ em. Quy định này thể hiện định hướng giảm thiểu lãng phí, khuyến khích tiêu dùng văn minh và tiết kiệm.

- Kinh doanh đặt cược: Các hoạt động đặt cược thể thao, giải trí và các hình thức cá cược khác nay được bổ sung vào đối tượng chịu thuế TTĐB. Đây là bước đi quan trọng nhằm tăng cường quản lý và kiểm soát các hoạt động có yếu tố rủi ro, đồng thời đảm bảo nguồn thu hợp pháp cho ngân sách nhà nước.

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 cũng làm rõ và mở rộng các trường hợp không thuộc diện chịu thuế, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động sản xuất – xuất khẩu và các mục đích nhân đạo, xã hội. Cụ thể gồm:

- Hàng hóa sản xuất hoặc gia công để xuất khẩu trực tiếp ra nước ngoài.

- Hàng hóa đã xuất khẩu nhưng bị trả lại từ nước ngoài.

- Ô tô và các phương tiện vận tải chuyên dụng không đăng ký lưu hành, chỉ sử dụng trong khu di tích, trường học, bệnh viện.

- Trực thăng, tàu lượn dùng cho hoạt động cứu hộ, cứu nạn hoặc đào tạo phi công.

Đặc biệt, Luật mới cũng quy định rõ, nếu hàng hóa tạm nhập tái xuất quá hạn hoặc thay đổi mục đích sử dụng, thì tổ chức, cá nhân vẫn phải nộp thuế TTĐB theo quy định như hàng hóa tiêu thụ trong nước.

Một điểm cải tiến đáng chú ý của Luật 2025 là việc bổ sung phương pháp tính thuế tuyệt đối bên cạnh cách tính theo tỷ lệ phần trăm như trước đây. Cụ thể:

- Tính thuế theo tỷ lệ phần trăm: dựa trên giá tính thuế và thuế suất.

- Tính thuế tuyệt đối: dựa trên số lượng hàng hóa và mức thuế cố định theo đơn vị tính (đồng/bao, đồng/lít, đồng/điếu…).

Việc bổ sung phương pháp tính thuế tuyệt đối giúp kiểm soát hiệu quả hơn các mặt hàng có hại cho sức khỏe, như thuốc lá, rượu, bia, đồng thời đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong thu thuế.

Lần đầu tiên, Việt Nam áp dụng thuế tuyệt đối đối với thuốc lá, xì gà và thuốc lào theo lộ trình 5 năm (2027–2031) với mức tăng dần đáng kể. Cụ thể, thuốc lá điếu sẽ tăng thuế từ 2.000 đồng/bao vào năm 2027 lên 10.000 đồng/bao vào năm 2031; xì gà tăng từ 20.000 đồng/điếu lên 100.000 đồng/điếu; còn thuốc lá sợi và thuốc lào tăng từ 20.000 đồng/100g lên 100.000 đồng/100g. Chính sách này được xem là bước đi quan trọng trong việc giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đồng thời phù hợp với xu hướng quốc tế và các cam kết của Việt Nam về phòng chống tác hại thuốc lá.

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 quy định lộ trình tăng thuế đối với rượu và bia đến năm 2031 nhằm kiểm soát tiêu dùng đồ uống có cồn và giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng cũng như trật tự xã hội. Cụ thể, thuế đối với rượu có nồng độ từ 20 độ trở lên sẽ tăng từ 65% vào năm 2026 lên 90% vào năm 2031, trong khi rượu dưới 20 độ tăng từ 35% lên 60%. Tương tự, mặt hàng bia cũng được áp dụng lộ trình tăng thuế dần trong 6 năm, từ 65% vào năm 2026 lên 70% vào năm 2027, và tiếp tục tăng qua các năm cho đến khi đạt 90% vào năm 2031. Đây được xem là một trong những điều chỉnh mạnh mẽ nhất trong hơn một thập kỷ, thể hiện nỗ lực của Nhà nước trong việc hạn chế tiêu thụ rượu, bia, đặc biệt là trong giới trẻ, đồng thời tăng nguồn thu ngân sách phục vụ y tế và các chương trình phòng chống tác hại của đồ uống có cồn.

Lần đầu tiên, nước giải khát có hàm lượng đường vượt ngưỡng 5g/100ml sẽ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, đánh dấu bước thay đổi quan trọng trong chính sách thuế của Việt Nam. Theo lộ trình, từ ngày 01/01/2027, các sản phẩm này sẽ áp dụng mức thuế 8%, và tăng lên 10% kể từ ngày 01/01/2028. Quy định này được xem là phù hợp với xu hướng quốc tế, khi nhiều quốc gia đã đánh thuế đối với đồ uống có đường nhằm hạn chế tiêu thụ, ngăn ngừa béo phì, tiểu đường và các bệnh không lây nhiễm, đồng thời khuyến khích người dân hướng tới lối sống lành mạnh và tiêu dùng bền vững hơn.

Luật Thuế TTĐB 2025 cũng bổ sung và làm rõ các trường hợp được hoàn hoặc khấu trừ thuế, nhằm đảm bảo công bằng và hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình sản xuất – kinh doanh. Các trường hợp mới được bổ sung gồm:

- Nguyên liệu nhập khẩu dùng để sản xuất hàng xuất khẩu.

- Doanh nghiệp phá sản, giải thể hoặc chuyển đổi mô hình hoạt động sang hợp tác xã.

- Hoàn thuế theo các hiệp định, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Ngoài ra, các quy định về hoàn thuế trong các trường hợp quen thuộc như hàng tạm nhập tái xuất, chuyển đổi doanh nghiệp vẫn được giữ nguyên và kế thừa từ luật cũ.