RPA và AI có thể thay thế kế toán không? Góc nhìn từ người trong ngành

HCM Thùy ACC

13 thg 10, 2025

Bạn là một kế toán viên đang đi làm trong doanh nghiệp, hàng ngày xử lý hóa đơn, lập báo cáo, kiểm tra số liệu, đôi khi mệt mỏi với các công việc lặp đi lặp lại? Bạn nghe nhiều người nói rằng AI và RPA sẽ “cướp” mất công việc kế toán trong tương lai, và điều đó khiến bạn lo lắng?

Vậy thực tế thì sao? Liệu AI và RPA có thực sự thay thế hoàn toàn được nghề kế toán, hay chỉ là công cụ hỗ trợ giúp kế toán làm việc hiệu quả hơn? Trong bài viết này, AGS sẽ chia sẻ góc nhìn thực tế từ chính kinh nghiệm làm nghề, cũng như một số xu hướng hiện tại trong ngành.

RPA và AI là gì trong ngành kế toán?

RPA (Robotic Process Automation) là công nghệ tự động hóa quy trình nghiệp vụ bằng “robot phần mềm”. Trong kế toán, RPA có thể thực hiện các tác vụ lặp đi lặp lại như: nhập liệu hóa đơn, đối chiếu số liệu, lập báo cáo theo mẫu có sẵn...
AI (Trí tuệ nhân tạo) đi xa hơn khi có thể học, phân tích và đưa ra dự đoán hoặc đề xuất. AI có thể ứng dụng trong dự báo tài chính, phát hiện gian lận, đọc hóa đơn điện tử bằng OCR...

Những gì RPA và AI đang làm được – và làm rất tốt

Trong vài năm trở lại đây, nhiều công ty đã ứng dụng RPA và AI trong các công việc kế toán như:

Tự động nhập liệu và kiểm tra hóa đơn (ví dụ: dùng AI đọc hóa đơn PDF và đẩy vào phần mềm kế toán)
Lập báo cáo tài chính định kỳ, trích xuất dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau
So sánh, đối chiếu số dư giữa sổ sách và ngân hàng một cách tự động
Phát hiện bất thường trong dữ liệu kế toán bằng thuật toán học máy

Điều này giúp giảm đáng kể thời gian làm việc thủ công, đồng thời hạn chế sai sót do con người gây ra.

Những giới hạn mà RPA và AI chưa thể thay thế kế toán

Tuy nhiên, công nghệ dù mạnh đến đâu vẫn còn hạn chế:

Không thể xử lý các tình huống đặc thù, thiếu dữ liệu hoặc không rõ ràng — ví dụ: hợp đồng mập mờ, chứng từ bị thiếu, các khoản mục phải xét đến tính chất nghiệp vụ cụ thể.
Không hiểu được ngữ cảnh kinh doanh hay đưa ra các quyết định mang tính chiến lược – thứ mà kế toán giàu kinh nghiệm làm được.
Không có khả năng “thuyết phục” hay “giao tiếp” với cơ quan thuế, kiểm toán, lãnh đạo — kỹ năng mềm mà kế toán người thật rất cần.

Góc nhìn từ người trong ngành: Thay thế hay bổ trợ?

Từ kinh nghiệm làm kế toán tổng hợp gần 7 năm trong doanh nghiệp, tôi thấy AI và RPA không thay thế nghề kế toán, mà thay đổi vai trò của kế toán:

🔄 Từ người nhập liệu → người kiểm soát và phân tích số liệu

💬 Từ kỹ thuật viên → cố vấn tài chính nội bộ

🧠 Từ làm việc tay chân → đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu

Chúng ta sẽ bớt thời gian “dán mắt vào số”, và có nhiều thời gian hơn để đánh giá tình hình tài chính, đề xuất cải tiến chi phí, lập kế hoạch ngân sách hiệu quả.

Kế toán viên nên làm gì để không bị bỏ lại?

Hiểu công nghệ: Không cần biết lập trình, nhưng nên hiểu cách RPA hay AI hoạt động và ứng dụng vào công việc của mình.
Tập trung phát triển tư duy phân tích và kỹ năng giải quyết vấn đề
Trau dồi kỹ năng giao tiếp, trình bày và tư duy tài chính – quản trị
Làm quen với các phần mềm kế toán, ERP, BI hiện đại như Power BI, SAP, Odoo...

Kết luận

AI và RPA không phải là “kẻ thù” của nghề kế toán. Ngược lại, chúng là những cộng sự đắc lực, giúp kế toán viên bớt áp lực công việc, giảm lỗi, và có thêm thời gian cho những nhiệm vụ có giá trị cao hơn.

Câu hỏi không phải là "AI có thay thế kế toán không?" mà là "Bạn đã sẵn sàng để làm kế toán thời đại AI chưa?"

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.