Cần giải pháp đột phá chặn thủ đoạn “lách luật” trốn thuế khu vực hộ kinh doanh

Cùng tìm hiểu với mình qua bài viết dưới đây nhé!

Hộ kinh doanh nộp ngân sách chưa tương xứng với tiềm năng

Hiện cả nước có hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động. Trong đó, hơn 1,97 triệu hộ nộp thuế theo hình thức khoán và hơn 6.100 hộ nộp thuế theo hình thức kê khai. Tổng thu ngân sách từ hộ, cá nhân kinh doanh trong 3 tháng đầu năm 2025 ước đạt 8.695 tỷ đồng, tương đương 27,2% nhiệm vụ thu cả năm.
Tuy nhiên, tỷ trọng thu từ khu vực này chỉ chiếm 1,5 – 2% tổng thu ngân sách nhà nước, con số được cho là chưa phản ánh đúng tiềm năng đóng góp của hộ và cá nhân kinh doanh – đặc biệt trong bối cảnh hoạt động thương mại điện tử, dịch vụ nhà hàng, khách sạn và mô hình kinh tế chia sẻ phát triển mạnh mẽ.

Thách thức trong công tác quản lý thuế

Cục Thuế chỉ ra nhiều nguyên nhân khiến công tác quản lý thuế hộ kinh doanh chưa hiệu quả, trong đó nổi bật là:

• Thiếu kiểm tra đột xuất và giám sát thường xuyên.
• Phối hợp giữa cơ quan thuế và chính quyền địa phương chưa chặt chẽ.
• Dữ liệu chưa được cập nhật đồng bộ giữa các cơ quan quản lý.

Một số trường hợp hộ kinh doanh không xuất hóa đơn, kê khai thiếu hoặc không nộp thuế, gây thất thu cho ngân sách.
Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho rằng, bên cạnh các mô hình kinh doanh truyền thống, hiện nay xuất hiện nhiều hình thức kinh doanh mới như thương mại điện tử, hợp tác kinh doanh với tổ chức, cung cấp dịch vụ xuyên biên giới… Điều này đặt ra thách thức lớn cho cơ quan quản lý trong việc giám sát và thu đúng, thu đủ.

Chuyển đổi số – Hướng đi tất yếu trong quản lý thuế hộ kinh doanh

Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành nhấn mạnh, ngành Thuế cần chuyển đổi phương pháp quản lý hộ kinh doanh từ truyền thống sang tự động hóa, thông qua ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI).
Các giải pháp công nghệ này giúp nhận diện nhanh chóng các hành vi vi phạm, kiểm soát rủi ro và hỗ trợ ra quyết định quản lý hiệu quả hơn.
Song song đó, cơ quan Thuế sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đối thoại, nâng cao nhận thức tuân thủ pháp luật thuế cho người nộp thuế, đặc biệt là nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ trong lĩnh vực dịch vụ, ăn uống và lưu trú – nơi nguy cơ thất thu thuế còn cao.

Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu và đơn vị quản lý

Để công tác quản lý đạt hiệu quả, Cục Thuế yêu cầu:

• Các lãnh đạo đơn vị, chi cục thuế phải coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2025, có kế hoạch cụ thể và giải pháp đồng bộ.
• Mỗi chỉ tiêu, kế hoạch giao phải gắn với trách nhiệm của người đứng đầu.
• Tăng cường phối hợp liên ngành, đặc biệt tại các đội thuế liên huyện.

Công tác quản lý thuế hộ kinh doanh là một trụ cột quan trọng trong chiến lược cải cách thuế và chuyển đổi số ngành Tài chính. Với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, nâng cao ý thức tuân thủ và hoàn thiện cơ chế giám sát, ngành Thuế kỳ vọng sẽ khai thác hiệu quả tiềm năng lớn của khu vực hộ kinh doanh, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.