Tìm hiểu về IFRS 15: Mô hình 5 bước ghi nhận doanh thu

Tìm hiểu về IFRS 15: Xác định giá giao dịch và ví dụ minh họa
Bước 3 của mô hình

1. Xác định hợp đồng với khách hàng (Identify the contract with a customer)

Hợp đồng là một cam kết giữa hai hay nhiều bên (pháp nhân) để làm hoặc không làm một việc nào đó trong khuôn khổ pháp luật. Hợp đồng thường gắn liền với dự án, trong đó một bên thỏa thuận với các bên khác thực hiện dự án hay một phần dự án cho mình.
Hợp đồng có thể được thể hiện bằng văn bản hay bằng lời nói (có thể có người làm chứng), nếu vi phạm hợp đồng hay không theo cam kết thì 2 bên sẽ cùng nhau ra toà và bên thua sẽ chịu mọi phí tổn.
Hợp đồng của KH nằm trong phạm vi của IFRS 15 nếu đáp ứng tất cả các điều kiện sau:

Hợp đồng đã được các bên tham gia hợp đồng chấp thuận và cam kết thi hành
Quyền của mỗi bên liên quan đến hàng hóa hoặc dịch vụ được chuyển giao có thể được xác định
Các điều khoản thanh toán cho hàng hoá hoặc dịch vụ được chuyển giao có thể được xác định
Hợp đồng có tính chất thương mại
Có thể là doanh thu mà doanh nghiệp được hưởng để đổi lấy hàng hoá hoặc dịch vụ sẽ được thu thập.

2. Xác định nghĩa vụ thực hiện trong hợp đồng (Identify the performance obligations in the contract)

Nghĩa vụ thực hiện (Performance obligations) là những cam kết trong hợp đồng về việc chuyển giao hàng hoá hoặc cung cấp dịch vụ, bao gồm những hàng hoá và dịch vụ khách hàng có thể bán lại hoặc cung cấp cho khách hàng khác của họ.
Hạch toán riêng doanh thu từ các nghĩa vụ này nếu nghĩa vụ có thể xác định riêng biệt. Một hàng hóa, dịch vụ có thể được coi là riêng biệt nếu nó được bán hoặc có thể được bán một cách độc lập:

Công ty có thể thu được lợi ích từ mỗi loại hàng hóa, dịch vụ hoặc kết hợp chúng với nhau.
Hàng hóa hoặc dịch vụ không biến đổi/ tác động trọng yếu lẫn nhau.
Hàng hóa hoặc dịch vụ không phụ thuộc quá lớn lẫn nhau.

Nếu một nhóm hàng hoá có tính chất giống nhau, bản chất chuyển giao hàng hoá giống nhau thì tất cả được coi là một nghĩa vụ thực hiện duy nhất.

3. Xác định giá giao dịch (Determine the transaction price)

Đây có thể coi là bước khó nhất và trọng tâm nhất của IFRS 15, nó có rất nhiều chỉ số tài chính cũng như yêu cầu phải cung cấp ví dụ thực tế để người đọc có thể nắm được, vì lẽ đó mình sẽ để dành phần này cho blog tiếp theo về chủ đề IFRS 15.

4. Phân bổ giá giao dịch để thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng (Allocate the transaction price to the performance obligations in the contract)

Khi đã tính được giá giao dịch ở bước 3 thì khi đó giá giao dịch nên được phân bổ cho tất cả các nghĩa vụ thực hiện khác biệt theo tỷ lệ tương ứng với giá bán độc lập tương đối (stand-alone selling price) của hàng hóa hay dịch vụ trong mỗi nghĩa vụ thực hiện.

Giá bán riêng lẻ của hàng hóa hoặc dịch vụ (stand-alone selling price) là giá khi hàng hóa hoặc dịch vụ được bán riêng biệt cho khách hàng trong những trường hợp tương tự nhau và cho các khách hàng tương tự.

5. Ghi nhận doanh thu khi doanh nghiệp thỏa mãn một nghĩa vụ thực hiện (Recognize revenue when an entity satisfies a performance obligation)

Doanh thu được ghi nhận khi các nghĩa vụ về hàng hoá hoặc dịch vụ trong hợp đồng được chuyển giao hoặc cung cấp cho khách hàng.
Nghĩa vụ thực hiện hợp đồng có thể được coi là hoàn thành tại một thời điểm hoặc qua từng giai đoạn, được gọi là hợp đồng với nghĩa vụ thực hiện xác định theo thời gian (Performance obligation satisfied over time)

Nếu nghĩa vụ thực hiện theo thời gian → Doanh thu nên được ghi nhận và phân bổ theo thời gian
Nếu nghĩa vụ thực hiện tại 1 thời điểm → Doanh thu nên được ghi nhận tại thời điểm đó

*TÁI BÚT

Chủ đề IFRS 15 là 1 chủ đề rất khó và có rất nhiều khái niệm mới như việc làm thế nào để ta xác định được nghĩa vụ thực hiện trên hợp đồng (Obligation), làm sao để phân biệt khi nào ghi nhận doanh thu và khi nào nên phân bổ theo thời gian,...Mình đã từng đọc rất nhiều về chủ đề này nhưng thú thật là mình vẫn không thể hiểu hết được chuẩn mực nhưng nếu mọi người ủng hộ thì mình sẽ có thể ra tiếp blog mới trong tương lai về chủ đề này ngoài phần "Xác định giá giao dịch".

＊Thông tin khác

Nếu bạn muốn tìm thêm thông tin liên quan đến bài đăng này hoặc thông tin công ty chúng tôi, vui lòng xem các bài đăng và trang bên dưới. Công ty Kế toán AGS Việt Nam hy vọng bạn có thể dành nhiều thời gian hơn trên trang web của chúng tôi và có thêm nhiều thông tin hữu ích.