Chuẩn mực kế toán số 08 - Thông tin tài chính về những khoản vốn góp liên doanh

Hoạt động “đầu tư liên công ty” khá phức tạp và đa dạng, thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như: Hợp tác kinh doanh, góp vốn thành lập doanh nghiệp mới, mua cổ phiếu,… với tỷ lệ góp vốn khác nhau và có mức độ kiểm soát khác nhau. Do đó, tùy thuộc vào mức độ kiểm soát của đơn vị đầu tư mà Bộ Tài Chính đã qui định phương pháp kế toán cho khoản đầu tư đó. Để doanh nghiệp thực hiện tốt công tác kế toán, thời gian vừa qua Bộ Tài Chính cũng đã đã ban hành chuẩn mực kế toán số 08. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu 1 phần về chuẩn mực này

Mục đích của chuẩn mực 08 là quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán về các khoản vốn góp liên doanh, gồm: Các hình thức liên doanh, báo cáo tài chính riêng và báo cáo tài chính hợp nhất của các bên góp vốn liên doanh làm cơ sở cho việc ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính của các bên góp vốn liên doanh.

Liên doanh: Là thỏa thuận bằng hợp đồng của hai hoặc nhiều bên để cùng thực hiện hoạt động kinh tế, mà hoạt động này được đồng kiểm soát bởi các bên góp vốn liên doanh. Các hình thức liên doanh quy định trong chuẩn mực này gồm:

• Hợp đồng hợp tác kinh doanh dưới hình thức liên doanh hoạt động kinh doanh được đồng kiểm soát.
• Hợp đồng hợp tác kinh doanh dưới hình thức liên doanh tài sản được đồng kiểm soát.
• Hợp đồng liên doanh dưới hình thức thành lập cơ sở kinh doanh được đồng kiểm soát.

Trong đó:

• Bên góp vốn liên doanh: Là một bên tham gia vào liên doanh và có quyền đồng kiểm soát đối với liên doanh đó.
• Đồng kiểm soát: Là quyền cùng chi phối của các bên góp vốn liên doanh về các chính sách tài chính và hoạt động đối với một hoạt động kinh tế trên cơ sở thỏa thuận bằng hợp đồng.
• Ngoài ra, trong chuẩn mực này còn có đề cập đến khái niệm về kiểm soát và ảnh hưởng đáng kể
• Kiểm soát: Là quyền chi phối các chính sách tài chính và hoạt động đối với một hoạt động kinh tế liên quan đến góp vốn liên doanh nhằm thu được lợi ích từ hoạt động kinh tế đó.
• Ảnh hưởng đáng kể: Là quyền được tham gia vào việc đưa ra các quyết định về chính sách tài chính và hoạt động của một hoạt động kinh tế nhưng không phải là quyền kiểm soát hay quyền đồng kiểm soát đối với những chính sách này.

Chuẩn mực số 08 áp dụng cho kế toán những khoản vốn góp liên doanh, gồm:

• Hoạt động kinh doanh được đồng kiểm soát.
• Tài sản được đồng kiểm soát.
• Cơ sở kinh doanh được đồng kiểm soát.

Là phương pháp kế toán mà khoản vốn góp trong liên doanh được ghi nhận ban đầu theo giá gốc, sau đó được điều chỉnh theo những thay đổi của phần sở hữu của bên góp vốn liên doanh trong tài sản thuần của cơ sở kinh doanh được đồng kiểm soát. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh phải phản ánh lợi ích của bên góp vốn liên doanh từ kết quả hoạt động kinh doanh của cơ sở kinh doanh được đồng kiểm soát.

Là phương pháp kế toán mà khoản vốn góp liên doanh được ghi nhận ban đầu theo giá gốc, sau đó không được điều chỉnh theo những thay đổi của phần sở hữu của bên góp vốn liên doanh trong tài sản thuần của cơ sở kinh doanh được đồng kiểm soát. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh chỉ phản ánh khoản thu nhập của bên góp vốn liên doanh được phân chia từ lợi nhuận thuần luỹ kế của liên doanh phát sinh sau khi góp vốn liên doanh.