Lễ hội Đại Phan của người Sán Dìu

Công ty TNHH Kế toán - Kiểm toán AGS nằm trong hàng đầu những đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, và tư vấn thuế tài chính. Cùng với chất lượng dịch vụ tốt và uy tín, Công ty đã có nhiều kinh nghiệm trong ngành nghề, để phục vụ công việc thì các kiến thức liên quan đến ngành nghề là điều vô cùng cần thiết cho mỗi cá nhân trong tập thể. Hôm nay Công ty AGS sẽ giới thiệu đến các bạn một di sản văn hóa phi vật thể đó chính là lễ hội Đại Phan của người Sán Dìu, một trong những di sản văn hóa của dân tộc Việt Nam được lưu truyền và bảo tồn qua nhiều thế hệ dân tộc, nay chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu những giá trị cốt lõi và vẻ đẹp của di sản văn hóa của Việt Nam.

Đại Phan là một lễ hội của cộng đồng người Sán Dìu, được tổ chức để cầu mong cho dân làng được an yên, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, xua đuổi tà ma... Xa xưa, lễ hội này thường được tổ chức vào cuối năm và diễn ra trong khoảng 5 ngày 4 đêm. Lễ hội Đại Phan truyền thống bắt đầu bằng lễ rước thành hoàng làng, dựng cây phan (cây nêu), hát soọng cô, leo gươm (leo dao), lội qua than hồng, cấp sớ điệp sắc phong cho thầy cúng...

Đáng chú ý trong lễ hội này là lễ leo dao và lội qua than hồng. Trong lễ leo dao, thầy cúng chuẩn bị hai cái cây gắn lưỡi dao, mô phỏng hình bông lúa, gọi là cây dương và cây âm. Dao gắn trên cây đều mới rèn, sắc lẹm, từng sử dụng trong lễ chém súc hiến tế diễn ra vào ngày thứ hai của buổi lễ. 12 lưỡi dao gắn trên cây tượng trưng cho những tầng trời. Các lưỡi dao gắn theo dạng bậc thang để tái hiện truyền thuyết Vua Cóc của người Sán Dìu. Đến giờ đã định, các cây dao được dựng lên. Chủ lễ bắt quyết, các thầy cúng giơ gan bàn chân để đóng triện đỏ rồi bắt đầu đặt chân lên các lưỡi dao sắc để lên đỉnh cây mà không bị đổ máu.

Ở phía trên, họ sẽ vẩy thóc gạo ra tứ phía để người ở dưới đón lấy, tượng trưng sự ban ơn của trời cho dân bản được no ấm, mùa màng bội thu. Tiếp theo, họ đọc các bài cúng, ­­­tống đạt nguyện vọng, cầu thiên vương ban phúc lành. Sau đó, họ đi xuống, xuống đến đâu chặt đứt các dây buộc, gỡ bỏ lưỡi dao đến đó. Nghi lễ lội qua than hồng cũng vậy. Các thầy cúng với đôi chân trần bước qua than hồng rất điệu nghệ mà không bị bỏng chân. Người Sán Dìu tin rằng, khi thực hiện những hoạt động này mong ước của họ sẽ được bề trên nghe hiểu và linh ứng phò trợ cho cuộc sống. Ngày nay, khi tái hiện những hoạt động này, nhiều người xem cảm thấy rất hồi hộp. Nhưng đây cũng là những nét độc đáo bí truyền của người Sán Dìu.

Từ buổi chiều trước ngày hội chính, tại sân Nhà văn hóa xã Bình Dân - nơi tổ chức lễ hội đã có một đống than củi lớn được đốt lên. Những người “chân sắt”, sau khi đã hoàn thành việc leo dao, thì tối đêm họ lại tiếp tục đi trên than hồng bằng chân trần. Theo ông Hòa thì lửa là của thần linh, có thể đốt cháy vạn vật. Con người khi chết đi được hỏa táng, mọi tội lỗi trần đời đã được giũ sạch để về với cõi vĩnh hằng. Như vậy, việc đi trên lửa cũng là để đốt hết mọi tội lỗi của mình đã phạm trên đời. Nghi lễ đi trên than hồng thường tổ chức vào ban đêm, khi trời đất giao hòa chỉ một màu, đó cũng là lúc trời đất cùng chứng giám mọi tội lỗi của ta đã được giũ sạch khi đi qua than hồng.

Khoảng 10 giờ đêm đống than đã cháy để lại lớp tro màu hồng vẫn còn nóng bỏng. Đã đến giờ, một thầy mo đi qua tấm thảm than hồng ngùn ngụt dưới chân mà như không có chuyện gì. Trước đây tôi chỉ thường nghe người ta mắng những người hay làm những điều vô lý rằng “Thế bảo ông nhảy vào lửa ông cũng nhảy à?”.

Vậy mà bây giờ, tôi lại chứng kiến có nhiều người dân, họ cũng muốn vào đi trên than cùng với các thầy. Lúc này, tôi mới chợt nhận ra một thầy bê ra một chậu nước chắc là pha dung dịch và bảo rằng ai muốn lội than thì phải nhúng chân qua chậu nước đó mới không bị bỏng. Tôi cũng không biết dung dịch có trong chậu kia là gì, mà chỉ thấy sau đó rất nhiều người xem lễ hội cùng đi chân trần vào đống than, có cả trẻ nhỏ, mà không ai kêu thét lên do bị bỏng.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết của chúng tôi. Hi vọng bài viết có thể cung cấp cho bạn sẽ có những thông tin bổ ích trong cuộc sống và công việc, và mở ra cho các bạn thêm những góc nhìn mới hơn về các vấn đề trong ngành nghề cũng như là các giá trị văn hóa của hai dân tộc Việt Nam - Nhật Bản. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi đễ có thêm những thông tin bổ ích khác và cơ hội việc làm cực hấp dẫn tại Công ty AGS nữa nhé.