Lăng Ông Bà Chiểu - Khám Phá Ngôi Đền Cổ Nhất Sài Thành

2025/02/25

ViệtNam-Lịchsử

Công ty Kế toán AGS Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp.
Trong bài viết này công ty AGS sẽ chia sẻ về chủ đề Lăng Ông Bà Chiểu. Lăng Ông Bà Chiểu là di tích lịch sử nổi bật thờ Tả Quân Lê Văn Duyệt, một vị tướng tài ba trong lịch sử Việt Nam. Lăng được xây dựng vào đầu thế kỷ 19 và là nơi để người dân bày tỏ lòng kính trọng đối với những đóng góp của ông cho đất nước. Kiến trúc của lăng kết hợp hài hòa giữa các yếu tố văn hóa truyền thống Việt Nam, tạo nên không gian trang nghiêm, thu hút nhiều du khách và tín đồ đến thăm. Lăng không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là một biểu tượng văn hóa, gắn liền với sự phát triển của vùng đất Nam Bộ.
Cùng tìm hiểu kĩ hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây nhé.

1. Sơ lược về Lăng Ông Bà Chiểu

Lăng Ông Bà Chiểu hay còn gọi là đền thờ Tả Quân Lê Văn Duyệt nằm tại quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, là một di tích lịch sử quan trọng gắn liền với văn hóa và tín ngưỡng của người dân miền Nam Việt Nam. Lăng được xây dựng vào đầu thế kỷ 20, thờ cúng Ông Bà Chiểu, một vị thần bảo vệ dân làng và cũng là nơi tổ chức các nghi lễ thờ cúng, cầu an cho cộng đồng. Đây là lăng thờ Tả quân Lê Văn Duyệt (1764-1832) - vị tướng Tổng trấn thành Gia Định xưa. Lăng có tên chính xác là Thượng Công miếu, được ghi bằng chữ Hán ở cổng Tam quan. Sau này người ta quen gọi là lăng Ông Bà Chiểu bởi:
  • Tục lệ tránh gọi thẳng tên (phạm húy), người ta gọi là “lăng Ông”;
  • Lăng nằm ngay cạnh chợ Bà Chiểu, lâu dần người dân đã ghép hai từ lăng Ông chợ Bà Chiểu thành “lăng Ông Bà Chiểu” để chỉ khu lăng của Tả quân.
Lăng Ông Bà Chiểu có kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn của văn hóa phương Đông, với các yếu tố chạm khắc tinh xảo và các họa tiết trang trí biểu trưng cho sự tôn kính và linh thiêng. Mái lăng được xây dựng theo hình dạng đặc trưng của kiến trúc truyền thống phương Đông, cùng với các bức tượng và hình ảnh các vị thần linh bảo hộ.
Lăng Ông Bà Chiểu không chỉ là một địa điểm thờ cúng, mà còn là một di tích văn hóa, là nơi thu hút du khách và người dân địa phương tham gia vào các hoạt động tôn giáo, lễ hội. Những ngày lễ lớn, người dân sẽ đến lăng để cầu may mắn, bình an, và cầu cho sự thịnh vượng của gia đình và cộng đồng.

2. Thông tin tham quan đền thờ Tả Quân Lê Văn Duyệt

Địa chỉ: Số 1 đường Vũ Tùng, Phường 3, quận Bình Thạnh, Tp HCM.
Giờ mở cửa tham khảo: 7:00 - 17:00 các ngày trong tuần.
Giá vé vào cửa: miễn phí.
Lưu ý:
  • Trang phục: Để tôn trọng không gian lăng mộ, du khách nên lựa chọn những bộ trang phục lịch sự, kín đáo, không quá hở hang. Một gợi ý cho du khách là bạn có thể lựa chọn mặc những bộ áo dài khi đến lăng vừa thể hiện được nét văn hóa Việt, vừa lưu lại được những bức ảnh đẹp.
  • Thời gian tham quan: Du khách nên tìm hiểu trước thời gian tham quan của lăng để tránh đến lăng vào khung giờ lăng đã đóng cửa.
  • Tuân thủ các nội quy/quy định của lăng: Lăng có quy định không được mang đồ ăn và nước uống vào bên trong nên bạn không nên chuẩn bị hoặc mua đồ ăn từ ngoài vào.
  • Giữ vệ sinh: Du khách nên vứt rác đúng nơi quy định, tránh vứt rác bừa bãi. 

3. Lịch sử hình thành Lăng Ông Bà Chiểu

Lăng Ông Bà Chiểu là quần thể đền thờ và mộ của Tả quân Lê Văn Duyệt cùng vợ ông, bà Đỗ Thị Phận. Tả quân Lê Văn Duyệt là một vị tướng và quân sư tài ba, có công lớn với triều đình nhà Nguyễn, đã phục vụ dưới triều vua Gia Long và vua Minh Mạng.
Tuy nhiên, vào năm 1835, dưới triều vua Minh Mạng, xảy ra vụ biến loạn Phiên An. Lê Văn Duyệt bị cáo buộc tội "che chở quân phỉ đảng, gây loạn" khi ông đã qua đời. Vua Minh Mạng đã ra lệnh phá hủy mộ và dựng bia đá với nội dung "Quyền yêm Lê Văn Duyệt phục pháp xử" (chỉ tên hoạn quan Lê Văn Duyệt chịu tội). Đến năm 1841, dưới thời vua Thiệu Trị, Lê Văn Duyệt mới được minh oan, bia đá bị dỡ bỏ và mộ ông được xây dựng lại, cao và rộng hơn.
Lịch sử của lăng mộ Ông Bà Chiểu bắt đầu từ năm 1848, khi khu lăng mộ cơ bản được hoàn thành. Đến năm 1914, Hội Thượng Công Quý Tế được thành lập, và từ đó, các nghi lễ cúng tế tại miếu lăng Ông Bà Chiểu được tổ chức hàng năm. Công tác trùng tu lăng mộ cũng được thực hiện nhiều lần qua các năm. Vào ngày 06/12/1989, Bộ Văn hóa đã công nhận lăng Ông Bà Chiểu là di tích Lịch sử Văn hóa cấp quốc gia.
Lăng Ông Bà Chiểu trước khi được phục dựng như hiện nay

4. Kiến trúc Tả quân Lê Văn Duyệt

Miếu lăng Ông Bà Chiểu tọa lạc trên khu đất rộng lớn với tổng diện tích lên đến 18.500m². Tường bao quanh lăng dài 500m và cao 1,2m, có 4 cổng mở ra 4 con đường chính: Lê Văn Duyệt, Phan Đăng Lưu, Trịnh Hoài Đức và Vũ Tùng. Với kiến trúc cổ kính và chiều dài ấn tượng, du khách không nên bỏ qua cơ hội chụp hình bên những bức tường đặc trưng của lăng Ông Bà Chiểu.
Lăng Ông Bà Chiểu chào đón du khách với cổng Tam quan nằm ở hướng Nam, mở ra đường Vũ Tùng. Trên cổng có dòng chữ Hán, dịch ra là "Thượng Công miếu", chỉ vị trí thờ Thượng Công - một chức quan cao cấp thời xưa. Qua cổng Tam quan, du khách sẽ đi qua một khu vườn cảnh trước khi vào khu lăng chính, bao gồm ba phần: nhà bia, mộ của Tả quân Lê Văn Duyệt và vợ, cùng miếu thờ.

4.1 Nhà bia

Nhà bia tại lăng Ông Bà Chiểu là nơi đặt bia đá để ghi nhớ công đức của Tả quân Lê Văn Duyệt. Công trình này được xây dựng theo dạng một ngôi điện nhỏ, với tường được lát gạch và mái lợp ngói âm dương, tạo nên không gian trang nghiêm và cổ kính. Trên bia đá, khắc dòng chữ Hán "Lê công miếu bi", có nghĩa là "Bia của miếu thờ Lê Công", nhằm ca ngợi những công lao to lớn của Tả quân đối với đất nước và triều đình, đặc biệt là trong việc bảo vệ và phát triển đất nước dưới triều đại nhà Nguyễn.
Trước bia đá, đôi hạc vàng cưỡi rùa được đặt trang trọng, tượng trưng cho sự hòa hợp âm dương, thể hiện sự cân bằng giữa các yếu tố trong vũ trụ. Hình ảnh này cũng mang ý nghĩa về sự bền vững, lâu dài và sức mạnh vĩnh cửu, giống như những phẩm chất mà Tả quân Lê Văn Duyệt thể hiện trong suốt cuộc đời. Đây là biểu tượng cho sự hỗ trợ lẫn nhau giữa các yếu tố trong tự nhiên và cũng là lời nhắc nhở về những giá trị đạo đức mà ông đã cống hiến cho đất nước.
Khu vực nhà bia ở Lăng Ông Bà Chiểu

4.2 Lăng mộ

Lăng mộ là công trình được xây dựng đầu tiên trong quần thể lăng, vì vậy đây cũng là khu vực cổ nhất của lăng Ông Bà Chiểu. Phần mộ bao gồm hai ngôi mộ song táng, trong đó Tả quân Lê Văn Duyệt được an táng bên phải (hướng từ nhà bia nhìn vào), còn vợ ông, bà Đỗ Thị Phận, được an táng bên trái. Mộ tại lăng Ông Bà Chiểu còn được gọi là mộ "quy", vì có hình dáng giống như con rùa đang nằm, một biểu tượng của sự trường tồn và vĩnh cửu.
Lăng mộ Tả quân Lê Văn Duyệt và vợ của ông
Bao quanh khu mộ là một bức tường dày được xây bằng đá ong, tạo nên một không gian tôn nghiêm và bảo vệ khu vực linh thiêng này. Tường bao còn thông ra sân đốt nhang đèn, nơi du khách và người dân có thể thắp hương tưởng nhớ và cúng tế các vị thánh thần.

4.3 Miếu thờ 

Khu miếu thờ trong Lăng Ông Bà Chiểu là phần có kiến trúc độc đáo nhất, thu hút rất nhiều du khách đến tham quan và check-in. Miếu thờ được xây dựng theo phong cách kiến trúc truyền thống của nhà Nguyễn, bao gồm ba phần chính: tiền điện, trung điện và chính điện. Các kỹ thuật chạm khắc gỗ, đá, sành sứ trong miếu thờ được thực hiện rất tinh xảo, mang lại vẻ đẹp cổ kính và uy nghiêm, vẫn được bảo tồn nguyên vẹn cho đến ngày nay. Những chi tiết này không chỉ tạo nên giá trị nghệ thuật mà còn thể hiện sự tôn kính và sự khéo léo của các nghệ nhân thời kỳ xưa.
Miếu thờ lăng Ông Bà Chiểu

5. Tục xin xăm ở Lăng Lê Văn Duyệt

Lăng Ông Bà Chiểu còn nổi tiếng với tục xin xăm, một phong tục lâu đời của người Sài Gòn xưa. Tại khu Tây Lang trong lăng, rất nhiều người dân và du khách đến xin xăm với hy vọng cầu xin sức khỏe và giải trừ bệnh tật. Sau khi xin xăm, họ sẽ ra khu bên cạnh để giải xăm, tạo thành một nghi thức quen thuộc trong đời sống tâm linh của người dân nơi đây.
Để xin xăm tại lăng, du khách có thể thực hiện các bước sau:
  1. Đầu tiên, du khách quỳ gối, chắp tay và thành tâm cầu khấn xin xăm. Khi khấn, bạn cần giới thiệu rõ họ tên, ngày tháng năm sinh, nơi ở và bày tỏ những nguyện vọng của mình.
  2. Sau khi hoàn tất lời cầu khấn, du khách sẽ vái 3 lạy và xin rút quẻ. Lưu ý rằng mỗi người chỉ được rút 1 lần và chỉ rút duy nhất 1 quẻ.
  3. Trên thẻ xăm sẽ có số thứ tự và chữ nho, du khách chỉ cần tìm bài thơ tương ứng với số thứ tự và đọc phần dịch nghĩa để hiểu rõ về ý nghĩa của thẻ xăm mình đã rút.

Lăng Ông Bà Chiểu không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh và văn hóa của người dân Sài Gòn. Từ những nghi lễ truyền thống như xin xăm đến những công trình nghệ thuật chạm khắc tinh xảo, lăng Ông Bà Chiểu mang đến một không gian thanh tịnh, linh thiêng, nơi du khách có thể tìm thấy sự bình yên và tưởng nhớ công lao của Tả quân Lê Văn Duyệt. Mỗi bước đi trong khuôn viên lăng đều gợi lên những giá trị lịch sử sâu sắc, đồng thời là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của những phong tục lâu đời. 

Lăng Ông Bà Chiểu là một di tích mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa, không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là địa điểm thu hút du khách và người dân đến tham quan, cầu bình an. Qua các công trình kiến trúc tinh xảo và những phong tục truyền thống, lăng không chỉ bảo tồn những giá trị lịch sử mà còn góp phần duy trì những nét đẹp văn hóa của cộng đồng. Đây thực sự là một địa điểm không thể bỏ qua đối với những ai yêu mến lịch sử và văn hóa miền Nam Việt NamCông ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.

Thông tin khác

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn

Nguồn: https://vinpearl.com/vi/lang-ong-ba-chieu-kham-pha-ngoi-den-co-nhat-sai-thanh, https://vinwonders.com/vi/wonderpedia/news/lang-ong-ba-chieu-sai-gon/

Tìm kiếm Blog này

AGS Accounting会社紹介(JP)

Translate

Lưu trữ Blog

QooQ