Những điểm mới của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự

INC DIỄM QUỲNH

11 thg 9, 2025

AGS xin thông tin đến bạn đọc một số điểm mới nổi bật trong Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự năm 2025 được ban hành ngày 25/6/2025 . Những sửa đổi này không chỉ phản ánh quan điểm hình sự nhân đạo hơn, mà còn thể hiện sự điều chỉnh kịp thời để phù hợp với tổ chức bộ máy mới của Nhà nước và yêu cầu thực tiễn trong phòng, chống tội phạm.

1. Sửa đổi 8 điều luật liên quan đến việc bỏ hình phạt tử hình

Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự 2025 đã bỏ hình phạt tử hình từ ngày 01/7/2025 đối với 8 tội danh sau:

- Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân;

- Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

- Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh;

- Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược;

- Tội gián điệp;

- Tội vận chuyển trái phép chất ma túy;

- Tội tham ô tài sản;

- Tội nhận hối lộ.

Ngoài ra, điều khoản chuyển tiếp trong Luật cũng nêu rõ, hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 01/7/2025 với người phạm 8 tội trên mà chưa thi hành án thì không thi hành, Chánh án TAND Tối cao sẽ quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.

Như vậy, với việc bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh nêu trên thì Việt Nam sẽ chỉ còn 10 tội danh còn áp dụng án tử hình từ ngày 01/7/2025:

(1) Tội phản bội Tổ quốc (Điều 108)

(2) Tội bạo loạn (Điều 112)

(3) Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân (Điều 113)

(4) Tội giết người (Điều 123)

(5) Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142)

(6) Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248)

(7) Tội mua bán trái phép chất ma túy (Điều 251)

(8) Tội khủng bố (Điều 299)

(9) Tội chống loài người (Điều 422)

(10) Tội phạm chiến tranh (Điều 423)

2. Sửa đổi 2 điều luật để phù hợp với cơ cấu, tổ chức bộ máy mới sau khi không tổ chức Công an cấp huyện

Sửa đổi 2 điều luật để phù hợp với cơ cấu, tổ chức bộ máy mới sau khi không tổ chức Công an cấp huyện và tên gọi của các bộ sau khi thực hiện phương án sáp nhập gồm:

- Thay thế cụm từ “cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện nơi người đó chấp hành hình phạt” thành cụm từ “cơ quan có thẩm quyền” tại Điều 62 của Bộ luật Hình sự;

- Thay cụm từ “Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn” thành cụm từ “Bộ Nông nghiệp và Môi trường”, bỏ cụm từ “Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện” tại Điều 241 của Bộ luật Hình sự.

3. Nâng gấp 2 lần hình phạt tiền tại 24 điều luật

Nâng gấp 2 lần hình phạt tiền tại 24 điều luật, tập trung vào nhóm tội về hàng giả, môi trường, an toàn thực phẩm, tham nhũng, cụ thể là:

- Điều 192. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả;

- Điều 193. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm;

- Điều 194. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh;

- Điều 195. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, giống vật nuôi;

- Điều 235. Tội gây ô nhiễm môi trường;

- Điều 236. Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại;

- Điều 237. Tội vi phạm quy định về phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường;

- Điều 238. Tội vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai; vi phạm quy định về bảo vệ bờ, bãi sông;

- Điều 239. Tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam;

- Điều 240. Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người;

- Điều 241. Tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật, thực vật;

- Điều 242. Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản;

- Điều 243. Tội hủy hoại rừng;

- Điều 244. Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm;

- Điều 245. Tội vi phạm quy định về quản lý khu bảo tồn thiên nhiên;

- Điều 246. Tội nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại;

- Điều 317. Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm;

- Điều 353. Tội tham ô tài sản;

- Điều 354. Tội nhận hối lộ;

- Điều 355. Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản;

- Điều 356. Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ;

- Điều 357. Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ;

- Điều 358. Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi;

- Điều 359. Tội giả mạo trong công tác.

Việc nâng gấp 2 lần hình phạt tiền tại 24 điều luật thể hiện chính sách hình sự nghiêm khắc hơn nhằm răn đe và phòng ngừa tội phạm hiệu quả, nhất là trong các lĩnh vực nhạy cảm như môi trường, thực phẩm, hàng giả và tham nhũng.

4. Nâng mức phạt tù tại 8 điều luật

Việc nâng mức phạt tù tại 8 điều luật, tập trung vào các nhóm tội về môi trường, ma túy, an toàn thực phẩm, cụ thể là:

- Điều 235. Tội gây ô nhiễm môi trường;

- Điều 236. Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại;

- Điều 248. Tội sản xuất trái phép chất ma túy;

- Điều 249. Tội tàng trữ trái phép chất ma túy;

- Điều 250. Tội vận chuyển trái phép chất ma túy;

- Điều 251. Tội mua bán trái phép chất ma túy;

- Điều 255. Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy;

- Điều 317. Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm.

Ngoài ra, Luật sửa đổi, bổ sung đã hạ mức thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường tại Điều 235. Tội gây ô nhiễm môi trường.

5. Sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật có liên quan

- Đối với Luật Thi hành án hình sự:

Sửa đổi, bổ sung 3 điều luật (Điều 68, Điều 82 và Điều 115), thay thế cụm từ “Tòa án nhân dân cấp tỉnh” bằng cụm từ “Tòa án nhân dân khu vực” tại khoản 3 Điều 36, khoản 3 Điều 55, khoản 1 Điều 136;
Thay thế cụm từ “Ủy ban nhân dân cấp huyện” bằng cụm từ “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh” tại điểm d khoản 1 Điều 192;
Thay thế cụm từ “Tòa án nhân dân cấp huyện” bằng cụm từ “Tòa án nhân dân khu vực” tại khoản 4 Điều 90, các khoản 1, 3 và 5 Điều 93, khoản 1 Điều 102, khoản 4 Điều 103;
Bãi bỏ điểm d khoản 1 Điều 80, điểm c khoản 1 Điều 192 và Điều 205.

- Đối với Luật Đặc xá, sửa đổi, bổ sung 9 điều luật, gồm: Điều 9, Điều 11, Điều 15, Điều 18, Điều 27, Điều 29, Điều 31.

- Đối với Luật Phòng, chống mua bán người: Sửa đổi, bổ sung 7 điều luật (Điều 27, Điều 28, Điều 30, Điều 31, Điều 33, Điều 46, Điều 53); thay thế cụm từ “xã, phường, thị trấn” bằng cụm từ “xã, phường, đặc khu” tại khoản 1 Điều 22; bãi bỏ Điều 52; bỏ cụm từ “thanh tra” tại khoản 2 Điều 55.

- Đối với Luật CAND:

Sửa đổi, bổ sung 06 điều luật gồm: Điều 16, Điều 17, Điều 18, Điều 24, Điều 33, Điều 38;
Thay thế cụm từ “Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương” bằng cụm từ “Công an tỉnh, thành phố” tại điểm c khoản 1 Điều 24;
Thay thế cụm từ “Ủy ban Quốc phòng và An ninh” thành cụm từ “Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại” tại điểm b khoản 1 Điều 25; bãi bỏ khoản 2 Điều 17.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.