Kế Toán Cần Chuẩn Bị Gì Khi Làm Việc Với Kiểm Toán Viên?

HCM SƯƠNG ACC

6 thg 10, 2025

Trong mùa kiểm toán, nhiều kế toán thường rơi vào tình trạng “chạy nước rút”, vội vàng hoàn thiện sổ sách và chứng từ. Điều này không chỉ tạo áp lực lớn cho kế toán mà còn khiến quá trình kiểm toán bị kéo dài, phát sinh nhiều rủi ro. Vậy, kế toán cần chuẩn bị gì trước khi làm việc với kiểm toán viên để mọi việc diễn ra thuận lợi?

1. Hiểu rõ phạm vi và mục tiêu kiểm toán

Trước tiên, kế toán cần nắm được phạm vi kiểm toán (ví dụ: kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, hay kiểm toán nội bộ). Việc hiểu mục tiêu giúp kế toán biết cần chuẩn bị loại hồ sơ nào, mức độ chi tiết ra sao, tránh chuẩn bị lan man hoặc thiếu sót.

2. Hoàn thiện sổ sách kế toán

Kiểm tra tính đầy đủ và hợp lý của các bút toán hạch toán.

Đối chiếu số liệu giữa các sổ: sổ chi tiết – sổ cái – báo cáo tài chính.

Khóa sổ đúng kỳ để đảm bảo không có sai lệch phát sinh sau ngày khóa sổ.

3. Chuẩn bị chứng từ và hồ sơ liên quan

Đây là bước quan trọng nhất khi làm việc với kiểm toán viên. Kế toán nên:

Sắp xếp chứng từ theo trình tự thời gian hoặc theo loại nghiệp vụ.

Đảm bảo chứng từ đầy đủ chữ ký, dấu mộc và tuân thủ quy định pháp luật.

Lập bảng kê danh mục hồ sơ để dễ dàng tra cứu khi kiểm toán viên yêu cầu.

4. Đối chiếu công nợ và số dư tài khoản

Thực hiện đối chiếu với khách hàng, nhà cung cấp, ngân hàng trước khi kiểm toán đến.

Lập biên bản xác nhận công nợ và số dư để có bằng chứng chắc chắn.

Rà soát các khoản công nợ lâu ngày, chuẩn bị giải trình nếu có rủi ro không thu hồi được.

5. Chuẩn bị thuyết minh và giải trình

Kiểm toán viên không chỉ nhìn vào con số mà còn quan tâm đến bản chất nghiệp vụ. Vì vậy, kế toán cần chuẩn bị:

Thuyết minh báo cáo tài chính.

Các bảng phân tích chi phí, doanh thu, lợi nhuận.

Tài liệu giải trình cho các khoản mục bất thường (ví dụ: chi phí tăng đột biến, doanh thu giảm mạnh).

6. Phối hợp và giao tiếp hiệu quả

Cung cấp thông tin đúng thời hạn, tránh trì hoãn.

Trung thực, minh bạch khi trả lời câu hỏi của kiểm toán viên.

Nếu có sai sót, nên chủ động trao đổi và đề xuất phương án điều chỉnh.

✅ Kết luận

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi làm việc với kiểm toán viên không chỉ giúp quá trình kiểm toán diễn ra nhanh chóng mà còn nâng cao uy tín, tính minh bạch của doanh nghiệp. Một kế toán chuyên nghiệp là người biết sắp xếp hồ sơ khoa học, kiểm soát số liệu chính xác và hợp tác cởi mở với kiểm toán viên.