Những loại tài sản doanh nghiệp thường đánh giá lại và hướng dẫn hạch toán tài khoản 412

AGS Thùy Trang
23 thg 10, 2025
Việc đánh giá lại tài sản là nghiệp vụ kế toán quan trọng, giúp doanh nghiệp phản ánh giá trị thực tế của tài sản tại thời điểm nhất định. Khoản chênh lệch phát sinh từ việc đánh giá lại này được phản ánh vào Tài khoản 412 - Chênh lệch đánh giá lại tài sản (theo Thông tư 200/2014/TT-BTC).

I. Các loại tài sản doanh nghiệp thường đánh giá lại

Doanh nghiệp thường đánh giá lại tài sản khi có quyết định của Nhà nước hoặc khi thực hiện các nghiệp vụ như cổ phần hóa, chuyển đổi hình thức sở hữu. Các loại tài sản chủ yếu bao gồm:
  • Tài sản cố định (TSCĐ): Gồm TSCĐ hữu hình (nhà xưởng, máy móc,...) và TSCĐ vô hình.
  • Bất động sản đầu tư.
  • Hàng tồn kho: Bao gồm nguyên vật liệu (TK 152), công cụ, dụng cụ (TK 153), thành phẩm (TK 155), hàng hóa (TK 156),...

II. Nguyên tắc kế toán Tài khoản 412

Tài khoản 412 dùng để phản ánh số chênh lệch do đánh giá lại tài sản hiện có và tình hình xử lý số chênh lệch đó.
Tài khoản 412 chỉ được sử dụng trong các trường hợp theo quy định, chủ yếu là khi có quyết định của Nhà nước về đánh giá lại tài sản hoặc khi cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước.
Tài khoản này có thể có số dư bên Nợ (phản ánh chênh lệch giảm giá trị tài sản chưa xử lý) hoặc bên Có (phản ánh chênh lệch tăng giá trị tài sản chưa xử lý).
Cuối năm tài chính, số dư trên TK 412 sẽ được xử lý theo quyết định của cấp có thẩm quyền, thường là điều chỉnh tăng hoặc giảm Vốn đầu tư của chủ sở hữu (TK 411).

III. Hướng dẫn hạch toán chênh lệch đánh giá lại tài sản (TK 412)

1. Đánh giá lại vật tư, hàng hóa (TK 152, 153, 155, 156)

Trường hợp giá đánh giá lại cao hơn giá trị ghi sổ (Chênh lệch tăng):
  • Ghi tăng các tài khoản vật tư, hàng hóa: Nợ TK 152, 153, 155, 156.
  • Ghi tăng chênh lệch đánh giá lại tài sản: Có TK 412 (số chênh lệch tăng thêm).
Trường hợp giá đánh giá lại thấp hơn giá trị ghi sổ (Chênh lệch giảm):
  • Ghi giảm chênh lệch đánh giá lại tài sản: Nợ TK 412 (số chênh lệch giảm bớt
  • Ghi giảm các tài khoản vật tư, hàng hóa: Có TK 152, 153, 155, 156.

2. Đánh giá lại tài sản cố định (TSCĐ) và bất động sản đầu tư

Trường hợp giá đánh giá lại cao hơn giá trị ghi sổ (Giá trị còn lại điều chỉnh tăng):
  • Ghi tăng Nguyên giá: Nợ TK 211, 213, 217 (phần Nguyên giá điều chỉnh tăng.
  • Ghi tăng Hao mòn lũy kế: Có TK 214 (phần Giá trị hao mòn điều chỉnh tăng).
  • Ghi tăng chênh lệch đánh giá lại (Giá trị còn lại tăng thêm): Có TK 412.
Trường hợp giá đánh giá lại thấp hơn giá trị ghi sổ (Giá trị còn lại điều chỉnh giảm):
  • Ghi giảm Hao mòn lũy kế: Nợ TK 214 (phần Giá trị hao mòn điều chỉnh giảm).
  • Ghi giảm chênh lệch đánh giá lại (Giá trị còn lại giảm bớt): Nợ TK 412.
  • Ghi giảm Nguyên giá: Có TK 211, 213, 217 (phần Nguyên giá điều chỉnh giảm).

3. Xử lý số dư TK 412 cuối năm tài chính

Nếu TK 412 có số dư Bên Có (Chênh lệch tăng chưa xử lý) và được quyết định bổ sung vốn kinh doanh:
  • Ghi giảm TK 412: Nợ TK 412.
  • Ghi tăng Vốn đầu tư của chủ sở hữu: Có TK 411.
Nếu TK 412 có số dư Bên Nợ (Chênh lệch giảm chưa xử lý) và được quyết định ghi giảm vốn kinh doanh:
  • Ghi giảm Vốn đầu tư của chủ sở hữu: Nợ TK 411.
  • Ghi giảm TK 412: Có TK 412.
Lưu ý: Chênh lệch đánh giá lại tài sản khi doanh nghiệp mang tài sản đi góp vốn vào đơn vị khác không phản ánh vào TK 412 mà được hạch toán vào Thu nhập khác (TK 711) hoặc Chi phí khác (TK 811).

Thông tin khác


【実績No.1】AGSベトナム税務会計事務所｜日系企業の進出・会計税務支援
AGSベトナム税務会計事務所は、進出支援実績No.1の会blogcardfu-image" style="float:right;width:100px;padding:0 0 0 10px;margin:0 0 5px 5px;"> 

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn


Thông tin tuyển dụng và Hướng dẫn
AGS luôn mở rộng cánh cửa cho những ứng viên muốn thử thách bản thân trong lĩnh vực Kế toán - Kiểm toán - Ngôn ngữ Nhật - Pháp lý - Nhân sự. Xem chi tiết bài viết để biết thêm về Thông tin tuyển dụng tại AGS bạn nhé! 

[Vị trí] Tổng hợp tất cả vị trí tuyển dụng
Tham khảo thêm các vị trí tuyển dụng tại Công ty Kế toán-Kiểm toán AGS.
 

Liên hệ dịch vụ
Công ty Dịch vụ kế toán Nhật Bản. Cung cấp Dịch vụ tư vấn đầu tư, Kế toán - Thuế, Kiểm toán. Nếu bạn có bất kỳ yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi. Công ty chúng tôi luôn tìm kiếm cơ hội được làm việc với công ty bạn.
 
Nguồn: https://thuvienphapluat.vn/phap-luat/doanh-nghiep-thuong-danh-gia-lai-va-phan-anh-vao-tai-khoan-412-loai-tai-san-nao-cach-hach-toan-chen-141548-236748.html
Next Post Previous Post