Sự khác nhau giữa kế toán và kiểm toán mà sinh viên hay nhầm lẫn

HCM DIEU ACC

28 thg 10, 2025

Sự khác nhau chính giữa kế toán và kiểm toán nằm ở thời điểm thực hiện và vai trò. Kế toán là người tạo ra thông tin tài chính (ghi chép, tổng hợp) bên trong doanh nghiệp, còn kiểm toán là người đánh giá và xác nhận tính trung thực, chính xác của thông tin đó từ một góc độ độc lập. Kế toán làm việc liên tục để theo dõi hoạt động kinh doanh, trong khi kiểm toán viên thực hiện công việc theo từng kỳ và mang tính độc lập, không thuộc biên chế của doanh nghiệp.

1 Kế toán là gì?

Kế toán là quá trình ghi chép, phân loại và tổng hợp các giao dịch tài chính của doanh nghiệp.
Mục tiêu chính: cung cấp thông tin chính xác cho ban lãnh đạo, cơ quan thuế, nhà đầu tư.
Ví dụ: Kế toán ghi nhận doanh thu, chi phí, lập báo cáo tài chính cuối kỳ.

2 Kiểm toán là gì?

Kiểm toán là quá trình kiểm tra, đánh giá lại thông tin tài chính mà kế toán đã lập, nhằm đảm bảo các báo cáo trung thực và hợp lý.
Mục tiêu chính: đưa ra ý kiến độc lập về tính chính xác của báo cáo tài chính.
Ví dụ: Kiểm toán viên kiểm tra chứng từ, đối chiếu số liệu, đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ.

3. Điểm khác nhau dễ nhầm lẫn

Tiêu chí	Kế toán	Kiểm toán
Bản chất	Là quá trình ghi chép, phân loại và tổng hợp các nghiệp vụ tài chính phát sinh của doanh nghiệp.	Là quá trình kiểm tra, xác minh và đưa ra ý kiến độc lập về tính trung thực, hợp lý của các số liệu và báo cáo tài chính mà kế toán đã lập.
Mục đích	Phản ánh chính xác tình hình tài chính và hiệu quả kinh doanh để phục vụ cho các quyết định quản lý nội bộ và các bên liên quan.	Tăng cường độ tin cậy và sự minh bạch của báo cáo tài chính cho các đối tượng bên ngoài như nhà đầu tư, ngân hàng, cơ quan nhà nước.
Chủ thể thực hiện	Nhân viên nội bộ của doanh nghiệp (kế toán viên).	Bên độc lập – có thể là công ty kiểm toán bên ngoài hoặc kiểm toán viên nội bộ.
Thời điểm thực hiện	Diễn ra liên tục, hàng ngày, hàng kỳ (tháng, quý, năm) khi có giao dịch phát sinh.	Diễn ra định kỳ (thường hàng năm) hoặc đột xuất sau khi báo cáo tài chính đã được lập.
Đối tượng công việc	Ghi nhận các giao dịch tài chính hàng ngày và lập báo cáo tài chính.	Kiểm tra, xác minh lại sổ sách và báo cáo tài chính do kế toán thực hiện.
Kết quả đầu ra	Sổ sách kế toán, báo cáo tài chính, báo cáo quản trị.	Báo cáo kiểm toán và ý kiến về mức độ trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính.
Tính chất	Mang tính hệ thống, chi tiết và nội bộ.	Mang tính độc lập, khách quan và xác minh.
Mối quan hệ	Kế toán là tiền đề của kiểm toán; kiểm toán chỉ được thực hiện khi công tác kế toán đã hoàn thành.	Kiểm toán là bước giám sát, đánh giá công tác kế toán.

4. Vì sao sinh viên hay nhầm?

Cả hai đều làm việc với số liệu và báo cáo tài chính.
Trong thực tập, sinh viên kế toán đôi khi cũng tham gia kiểm tra chứng từ, dễ lẫn với kiểm toán.
Một số môn học có nội dung giao thoa như “kiểm soát nội bộ”, “chuẩn mực kế toán – kiểm toán”.

5. Lời khuyên cho sinh viên

Nếu em yêu thích sự tỉ mỉ, chi tiết và quản lý dữ liệu, hãy chọn kế toán.
Nếu em thích phân tích, phản biện, và đánh giá rủi ro, thì kiểm toán sẽ phù hợp hơn.
Cả hai nghề đều cần kiến thức vững + kỹ năng Excel + tư duy logic để phát triển lâu dài.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.