Tác động của chuyển đổi số đến công tác kế toán tại Việt Nam

HCM DIEU ACC

14 thg 10, 2025

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số (CĐS) trở thành xu hướng tất yếu của mọi lĩnh vực, trong đó có kế toán. Tại Việt Nam, Bộ Tài chính đã ban hành “Chiến lược kế toán – kiểm toán đến năm 2030” (Quyết định số 633/QĐ-BTC ngày 3/4/2023) nhấn mạnh việc ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) và Blockchain trong công tác kế toán nhằm nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản trị tài chính.

1. Cơ hội từ chuyển đổi số trong kế toán

1.1 Tăng tốc độ và hiệu quả xử lý nghiệp vụ

Theo bài viết, chuyển đổi số giúp các nghiệp vụ như phân loại chứng từ, xử lý bút toán, ghi sổ kế toán được thực hiện nhanh chóng hơn — giảm thời gian làm thủ công, tăng năng suất lao động. Nhờ đó, họ có nhiều thời gian hơn để sáng tạo trong công việc, thực hiện các công việc đòi hỏi chuyên môn cao hơn cũng như nâng cao tay nghề, nghiệp vụ.

1.2 Triển khai các công nghệ mới

Trong bài báo liệt kê 5 nhóm công nghệ chính được ứng dụng trong kế toán: IoT, AI, Big Data, điện toán đám mây (cloud), blockchain. Những công nghệ này hỗ trợ từ thu thập dữ liệu tự động, phân tích xu hướng, đến lưu trữ dữ liệu an toàn.

1.3 Linh hoạt quản lý dữ liệu đa chiều

Chuyển đổi số giúp kế toán doanh nghiệp tổng hợp dữ liệu từ các chi nhánh, đơn vị thành viên thuận tiện, báo cáo tài chính có thể cung cấp nhiều lớp thông tin giá trị hơn về kết quả kinh doanh, xu hướng chi phí – lợi nhuận theo từng bộ phận.

1.4 Cơ hội quốc tế hoá nghiệp vụ kế toán

Doanh nghiệp Việt Nam có thể khai thác phần mềm, chuẩn mực quốc tế, làm việc từ xa, hoặc hợp tác quốc tế dễ dàng hơn khi hệ thống số hóa mạnh mẽ.

2. Thực trạng & những hạn chế nổi bật

Tại Việt Nam, việc Chính phủ ban hành Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã chính thức khởi động quá trình chuyển đổi số để hướng đến nền quản trị thông minh, nền kinh tế số, xã hội số. Điều đó tác động trực tiếp đến tất các các ngành, lĩnh vực, trong đó lĩnh vực kế toán.

Đặc biệt, Chiến lược kế toán - kiểm toán đến năm 2030 được ban hành tại Quyết định số 633/QĐ-TTg ngày 23/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh mục tiêu thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực kế toán: “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp với quá trình chuyển đổi số trong việc xây dựng khung khổ pháp lý và tổ chức triển khai thực hiện tại các đơn vị; xây dựng cơ sở dữ liệu liên quan đến kế toán - kiểm toán phục vụ hoạt động của các đơn vị và hoạt động quản lý, giám sát kế toán - kiểm toán”.

Bên cạnh đó, Luật Kế toán sửa đổi, bổ sung năm 2015 đã đề cập đến các quy định về ứng dụng công nghệ trong công tác kế toán liên quan đến chứng từ điện tử, chữ ký trên chứng từ, xác lập và lưu trữ các chứng từ, mở - ghi - khóa sổ và công tác lưu trữ... Những vấn đề này đòi hỏi có sự đóng góp của hệ thống công nghệ thông tin để mang lại hiệu quả làm việc cao nhất.

2.1 Hạ tầng CNTT & năng lực công nghệ hạn chế

Bài viết chỉ ra rằng dù nhiều doanh nghiệp đã sử dụng phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử, song việc áp dụng các công nghệ cao như ERP, blockchain vẫn ở mức thấp. Có khoảng 58% DN sử dụng phần mềm kế toán hiệu quả; chỉ 10,5% sử dụng hệ thống ERP trên cloud.

2.2 Quy định pháp lý còn lạc hậu, không theo kịp

Luật Kế toán sửa đổi bổ sung năm 2015 đã có quy định về chứng từ điện tử, chữ ký số, xác lập và lưu trữ chứng từ số, nhưng bài viết nhấn mạnh nhiều vấn đề thực tế vẫn chưa có quy định pháp lý đồng bộ, khiến doanh nghiệp gặp khó khi thực hiện nghiệp vụ trên nền số.

2.3 Nhân lực thiếu kỹ năng công nghệ

Nhiều kế toán viên chỉ quen với nghiệp vụ truyền thống, chưa thành thạo công nghệ mới — IoT, AI, phân tích dữ liệu — nên khó tiếp nhận chuyển đổi số sâu. Bài viết dẫn khảo sát cho thấy chỉ 51% người làm kế toán “quan tâm cao” đến chuyển đổi số, trong khi phần còn lại chưa sẵn sàng.

2.4 Rủi ro dữ liệu, an ninh mạng

Khi dữ liệu kế toán, báo cáo tài chính được lưu trữ và truyền qua mạng, có nguy cơ rò rỉ thông tin hoặc bị tấn công mạng. Bài viết cảnh báo rằng các giao dịch điện tử, email nội bộ có thể trở thành điểm yếu nếu không có lớp bảo mật vững chắc.

3. Định hướng và giải pháp để chuyển đổi số thành công

3.1 Hoàn thiện khung pháp lý & chính sách hỗ trợ

Cần sửa đổi Luật Kế toán, Luật Giao dịch điện tử để tương thích hơn với công nghệ mới, minh bạch hóa quy định về lưu trữ số, chữ ký số, chứng từ điện tử. Bài viết kiến nghị nhà quản lý quốc gia xây dựng chiến lược chuyển đổi ngành kế toán.

3.2 Xây dựng hạ tầng công nghệ mạnh mẽ

Doanh nghiệp cần đầu tư cơ sở dữ liệu lớn, hệ thống an ninh mạng, phần mềm kế toán tích hợp, APIs để kết nối dữ liệu giữa các hệ thống nội bộ và cơ quan quản lý.

3.3 Nâng cao năng lực con người

Phải cải tiến chương trình đào tạo kế toán – kiểm toán, bổ sung môn học công nghệ thông tin, thực hành phần mềm, đào tạo kỹ năng số cho kế toán viên tại doanh nghiệp. Bài viết nhấn mạnh việc đào tạo thực tế tích hợp công nghệ mới.

3.4 Tăng nhận thức & thay đổi văn hoá doanh nghiệp

Doanh nghiệp và người kế toán cần nhìn nhận chuyển đổi số không chỉ là công nghệ mà là văn hoá làm việc mới — đổi mới tư duy, chấp nhận rủi ro vừa học hỏi. Bài viết đề xuất DN cần tăng cường truyền thông nội bộ, tổ chức hội thảo về số hóa.

4. Kết luận

Chuyển đổi số trong lĩnh vực kế toán tại Việt Nam là xu hướng không thể đảo ngược. Dựa trên thực trạng và kinh nghiệm được phân tích trong bài “Chuyển đổi số trong lĩnh vực kế toán tại Việt Nam” của Tạp chí Kinh tế – Tài chính , có thể thấy rõ cơ hội và thách thức song song.

Doanh nghiệp nào chủ động đầu tư công nghệ, đào tạo nhân lực và điều chỉnh quy trình sẽ dễ dẫn đầu trong thời đại số. Ngược lại, nếu chần chừ, họ có thể bị tụt lại phía sau trong cuộc đua cạnh tranh.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.