Vụ Gian Lận Kế Toán của Luckin Coffee – “Starbucks của Trung Quốc” và Cú Ngã Lịch Sử

HCM Oanh ACC
14 thg 10, 2025

Luckin Coffee từng được xem là niềm tự hào mới của ngành F&B Trung Quốc, với mô hình công nghệ – giao hàng nhanh – giá rẻ, được kỳ vọng “vượt mặt Starbucks”.
Chỉ trong hơn hai năm sau khi thành lập (2017–2019), Luckin đã niêm yết thành công trên sàn NASDAQ và đạt mức định giá hơn 12 tỷ USD.
Thế nhưng, đằng sau tốc độ tăng trưởng thần kỳ ấy là một trong những vụ gian lận kế toán lớn nhất lịch sử châu Á, khiến toàn bộ hệ thống kiểm toán và nhà đầu tư toàn cầu chấn động.

1. Bản chất vụ gian lận kế toán

Luckin Coffee thổi phồng doanh thu và lợi nhuận để thu hút vốn đầu tư, tạo ảo tưởng về tăng trưởng bền vững.
Cuộc điều tra độc lập cho thấy, từ quý 2 đến quý 4 năm 2019, công ty đã ghi nhận doanh thu ảo lên đến 2,2 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 310 triệu USD).

🔹 Cách thức gian lận:

  1. Lập hóa đơn giả (Fake Transactions)

    • Hàng loạt hóa đơn bán hàng được tạo cho các giao dịch không tồn tại, thông qua các khách hàng ảo và bên liên quan.

    • Doanh thu từ những hóa đơn này được ghi nhận đầy đủ, khiến báo cáo tài chính thể hiện mức tăng trưởng ấn tượng.

  2. Thao túng hệ thống POS và dữ liệu giao dịch

    • Nhân viên nội bộ đã can thiệp vào hệ thống bán hàng (Point of Sale) để khớp số liệu với các giao dịch giả.

    • Hệ thống được “tùy chỉnh” để tạo ra hàng trăm ngàn đơn hàng ảo mỗi ngày.

  3. Ghi nhận chi phí quảng cáo ảo để hợp thức hóa doanh thu

    • Công ty báo cáo chi phí khuyến mãi, chiết khấu rất lớn (một số hơn 50% doanh thu), nhằm biện minh cho doanh thu tăng đột biến.

    • Trên thực tế, phần lớn các chiến dịch này chưa bao giờ diễn ra, chỉ tồn tại trên giấy tờ kế toán.

  4. Quay vòng dòng tiền nội bộ

    • Một số khoản thanh toán cho giao dịch giả được thực hiện bằng chính tiền của công ty, khiến số dư ngân hàng trông “khớp” với báo cáo tài chính.

    • Đây là hình thức “round-tripping”, một kỹ thuật gian lận phổ biến dùng để che giấu giao dịch khống.

2. Hậu quả nghiêm trọng

  • Cổ phiếu Luckin Coffee sụt hơn 90% giá trị chỉ trong vài ngày, bị NASDAQ hủy niêm yết tháng 6/2020.

  • CEO và COO bị sa thải, nhiều giám đốc khác bị điều tra hình sự.

  • Công ty bị phạt hơn 180 triệu USD bởi Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC).

  • Hàng nghìn nhà đầu tư cá nhân mất trắng.

  • Đặc biệt, đơn vị kiểm toán Ernst & Young Hua Ming chịu áp lực lớn vì không phát hiện gian lận sớm.



3. Bài học kế toán và kiểm toán rút ra

  1. Không được tin tuyệt đối vào dữ liệu hệ thống nội bộ.
    Các giao dịch điện tử, dù tự động hóa, vẫn cần được đối chiếu độc lập bằng bằng chứng vật lý hoặc xác nhận bên thứ ba.

  2. Kiểm toán viên phải mở rộng thủ tục kiểm tra thực tế.
    Việc chỉ dựa trên số liệu kế toán mà không kiểm tra thực tế (physical verification) khiến sai phạm khó phát hiện.

  3. Cần áp dụng kiểm soát nội bộ mạnh mẽ hơn trong công ty tăng trưởng nhanh.
    Tốc độ mở rộng quá nhanh của Luckin khiến bộ phận kế toán – kiểm soát không theo kịp, tạo khoảng trống cho gian lận.

  4. Văn hóa doanh nghiệp và áp lực doanh thu là nguồn gốc rủi ro đạo đức.
    Khi ban lãnh đạo đặt mục tiêu “đốt tiền để chiếm thị phần” và yêu cầu báo cáo kết quả “đẹp bằng mọi giá”, kế toán trở thành công cụ phục vụ “niềm tin ảo”.

4. Kết luận

Vụ Luckin Coffee không chỉ là một cú ngã đau cho giới khởi nghiệp Trung Quốc, mà còn là bài học cảnh tỉnh toàn cầu về đạo đức nghề nghiệp kế toán – kiểm toán.
Nó cho thấy, gian lận có thể được che giấu bằng công nghệ và quy trình tinh vi, nhưng sớm muộn cũng bị phơi bày khi dòng tiền thật không còn khớp với lợi nhuận ảo.

“Báo cáo tài chính có thể được trang điểm, nhưng dòng tiền không bao giờ biết nói dối.”

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé. 

Thông tin khác


【実績No.1】AGSベトナム税務会計事務所｜日系企業の進出・会計税務支援
AGSベトナム税務会計事務所は、進出支援実績No.1の会計事務所。日本人税理士・会計士が常駐し、法人設立・月次会計・税務申告・給与計算・社会保険・監査対応まで日本語でサポート。税務調査やM&A、移転価格など特殊業務も対応。ハノイ・ホーチミン・ダナン・ゲアンの4拠点で全国対応。
 

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn


Thông tin tuyển dụng và Hướng dẫn
AGS luôn mở rộng cánh cửa cho những ứng viên muốn thử thách bản thân trong lĩnh vực Kế toán - Kiểm toán - Ngôn ngữ Nhật - Pháp lý - Nhân sự. Xem chi tiết bài viết để biết thêm về Thông tin tuyển dụng tại AGS bạn nhé! 

[Vị trí] Tổng hợp tất cả vị trí tuyển dụng
Tham khảo thêm các vị trí tuyển dụng tại Công ty Kế toán-Kiểm toán AGS.
 

Liên hệ dịch vụ
Công ty Dịch vụ kế toán Nhật Bản. Cung cấp Dịch vụ tư vấn đầu tư, Kế toán - Thuế, Kiểm toán. Nếu bạn có bất kỳ yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi. Công ty chúng tôi luôn tìm kiếm cơ hội được làm việc với công ty bạn.
 

Nguồn:

  1. Francis Press. (2021). The financial fraud of Luckin Coffee and its enlightenment to the governance of financial fraud. Retrieved from https://francis-press.com/uploads/papers/yCTEfGlJNq9A2xtuGPbLYh3rY6v7D5rLfrO9pRaN.pdf
  2. Lin, X., & Yu, M. (2022). Analysis of Luckin Coffee’s accounting fraud: Lessons for emerging market companies. ResearchGate. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/387451692_Analysis_of_Luckin's_Financial_Fraud
  3. Luckin Coffee Inc. (2020a, April 2). Luckin Coffee announces substantial completion of internal investigation [Press release]. Globe Newswire. Retrieved from https://investor.luckincoffee.com/news-releases/news-release-details/luckin-announces-substantial-completion-internal-investigation
  4. Luckin Coffee Inc. (2020b, December 16). Luckin Coffee agrees to pay $180 million penalty to settle accounting fraud charges [Press release]. U.S. Securities and Exchange Commission. Retrieved from https://www.sec.gov/newsroom/press-releases/2020-319
  5. Seven Pillars Institute. (2021). Case study: Luckin Coffee accounting fraud. Retrieved from https://sevenpillarsinstitute.org/case-study-luckin-coffee-accounting-fraud
Next Post Previous Post