Kế toán số (digital accounting): xu hướng và thách thức

HCM Thùy ACC

3 thg 11, 2025

Bạn là một kế toán viên, một chủ doanh nghiệp nhỏ, hay một sinh viên kế toán đang muốn hiểu rõ hơn về cách công nghệ đang “làm mới” nghề kế toán?

Bạn nghe nhiều về chuyển đổi số, AI, tự động hóa, nhưng chưa biết cụ thể “kế toán số” là gì, tại sao lại là xu hướng, và nó ảnh hưởng thế nào đến công việc của bạn?

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ kế toán số (Digital Accounting) – xu hướng đang thay đổi căn bản cách doanh nghiệp ghi nhận, xử lý và phân tích dữ liệu tài chính.

1. Kế toán số là gì?

“Kế toán số” không chỉ đơn thuần là việc chuyển sổ sách từ giấy sang máy tính.

Đó là một cuộc cách mạng toàn diện trong cách thu thập, xử lý, lưu trữ và phân tích thông tin tài chính bằng công nghệ kỹ thuật số.

Cụ thể, kế toán số bao gồm:

Số hóa dữ liệu tài chính: Chứng từ, hóa đơn, hợp đồng, báo cáo được lưu trữ dưới dạng điện tử, giúp truy xuất nhanh chóng.
Tự động hóa quy trình kế toán: Các phần mềm có thể tự động hạch toán, đối chiếu, lập báo cáo mà không cần nhập liệu thủ công.
Phân tích dữ liệu nâng cao: Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để dự báo doanh thu, dòng tiền, hoặc phát hiện gian lận tài chính.

Nếu như kế toán truyền thống tập trung vào ghi chép quá khứ, thì kế toán số lại hướng đến dự đoán tương lai, giúp doanh nghiệp ra quyết định nhanh và chính xác hơn.

2. Vì sao kế toán số trở thành xu hướng tất yếu?

🧭 a. Xu thế chuyển đổi số toàn cầu và chính sách trong nước

Chuyển đổi số không còn là lựa chọn, mà là bước đi sống còn của doanh nghiệp trong kỷ nguyên mới.

Chính phủ Việt Nam cũng đã ban hành Chiến lược chuyển đổi số quốc gia, khuyến khích mọi doanh nghiệp áp dụng công nghệ số, trong đó kế toán và tài chính là một trong những lĩnh vực trọng điểm.

Các quy định về hóa đơn điện tử, khai thuế trực tuyến, báo cáo tài chính số hóa... đang dần bắt buộc – biến kế toán số trở thành “ngôn ngữ mới” của doanh nghiệp hiện đại.

⚡ b. Tốc độ và hiệu quả vượt trội

Với hệ thống kế toán số, những công việc tốn hàng giờ như đối chiếu sổ quỹ, kiểm tra hóa đơn, tổng hợp báo cáo có thể hoàn thành chỉ trong vài phút.

Phần mềm thông minh có thể tự động nhận diện sai sót, cảnh báo bất thường – giúp giảm thiểu rủi ro và tăng độ chính xác gần như tuyệt đối.

📊 c. Dữ liệu theo thời gian thực – chìa khóa ra quyết định nhanh

Thay vì chờ đến cuối tháng hoặc cuối quý mới có số liệu, kế toán số cho phép xem báo cáo tức thì.

Chủ doanh nghiệp có thể theo dõi dòng tiền, công nợ, doanh thu từng giờ – từ đó ra quyết định linh hoạt hơn trước biến động thị trường.

🤝 d. Kết nối liên thông trong hệ sinh thái doanh nghiệp

Kế toán số không còn hoạt động riêng lẻ. Nó có thể kết nối trực tiếp với hệ thống bán hàng, quản lý nhân sự, kho hàng, và ngân hàng.

Mỗi giao dịch đều được ghi nhận tự động, minh bạch – tạo nên bức tranh tài chính toàn cảnh cho doanh nghiệp.

3. Công nghệ cốt lõi định hình nên kế toán số

Công nghệ	Ứng dụng cụ thể trong kế toán
Trí tuệ nhân tạo (AI)	Tự động phân loại hóa đơn, dự báo dòng tiền, phát hiện gian lận bất thường
Blockchain	Tạo sổ cái minh bạch, chống sửa đổi dữ liệu, hỗ trợ kiểm toán đáng tin cậy
Điện toán đám mây (Cloud Accounting)	Lưu trữ và truy cập dữ liệu mọi lúc mọi nơi, hỗ trợ làm việc từ xa
Tự động hóa quy trình bằng robot (RPA)	Nhập liệu, đối chiếu, gửi báo cáo tự động
Phân tích dữ liệu lớn (Big Data)	Xây dựng mô hình dự báo doanh thu, chi phí và hiệu quả đầu tư
Hóa đơn điện tử & chữ ký số	Đơn giản hóa giao dịch, hợp pháp hóa chứng từ số

Ví dụ, một doanh nghiệp sử dụng phần mềm kế toán đám mây có thể tự động hóa 80% quy trình kế toán – từ ghi nhận hóa đơn đến lập báo cáo thuế – mà không cần in ấn giấy tờ.

4. Những lợi ích nổi bật của kế toán số

🚀 Tăng năng suất làm việc

Công việc kế toán được tự động hóa, giảm bớt thao tác nhập liệu và kiểm tra thủ công, giúp kế toán viên tập trung vào phân tích, tư vấn chiến lược – những công việc mang giá trị cao.

💡 Ra quyết định dựa trên dữ liệu (data-driven decision)

Hệ thống kế toán số cung cấp báo cáo theo thời gian thực giúp ban lãnh đạo dễ dàng theo dõi xu hướng doanh thu, chi phí, lợi nhuận, từ đó ra quyết định nhanh và chính xác.

🌿 Thân thiện môi trường

Việc loại bỏ giấy tờ, lưu trữ điện tử giúp giảm chi phí in ấn, lưu kho và góp phần bảo vệ môi trường.

💬 Tăng khả năng cộng tác

Kế toán, giám đốc và kiểm toán viên có thể truy cập chung một hệ thống và làm việc song song, giảm sai lệch thông tin và tăng tính minh bạch.

5. Thách thức trong hành trình chuyển đổi sang kế toán số

🔒 Rủi ro bảo mật dữ liệu

Dữ liệu tài chính là “tài sản sống còn” của doanh nghiệp. Khi chuyển sang môi trường số, nếu không có biện pháp an ninh mạng và phân quyền chặt chẽ, nguy cơ rò rỉ hoặc bị tấn công dữ liệu rất cao.

👩‍💻 Thiếu kỹ năng công nghệ

Nhiều kế toán viên vẫn quen làm việc với Excel hoặc chứng từ giấy, dẫn đến khó khăn khi làm quen phần mềm mới.

Do đó, đào tạo kỹ năng số là yếu tố sống còn trong quá trình chuyển đổi.

💰 Chi phí đầu tư ban đầu

Triển khai hệ thống kế toán số, phần mềm đám mây hay ERP đòi hỏi nguồn ngân sách đáng kể cho hạ tầng, bản quyền, và đào tạo nhân viên.

⚖️ Khung pháp lý đang hoàn thiện

Một số quy định về chứng từ điện tử, lưu trữ dữ liệu số, kiểm toán số vẫn đang được cập nhật. Doanh nghiệp cần theo dõi sát sao để đảm bảo tuân thủ pháp luật.

6. Làm sao để doanh nghiệp và kế toán viên sẵn sàng cho “kỷ nguyên số”?

Đánh giá hiện trạng và lập kế hoạch số hóa: Xác định quy trình nào có thể tự động hóa, chọn phần mềm phù hợp quy mô doanh nghiệp.
Đầu tư đào tạo nhân lực: Bổ sung kiến thức về công nghệ, phân tích dữ liệu, và kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán hiện đại.
Tăng cường bảo mật: Xây dựng hệ thống sao lưu, phân quyền truy cập, và cập nhật định kỳ phần mềm bảo mật.
Đón nhận thay đổi tư duy: Xem công nghệ là “đối tác”, không phải “mối đe dọa”. Người làm kế toán thời đại mới cần linh hoạt, tư duy số hóa và thích nghi nhanh.
Theo dõi chính sách pháp lý: Cập nhật liên tục quy định về hóa đơn điện tử, chữ ký số, chuẩn IFRS, để đảm bảo tuân thủ.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.