So sánh Thông tư 99/2025/TT-BTC và Thông tư 200/2014/TT-BTC: Thay đổi lớn trong chế độ kế toán doanh nghiệp

IV. Đơn vị tiền tệ kế toán và chuyển đổi ngoại tệ

Thông tư 99 bổ sung hướng dẫn chi tiết về việc lựa chọn và chuyển đổi đơn vị tiền tệ kế toán.
Doanh nghiệp có thể lựa chọn đơn vị tiền tệ khác Đồng Việt Nam nếu phần lớn giao dịch, doanh thu và chi phí phát sinh bằng ngoại tệ. Tuy nhiên, báo cáo tài chính công bố vẫn phải bằng Đồng Việt Nam trừ khi pháp luật có quy định khác.
Phương pháp quy đổi được hướng dẫn cụ thể:

• Tài sản và nợ phải trả quy đổi theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng doanh nghiệp thường xuyên giao dịch.
• Các khoản mục vốn chủ sở hữu quy đổi theo tỷ giá thực tế tại ngày góp vốn.
• Các chỉ tiêu doanh thu, chi phí được quy đổi theo tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm phát sinh hoặc bình quân kỳ nếu chênh lệch nhỏ.

Nếu doanh nghiệp thay đổi đơn vị tiền tệ kế toán, phải chuyển đổi toàn bộ số dư tài khoản và số liệu báo cáo theo tỷ giá trung bình tại kỳ đầu tiên áp dụng, đồng thời trình bày rõ lý do và ảnh hưởng trong thuyết minh báo cáo tài chính.

V. Lập, ký và kiểm soát chứng từ kế toán

Thông tư 99 quy định chặt chẽ hơn về chứng từ kế toán. Mọi nghiệp vụ kinh tế – tài chính phát sinh phải có chứng từ kế toán hợp pháp, được lập chỉ một lần cho mỗi nghiệp vụ.
Việc ký chứng từ được thực hiện đúng quy định của Luật Kế toán, đồng thời bổ sung nguyên tắc: kế toán trưởng không được ký thừa ủy quyền cho người quản lý hoặc điều hành, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Quy định này nhằm tăng tính kiểm soát, tránh tình trạng ủy quyền hình thức, đảm bảo tính độc lập và trách nhiệm nghề nghiệp của người ký chứng từ.

VI. Hiệu lực và hướng dẫn chuyển tiếp

Thông tư 200/2014/TT-BTC hết hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Thông tư 99/2025/TT-BTC thay thế hoàn toàn kể từ thời điểm này.
Doanh nghiệp được phép áp dụng sớm từ ngày 01/01/2025, đồng thời được hướng dẫn cách chuyển đổi số dư tài khoản theo hệ thống mới. Điều này giúp doanh nghiệp có thời gian thử nghiệm và điều chỉnh hệ thống kế toán trước khi áp dụng chính thức.
Bộ Tài chính khuyến khích các đơn vị chủ động cập nhật phần mềm, đào tạo nhân sự và rà soát số liệu để đảm bảo quá trình chuyển đổi thuận lợi.