ISA 220 - Trách nhiệm lãnh đạo trong quản lí và đạt được chất lượng kiểm toán

HCM LINH ADI

26 thg 12, 2025

Trong nghề kiểm toán, chất lượng không chỉ đến từ quy trình kỹ thuật mà còn từ vai trò lãnh đạo của kiểm toán viên phụ trách (engagement partner). Chuẩn mực kiểm toán quốc tế ISA 220 – Quality Control for an Audit of Financial Statements nhấn mạnh rằng trách nhiệm lãnh đạo là yếu tố quyết định để đảm bảo mỗi cuộc kiểm toán đạt chất lượng cao, minh bạch và đáng tin cậy.

Trách nhiệm của kiểm toán viên phụ trách

ISA 220 quy định rằng kiểm toán viên phụ trách phải:

Chịu trách nhiệm tổng thể về quản lý và đạt được chất lượng trong cuộc kiểm toán.
Tạo ra môi trường làm việc phản ánh văn hóa chất lượng của doanh nghiệp kiểm toán.
Truyền đạt hành vi mong đợi cho các thành viên trong nhóm kiểm toán, bao gồm:
- Mọi thành viên đều có trách nhiệm đóng góp vào chất lượng.
- Đề cao đạo đức nghề nghiệp, giá trị và thái độ đúng đắn.
- Khuyến khích giao tiếp cởi mở, mạnh mẽ, không sợ bị trả đũa.
- Thực hành hoài nghi nghề nghiệp xuyên suốt cuộc kiểm toán.

Ý nghĩa của việc tạo môi trường chất lượng

Một môi trường kiểm toán tốt giúp:

Nâng cao tinh thần trách nhiệm của từng kiểm toán viên.
Khuyến khích sự minh bạch: thành viên có thể nêu ý kiến hoặc lo ngại mà không bị áp lực.
Tăng cường chất lượng xét đoán nghề nghiệp: mọi quyết định đều được thảo luận và soát xét kỹ lưỡng.
Bảo vệ uy tín doanh nghiệp kiểm toán: giảm thiểu rủi ro pháp lý và nâng cao niềm tin của khách hàng.

Ví dụ thực tế

Trong một cuộc kiểm toán báo cáo tài chính:

Engagement partner mở đầu bằng việc nhấn mạnh: “Chúng ta phải đảm bảo mọi bằng chứng đều được kiểm tra kỹ lưỡng.”
Một kiểm toán viên trẻ phát hiện số liệu bất thường và cảm thấy an toàn để báo cáo.
Nhóm kiểm toán cùng thảo luận, đặt câu hỏi phản biện, từ đó phát hiện sai sót trọng yếu.

Đây chính là minh chứng cho việc “tone at the top” – lãnh đạo tạo ra văn hóa chất lượng – đóng vai trò quyết định trong thành công của cuộc kiểm toán.

Kết luận

ISA 220 khẳng định rằng chất lượng kiểm toán bắt đầu từ lãnh đạo. Engagement partner không chỉ là người quản lý công việc, mà còn là người truyền cảm hứng, định hướng văn hóa và đảm bảo mọi thành viên cùng hướng đến mục tiêu chất lượng.

Trong bối cảnh nghề kiểm toán ngày càng chịu nhiều áp lực về minh bạch và trách nhiệm xã hội, việc thực hiện đúng tinh thần ISA 220 sẽ giúp doanh nghiệp kiểm toán duy trì uy tín, đồng thời củng cố niềm tin của công chúng vào báo cáo tài chính.