Số lượng người Việt Nam làm việc tại Nhật Bản ngày càng tăng

Lương gửi về cho gia đình người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài hỗ trợ một phần nền kinh tế Việt Nam và chính phủ đang thúc đẩy việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài với mục tiêu trở thành nước xuất khẩu lao động. Ngoài ra, khi nhiều công ty Nhật Bản mở rộng sang Việt Nam, số lượng người Việt Nam mong muốn làm việc tại Nhật Bản tiếp tục tăng lên hàng năm. Sau đây, chúng tôi sẽ giải thích lý do tại sao số lượng người Việt Nam làm việc tại Nhật Bản ngày càng tăng bằng cách chia thành ba loại hình: “thực tập sinh chuyên môn”, “du học sinh” và “visa làm việc”.

I. Nguyên nhân tăng nhanh số lương thực tập sinh chuyên môn

Do tình trạng thiếu lao động liên tục, Nhật Bản nhận thấy không thể duy trì lực lượng lao động trừ khi chấp nhận nguồn nhân lực nước ngoài trong nhiều lĩnh vực như xây dựng và nhà máy sản xuất. “Hệ thống thực tập sinh kỹ thuật nước ngoài” được thể chế hóa vào năm 1993, được sửa đổi vào năm 2017, bổ sung thêm các ngành nghề như chăm sóc điều dưỡng, kéo dài thời gian đào tạo và mở rộng số lượng người được tiếp nhận vào các tổ chức giám sát và người thực hiện đào tạo xuất sắc được mở rộng. Ngoài ra, thời gian đào tạo tối đa ban đầu là 3 năm đã được kéo dài lên 5 năm, giúp thực tập sinh kỹ thuật có cơ hội làm việc tại Nhật Bản trong thời gian dài hơn.

Trước đây, phần lớn thực tập sinh kỹ thuật là người Trung Quốc, nhưng do sự phát triển kinh tế nhanh chóng của Trung Quốc đã làm tăng số lượng người giàu và có thu nhập trung bình nên số lượng thực tập sinh kỹ thuật Trung Quốc đến Nhật Bản để kiếm tiền đã giảm trong những năm gần đây. Để lấp đầy những chỗ trống này, nhiều công ty Nhật Bản đã bắt đầu tiếp nhận thực tập sinh kỹ thuật người Việt. Bằng cách này, số lượng thực tập sinh kỹ thuật Việt Nam ngày càng tăng do hệ thống đào tạo thực tập sinh kỹ thuật được mở rộng và số lượng thực tập sinh kỹ thuật Trung Quốc giảm.

II. Nguyên nhân tăng nhanh số lượng du học sinh

Ngày 29 tháng 7 năm 2008, chính phủ Nhật Bản công bố "Kế hoạch 300.000 sinh viên quốc tế" và các yêu cầu về thị thực đối với sinh viên quốc tế được nới lỏng, và nhiều người nước ngoài, kể cả những người đến từ Việt Nam, mong muốn được du học Nhật Bản. Số lượng các cơ sở giáo dục tiếng Nhật, trường dạy nghề và trường đại học được trang bị để tiếp nhận sinh viên quốc tế cũng tăng lên để sinh viên quốc tế có thể học tập tại Nhật Bản. Năm 2019, kế hoạch đã đạt được và Nhật Bản đã tiếp nhận hơn 310.000 sinh viên quốc tế.

Trong khi công việc bán thời gian đối với sinh viên quốc tế bị cấm hoặc hạn chế ở Hoa Kỳ và các nước Châu Âu, thì ở Nhật Bản, sinh viên quốc tế có thể làm việc bán thời gian 28 giờ một tuần và 40 giờ trong kỳ nghỉ nếu họ đăng ký các hoạt động khác ngoài những hoạt động được cho phép theo quy định cư trú được cấp trước đây. Nếu đi du học Nhật Bản, bạn có thể trang trải một phần học phí và chi phí sinh hoạt thông qua công việc bán thời gian, điều này thuận tiện cho những sinh viên Việt Nam không có nhiều dư địa tài chính.

Ngoài ra, do nhiều công ty lớn của Nhật Bản đã mở rộng sang Việt Nam nên việc sinh viên quốc tế trực tiếp làm việc cho một công ty Nhật Bản sau khi du học tại Nhật Bản, sau đó quay lại chi nhánh Việt Nam và làm giám đốc điều hành địa phương trong tương lai là điều lý tưởng. Tôi cũng có ước mơ tương tự và đi du học ở Nhật Bản. Có vẻ như số lượng du học sinh sử dụng visa du học đến Nhật Bản làm việc và không tập trung vào việc học đã tăng lên trong những năm gần đây, nhưng tôi sẽ không thảo luận vấn đề này ở đây.

III. Nguyên nhân tăng nhanh số lượng nhân viên cấp visa làm việc (kỹ thuật/nhân văn/quan hệ quốc tế)

Khi sinh viên quốc tế có được thị thực làm việc và làm việc cho các công ty sau khi tốt nghiệp đại học và trường dạy nghề, số người có thị thực làm việc đang tăng lên một cách tự nhiên. Trước đây, chỉ có một số ít người nước ngoài trực tiếp nộp đơn xin việc tại các công ty Nhật Bản xin visa làm việc và đến Nhật Bản làm việc, nhưng trong 5 năm qua, số lượng công ty muốn thu hút người nước ngoài ngày càng tăng. Số lượng các công ty Nhật Bản ngày càng tăng, số lượng người Việt Nam có được visa lao động và đang làm việc tại Nhật Bản mà không cần đi du học ngày càng tăng.

Khi làm việc tại Nhật Bản sau khi có visa lao động mà chưa từng du học tại Nhật Bản, rất có thể công ty con trong nước đã thuê người Việt Nam rồi chuyển sang Nhật Bản, hoặc công ty Nhật Bản trực tiếp thuê người Việt Nam có trình độ kỹ thuật. Thông thường, gần đây xu hướng tuyển dụng những người có trình độ và kỹ năng tiếng Nhật làm quản lý thực tập sinh kỹ thuật ngày càng gia tăng.

Tóm tắt lại: Tất nhiên, sự gia tăng số lượng người Việt Nam làm việc tại Nhật Bản bị ảnh hưởng bởi hệ thống chính phủ và quỹ đất chính trị sẵn có, nhưng tôi nghĩ điểm mấu chốt là nhu cầu ở Nhật Bản và nguồn cung ở Việt Nam khớp nhau. Lý do họ muốn sang Nhật Bản là do sự chênh lệch về lương giữa Nhật Bản và Việt Nam.

Tôi nghĩ rằng điều kiện làm việc, môi trường làm việc...mà các bạn quan tâm khi làm việc tại Nhật Bản là điều phổ biến không chỉ với người Việt Nam mà cả người nước ngoài. Tôi cảm thấy để họ cảm thấy an toàn khi làm việc tại Nhật Bản, điều đó không chỉ nằm ở phúc lợi và tầm nhìn nghề nghiệp của công ty mà còn là liệu toàn thể công ty có cùng nhau chào đón và chấp nhận họ như một tập thể và một gia đình hay không.