Thanh tra thuế là gì? Quy định của pháp luật về thanh tra thuế

Thanh tra thuế, kiểm tra thuế là những hoạt động kiểm tra hồ sơ khai thuế của tổ chức, doanh nghiệp trên cơ sở nguyên tắc được quy định tại pháp luật. Vậy thanh tra thuế là gì? Nội dung của việc thanh tra thuế và quy định của pháp luật đối với việc thanh tra thuế là như thế nào? Nội dung bài viết dưới đây mà AGS gửi đến bạn đọc sẽ giải đáp thắc mắc trên.

Đối với trường hợp kiểm tra thuế ở mức độ cao hơn, tính nghiệp vụ hoàn thiện hơn thì được định nghĩa là thanh tra thuế.

Thanh tra thuế là hoạt động được diễn ra theo định kỳ đối với những tổ chức, doanh nghiệp có quy mô lớn, hoạt động kinh doanh đa dạng, hoặc người nộp thuế có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật. Chính vì vậy, việc thanh tra thuế nhằm giải quyết những tố cáo, khiếu nại từ những thông tin được cung cấp bởi thủ trưởng cơ quan thuế hoặc Bộ trưởng Bộ tài chính.

• Pháp luật về kiểm tra, thanh tra thuế quy định về quy trình, quy phạm liên quan đến vấn đề chuyên môn trong lĩnh vực thuế.
• Pháp luật thanh tra, kiểm tra là một phần nội dung của pháp luật thanh tra nên được quy định tại Luật thanh tra. Tuy nhiên, về lĩnh vực chuyên môn thì thanh tra thuế, kiểm tra thuế được quy định chủ yếu tại Luật quản lý thuế và các văn bản liên quan được ban hành.
• Đặc thù của pháp luật về thanh tra thuế, kiểm tra thuế là áp dụng những biện pháp khẩn cấp, tạm thời trong quá trình kiểm tra hoạt động thuế.

Nhìn chung, các nghiệp vụ trong việc kiểm tra thuế và thanh tra thuế trên cơ bản là giống nhau. Vậy sự khác nhau của thanh tra thuế và kiểm tra thuế nằm ở đâu? Nội dung sau đây sẽ giúp bạn phân biệt được thanh tra thuế và kiểm tra thuế một cách đơn giản nhất thông qua các đầu mục là:

• Chủ thể tiến hành
• Nội dung của từng loại
• Phạm vi tiến hành hoạt động
• Thời hạn xử lý

1. Về kiểm tra thuế

Chủ thể tiến hành trong việc kiểm tra thuế là cơ quan, bộ phận hoặc công chức quản lý thuế của nhà nước.

Kiểm những nội dung cụ thể của việc kiểm tra trước, trong và sau khi các phát sinh được sinh ra từ hoạt động kinh tế – xã hội của mỗi tổ chức, doanh nghiệp. Đồng thời, kiểm tra việc thực hiện các chính sách của pháp luật, chế độ pháp lý của nhà nước trong quá trình thực hiện kế hoạch kinh tế – xã hội. Chính vì vậy, việc kiểm tra sẽ giúp nhận ra bản chất của vấn đề mà không cần các loại giấy tờ khác chứng minh hay sử dụng các nghiệp vụ phức tạp mà vẫn có thể đưa ra kết luận chính xác.

Được tiến hành kiểm tra trên bất kỳ trên cá nhân nộp thuế nào. Việc kiểm tra thuế được thực hiện tại trụ sở cơ quan quản lý thuế trên những hồ sơ khai thuế. Những trường hợp kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan quản lý thuế bao gồm:Người nộp thuế không thực hiện giải trình, bổ sung hồ sơ khai thuế theo yêu cầu của công chức tại cơ quan quản lý thuế.

Người nộp thuế giải trình sai, không chứng minh được số thuế phải nộp, số thuế được miễn, số thuế bổ sung, số thuế hoàn đúng.

Kiểm tra dựa vào những đối tượng có khả năng rủi ro về thuế.

• Được xác định và đưa ra quyết định không quá 10 ngày làm việc tại trụ sở đóng thuế mà người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ tại đó.
• Lập biên bản kiểm tra thuế trong thời gian không quá 05 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc kiểm tra.

Chủ thể tiến hành thanh tra thuế là tổ chức thanh tra chuyên trách của nhà nước trong lĩnh vực thu.

*Nội dung tiến hành thanh tra thuế

Thanh tra thuế là những hoạt động kiểm tra chuyên nghiệp và mang tính phức tạp từ những hoạt động kinh tế – xã hội trong quá khứ và sau khi phát sinh đến các vấn đề liên quan. Hoạt động thanh tra bắt buộc phải giải quyết các vấn đề tồn đọng trong quản lý, giải quyết các khiếu nại, tố cáo với khách thể kiểm tra vi phạm pháp luật. Có thể thấy, việc thanh tra cần sử dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ mới xác định được tính nghiêm trọng và chính xác của vấn đề bị nhiều yếu tố khác che đậy.

Phạm vi tiến hành thanh traTiến hành khi thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế

Để đưa ra kết luận về các khiếu nại, tố cáo về vi phạm lĩnh vực thuế hoặc phòng chống tham nhũng, trốn thuế.

Thực hiện thanh tra thuế đối với yêu cầu của công tác quản lý thuế trên cơ sở phân loại rủi ro.

Thực hiện theo kiến nghị của Kiểm toán nhà nước, kết luận của Thanh tra nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền liên quan đến lĩnh vực thuế.

• Cuộc thanh tra do Thanh tra Chính phủ tiến hành thực hiện không quá 60 ngày làm việc. Trong trường hợp nhận thấy có sự phức tạp về việc quản lý thuế thì có thể kéo dài từ 90 ngày đến không quá 150 ngày làm việc.
• Cuộc thanh tra do Thanh tra tỉnh, bộ tiến hành thực hiện không quá 45 ngày làm việc. Trong trường hợp nhận thấy sự phức tạp thì thời hạn thanh tra thuế kéo dài không quá 70 ngày làm việc.
• Cuộc thanh tra do Thanh tra huyện, sở tiến hành thực hiện không quá 30 ngày làm việc. Trường hợp ở những nơi xa xôi, hẻo lánh, vùng núi, vùng hải đảo sẽ kéo dài thanh tra không quá 45 ngày làm việc.

Hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế được diễn ra định kỳ và thường xuyên nhằm mục đích:

• Bảo vệ lợi ích chung của nhà nước, quyền và những lợi ích của tổ chức, cá nhân thực hiện nội dung chính sách pháp luật về thuế.
• Ngăn chặn, phòng ngừa, phát hiện và xử lý những trường hợp vi phạm quy định của pháp luật về chính sách thuế.
• Thực hiện những hoạt động cải cách hành chính trong lĩnh vực thuế, phát hiện và bổ sung những biện pháp khắc phục về hạn chế của chính sách pháp luật thuế.
• Động viên, khen thưởng những tấm gương thực hiện tốt quy định về thuế, phát huy nhân tố một cách tích cực, đồng thời răn đe, trấn áp những hành vi tiêu cực trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

• Thanh tra, kiểm tra thuế là hoạt động giám sát việc tuân thủ những quy định về chính sách thuế của đối tượng nộp thuế nên cần phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.Để tiến hành thanh tra, kiểm tra thuế tại trụ sở đối tượng nộp thuế cần phải có quyết định thanh tra hoặc kiểm tra của người có thẩm quyền.
• Thanh tra viên, kiểm tra viên thực hiện giám sát và phân tích một cách độc lập và nghiêm túc.
• Nguyên tắc làm việc phải đảm bảo tính công bằng, minh bạch, dân chủ, công khai và khách quan.Tính chính xác, khách quan, minh bạch nhằm đánh giá đúng thực trạng của ĐTNN (Đầu tư nước ngoài), không bị bóp méo sự thật giúp việc xử lý sai phạm diễn ra chính xác.

• Tính công khai là sự khai báo, cung cấp thông tin đầy đủ nội dung thanh tra, tiếp xúc công khai với đối tượng cần thanh tra và người có liên quan đến nơi cần thanh tra.
• Tính dân chủ tránh biểu hiện áp đặt, cáo buộc từ một phía của người khác, giúp cơ quan nhà nước nhận định và xử lý một cách kịp thời và công tâm.
• Nguyên tắc tuân thủ đúng kế hoạch, quy trình và đề cương được duyệtNhững hoạt động được diễn ra trong quy trình thanh tra, kiểm tra nhằm chuẩn nội dung, bước tiến hành công việc và trách nhiệm của những cán bộ tham gia vào kiểm tra, thanh tra thuế.
• Thực hiện kiểm tra, thanh tra trên cơ sở phân tích thông tin, dữ liệu liên quan đến NNT.
• Đảm bảo nguyên tắc bí mật, không làm ảnh hưởng hoặc gián đoạn hoạt động kinh doanh của ĐTNN.