Những vấn đề về chuẩn mực đạo đức của kế toán

Công ty Kế toán AGS Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp.
Trong bài viết này công ty AGS sẽ chia sẻ về chủ đề Chuẩn mực đạo đức kế toán. Bài viết dành cho các kế toán viên và kiểm toán viên đang hành nghề. AGS muốn chia sẻ về chủ đề này bởi vì đạo đức là yếu tố quan trọng của bất kỳ kế toán nào.
Cùng tìm hiểu kĩ hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây nhé.

I. Đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán là gì?

Đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán là một chủ đề quan trọng bởi vì với tư cách là kế toán viên, chúng ta là nhân sự chủ chốt tiếp cận thông tin tài chính của các cá nhân và tổ chức.

Quyền lực như vậy cũng liên quan đến tiềm năng và khả năng lạm dụng thông tin hoặc thao túng các con số để nâng cao nhận thức của công ty hoặc thực thi quản lý thu nhập. Đạo đức là tuyệt đối cần thiết trong quá trình kiểm toán. Nếu không đáp ứng các yêu cầu về kiểm toán và đạo đức kế toán, cuộc kiểm toán phải tạm dừng ngay lập tức.

II. Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán kiểm toán theo quy định pháp luật

Dựa trên thể chế chính trị, hiến pháp và quy định pháp luật mà mỗi nước có một chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán kiểm toán riêng. Tại Việt Nam những chuẩn mực này lần đầu tiên được phổ biến thông qua Quyết định 87/2005/QĐ-BTC. Sau nhiều phiên sửa đổi, với lần cập nhật gần nhất dựa trên Thông tư 70/2015/TT-BTC, pháp luật Việt Nam quy định chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán kiểm toán như sau:
“Kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản sau:Tính chính trực: Phải thẳng thắn, trung thực trong tất cả các mối quan hệ chuyên môn và kinh doanh;
Tính khách quan: Không cho phép sự thiên vị, xung đột lợi ích hoặc bất cứ ảnh hưởng không hợp lý nào chi phối các xét đoán chuyên môn và kinh doanh của mình;
Năng lực chuyên môn và tính thận trọng: Thể hiện, duy trì sự hiểu biết và kỹ năng chuyên môn cần thiết nhằm đảm bảo rằng khách hàng hoặc chủ doanh nghiệp được cung cấp dịch vụ chuyên môn có chất lượng dựa trên những kiến thức mới nhất về chuyên môn, pháp luật và kỹ thuật, đồng thời hành động một cách thận trọng và phù hợp với các chuẩn mực nghề nghiệp và kỹ thuật được áp dụng;
Tính bảo mật: Phải bảo mật thông tin có được từ các mối quan hệ chuyên môn và kinh doanh, vì vậy, không được tiết lộ bất cứ thông tin nào cho bên thứ ba khi chưa được sự đồng ý của bên có thẩm quyền, trừ khi có quyền hoặc nghĩa vụ phải cung cấp thông tin theo yêu cầu của pháp luật hoặc cơ quan quản lý hoặc tổ chức nghề nghiệp, và cũng như không được sử dụng thông tin vì lợi ích cá nhân của kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp hoặc của bên thứ ba;
Tư cách nghề nghiệp: Phải tuân thủ pháp luật và các quy định có liên quan, tránh bất kỳ hành động nào làm giảm uy tín nghề nghiệp của mình.
Các Chương từ 110 – 150 Chuẩn mực này quy định và hướng dẫn chi tiết về các nguyên tắc đạo đức cơ bản này.”

III. Các nguy cơ ảnh hưởng đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán

Dựa trên bộ quy tắc trên, Thông tư 70/2015/TT-BTC cũng đồng thời quy định các nguy cơ có thể ảnh hưởng đến đạo đức nghề nghiệp kế toán kiểm toán, cụ thể:
“Nguy cơ có thể phát sinh từ các mối quan hệ và các vấn đề khác nhau. Khi một mối quan hệ hoặc sự cố làm phát sinh nguy cơ, nguy cơ đó có thể ảnh hưởng, hoặc có thể được coi là ảnh hưởng đối với việc chấp hành các nguyên tắc đạo đức cơ bản của kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp nghiệp vụ. Một vấn đề hoặc mối quan hệ có thể làm phát sinh nhiều hơn một nguyên cơ, và một nguyên cơ có thể gây ảnh hưởng đến công việc chấp thủ nhiều hơn một nguyên tắc đạo đức cơ bản. Các nguy cơ sẽ thuộc về ít nhất một trong các loại sau đây:
(a) Nguy cơ tư lợi: Nguy cơ khi lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác gây ảnh hưởng đến việc xét đoán hay xử lý của kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp;
(b) Nguy cơ tự kiểm tra: Nguy cơ khi một kế toán viên, kiểm tra viên chuyên nghiệp không đánh giá được một cách hợp lý kết quả kiểm tra chuyên môn hoặc kết quả dịch vụ làm chính họ hoặc làm một cá nhân khác trong doanh nghiệp kế toán, kiểm toán hay trong doanh nghiệp, tổ chức nơi họ làm việc thực hiện trước đó, mà kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp sẽ dựa vào đó để hình thành khả năng kiểm tra khi thực hiện các hoạt động hiện hành tại hoặc cung cấp dịch vụ hiện tại của mình;
(c) Nguy cơ về sự bào chữa: Nguy cơ khi một kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp tìm cách phụ trách khu vực khách hàng hoặc doanh nghiệp, tổ chức nơi mình làm việc tới mức ảnh hưởng đến tính toán khách quan của bản hơn;
(d) Nguy cơ từ sự quen thuộc: Nguy cơ gây ra do quan hệ lâu dài hoặc thân thiết với khách hàng hoặc doanh nghiệp, tổ chức nơi mình làm việc, làm kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp dễ thông cảm cho quyền lợi hoặc dễ dàng chấp nhận công việc của họ;
(e) Nguy cơ bị đe doạ: Nguy cơ viên kế toán, kiểm toán viên chuyên nghiệp bị ngăn chặn xử lý một cách khách hàng quan tâm đến việc đe dọa có thực hoặc cảm nhận thấy, bao gồm sức ép gây ảnh hưởng không hợp lý lý đến kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp.
Phần B của Chuẩn mực này hướng dẫn về các nguy cơ định ở đoạn 100.12 nêu trên đối với kế toán viên, kiểm toán viên hành nghề và Phần C của Chuẩn mực này hướng dẫn về các nguy cơ này đối với kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, bạn cũng có thể tham khảo Phần C trong một số tình huống giải quyết nhất định.”
Những quy chuẩn khác về mặt đạo đức nghề kế toán, kiểm toán

IV. Những quy chuẩn khác về chuẩn mực đạo đức kế toán, kiểm toán

Ngoài những quy tắc về đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán được pháp luật quy định, trong nội bộ ngành cũng tồn tại các luật “bất thành văn” mà mọi kế toán, kiểm toán cần biết:

Không tính phí dự phòng – Ví dụ: phí kiểm toán dựa trên tỷ lệ phần trăm của con số thu nhập ròng hoặc tỷ lệ phần trăm của khoản vay ngân hàng nhận được
Chính trực và thận trọng – Công việc kiểm toán phải được thực hiện kỹ lưỡng, đảm bảo tính liên tục và kịp thời.
Năng lực chuyên môn – Kế toán, kiểm toán viên phải có năng lực, có nghĩa là họ phải có cả kiến thức học thuật và kinh nghiệm cần thiết của ngành liên quan.
Nghĩa vụ báo cáo vi phạm quy tắc – Quy tắc này thường được gọi là quy tắc tố giác. Nếu bạn quan sát thấy một đồng nghiệp vi phạm bất kỳ quy tắc nào trong số này, bạn phải có trách nhiệm báo cáo điều đó.
Bảo mật – Kiểm toán viên không được tiết lộ bất kỳ thông tin nào liên quan đến khách hàng cho người ngoài.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.