Giá trị Thương hiệu trong Kế toán: Cách đo lường và báo cáo hiệu quả

Hoang An ACC

27 thg 5, 2025

Trong nền kinh tế hiện đại, thương hiệu không chỉ là biểu tượng nhận diện mà còn là tài sản vô hình có giá trị kinh tế to lớn. Tuy nhiên, việc đo lường và báo cáo giá trị thương hiệu trong kế toán vẫn là một thách thức đáng kể. Bài viết này sẽ phân tích các phương pháp định giá thương hiệu, khung pháp lý hiện hành và xu hướng phát triển trong lĩnh vực này. Hãy cùng AGS tìm hiểu chi tiết hơn về chủ đề này trong bài viết dưới đây.

Thương hiệu là tài sản vô hình

Thương hiệu là một loại tài sản vô hình, mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai cho doanh nghiệp. Theo chuẩn mực kế toán quốc tế IAS 38, tài sản vô hình là tài sản phi tiền tệ, không có hình thái vật chất, có thể xác định được và do doanh nghiệp kiểm soát. Tuy nhiên, IAS 38 chỉ cho phép ghi nhận tài sản vô hình nếu chúng được mua hoặc phát sinh từ giao dịch cụ thể, không bao gồm thương hiệu được tạo ra nội bộ.

Ghi nhận thương hiệu trong báo cáo tài chính

Theo IFRS 3 về hợp nhất kinh doanh, khi một doanh nghiệp mua lại một doanh nghiệp khác, các tài sản vô hình có thể xác định được, bao gồm cả thương hiệu, phải được ghi nhận theo giá trị hợp lý tại ngày mua. Điều này có nghĩa là thương hiệu chỉ được ghi nhận khi phát sinh từ giao dịch mua bán, không áp dụng cho thương hiệu được phát triển nội bộ.

Phương pháp định giá thương hiệu

Định giá thương hiệu là một phương pháp phù hợp với những thương hiệu có mục tiêu nhượng quyền, tìm kiếm thêm cổ đông hoặc tái cơ cấu doanh nghiệp. Định giá thương hiệu dựa trên những yếu tố chính như hiệu quả tài chính, giá trị thương hiệu, cảm nhận của khách hàng…

Một số phương pháp về định giá thương hiệu như sau:

Định giá thương hiệu dựa vào chi phí đầu tư (Cost Approach)
Phương pháp này dựa trên tổng số ngân sách mà thương hiệu đã đầu tư xây dựng thương hiệu, phương pháp này dựa trên những báo cáo về tài chính mà doanh nghiệp đã chi trả trong quá trình xây dựng thương hiệu. Phương pháp này sẽ khó khăn trong việc xác định các hạng mục đã chi trả, nó cũng không nên áp dụng cho những thương hiệu đã có mặt trên thị trường từ lâu
Định giá thương hiệu so sánh những tài sản tương tự trên thị trường (The Market Approach)
Phương pháp này định giá thương hiệu bằng cách tổng hợp những tài sản hữu hình và vô hình của thương hiệu, sau đó định giá chúng dựa trên giá bán của những tài sản/ dịch vụ tương tự cùng thời điểm.
Định giá ước tính thu nhập của thương hiệu (Income Approach)
Đây là phương pháp định giá thương hiệu dựa trên việc những tài sản hiện tại [hữu hình + vô hình] có thể quy đổi ra dòng tiền là bao nhiêu trong tương lai. Xác định định doanh thu của thương hiệu trong một năm và tỷ suất lợi nhuận (ROS), sẽ đưa ra giá trị của thương hiệu đó trong tương lai.

Tầm quan trọng của việc định giá thương hiệu

Việc định giá thương hiệu đóng vai trò then chốt và không thể thiếu trong nhiều hoạt động kinh doanh quan trọng, cụ thể như sau:

Sáp nhập và mua bán doanh nghiệp: Khi thực hiện các thương vụ sáp nhập hoặc mua lại, giá trị thương hiệu là một yếu tố quan trọng quyết định mức giá và sự thành công của thương vụ.
Nhượng quyền thương hiệu: Định giá thương hiệu giúp các doanh nghiệp đưa ra mức phí nhượng quyền hợp lý, đảm bảo lợi ích cho cả hai bên.
Phát hành cổ phiếu: Giá trị thương hiệu được phản ánh trong giá trị doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến mức định giá cổ phiếu khi niêm yết hoặc gọi vốn.
Đánh giá sức khỏe thương hiệu: Định giá thương hiệu giúp doanh nghiệp hiểu rõ sức mạnh thương hiệu, từ đó có cơ sở đưa ra các chiến lược phát triển phù hợp.
Phân bổ ngân sách tiếp thị: Giá trị thương hiệu giúp doanh nghiệp xác định mức ngân sách cần thiết để duy trì và gia tăng giá trị thương hiệu, đảm bảo tối ưu hóa chi phí tiếp thị và truyền thông.

Thách thức trong đo lường và báo cáo

Việc đo lường và báo cáo giá trị thương hiệu gặp nhiều thách thức:

Tính chủ quan: Việc ước tính giá trị thương hiệu phụ thuộc vào nhiều giả định và ước lượng, dễ dẫn đến sai lệch.
Thiếu tiêu chuẩn thống nhất: Hiện chưa có chuẩn mực kế toán quốc tế nào quy định cụ thể về việc ghi nhận và đo lường thương hiệu.
Khó khăn trong việc xác định giá trị hợp lý: Đặc biệt đối với thương hiệu được phát triển nội bộ, việc xác định giá trị hợp lý là rất khó khăn

Kết luận

Thương hiệu là một tài sản vô hình quan trọng, đóng vai trò lớn trong giá trị tổng thể của doanh nghiệp. Việc đo lường và báo cáo giá trị thương hiệu trong kế toán là một lĩnh vực phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp giữa các chuyên gia kế toán, tài chính và marketing. Trong tương lai, việc phát triển các chuẩn mực kế toán mới và áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế sẽ giúp nâng cao tính minh bạch và độ tin cậy trong báo cáo tài chính liên quan đến thương hiệu.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.