Kinh nghiệm lên báo cáo tài chính (FS) cuối năm cho kế toán

HCM SƯƠNG ACC

30 thg 10, 2025

Cuối năm là giai đoạn bận rộn nhất của kế toán.

Đây là lúc doanh nghiệp phải tổng hợp toàn bộ số liệu để lên báo cáo tài chính (Financial Statement – FS), phản ánh tình hình tài sản, doanh thu, chi phí và lợi nhuận trong năm.

Lên FS không chỉ để “đủ hồ sơ nộp thuế”, mà còn giúp ban giám đốc đánh giá hiệu quả kinh doanh và ra quyết định cho năm sau.

1. Chuẩn bị trước khi lên báo cáo tài chính

Trước khi lập FS, kế toán cần kiểm tra lại toàn bộ dữ liệu kế toán năm để tránh sai sót.

✅ Các bước chuẩn bị:

Kiểm tra chứng từ gốc: hóa đơn, phiếu thu chi, sao kê ngân hàng, hợp đồng, bảng lương.

Đối chiếu sổ chi tiết – sổ cái: đảm bảo số dư khớp giữa các tài khoản.

Kiểm tra công nợ: xác nhận công nợ với khách hàng và nhà cung cấp.

Kiểm kê tài sản, tiền mặt, hàng tồn kho: lập biên bản kiểm kê cuối năm.

Phân bổ chi phí trả trước, khấu hao TSCĐ, CCDC.

👉 Mẹo nhỏ: Tạo một file Excel “Checklist kiểm tra trước khi khóa sổ” để không bỏ sót nghiệp vụ.

2. Các báo cáo tài chính bắt buộc phải lập

Theo quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC và 133/2016/TT-BTC, doanh nghiệp cần lập 4 loại báo cáo tài chính cơ bản:

Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet)

→ Phản ánh tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu tại thời điểm cuối năm.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement)

→ Cho biết doanh thu, chi phí và lợi nhuận trong năm tài chính.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash Flow Statement)

→ Theo dõi dòng tiền vào – ra của doanh nghiệp.

Thuyết minh báo cáo tài chính (Notes to FS)

→ Giải thích chi tiết các chỉ tiêu, chính sách kế toán, biến động lớn.

📌 Với doanh nghiệp vừa và nhỏ (áp dụng TT133), có thể gộp hoặc rút gọn một số chỉ tiêu.

3. Quy trình lên báo cáo tài chính cuối năm

🔹 Bước 1: Khóa sổ kế toán, kết chuyển doanh thu – chi phí

Kết chuyển toàn bộ doanh thu, chi phí, xác định lợi nhuận (TK 911).

🔹 Bước 2: Hạch toán thuế TNDN phải nộp

Nợ TK 821 – Chi phí thuế TNDN hiện hành

Có TK 3334 – Thuế TNDN phải nộp

🔹 Bước 3: Lập các báo cáo trên phần mềm kế toán (MISA, FAST, AMIS...)

→ Xuất báo cáo định dạng PDF hoặc XML để nộp qua cổng Thuế điện tử.

🔹 Bước 4: Kiểm tra logic giữa các báo cáo

Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn.

Lợi nhuận sau thuế khớp giữa bảng KQKD và bảng CĐKT.

Dòng tiền ròng trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ trùng với chênh lệch đầu – cuối kỳ tiền mặt.

🔹 Bước 5: Trình ký và lưu trữ hồ sơ

Lưu hồ sơ FS gồm: báo cáo, biên bản kiểm kê, biên bản đối chiếu công nợ, bảng phân bổ chi phí, quyết toán thuế.

4. Kinh nghiệm thực tế cho kế toán

Chốt sổ theo tháng để cuối năm không bị dồn việc.

Đối chiếu sớm với ngân hàng, kho, công nợ trước 31/12.

Nếu làm dịch vụ kế toán, hãy gửi mail xác nhận công nợ cho khách hàng trước khi lập FS.

Sử dụng phần mềm như MISA AMIS hoặc Excel Pivot để tự động tổng hợp dữ liệu.

Đừng quên kiểm tra mã số thuế, đơn vị tính, và năm tài chính trước khi ký báo cáo.

✅ Kết luận

Lên báo cáo tài chính cuối năm là bước tổng kết toàn bộ hoạt động kế toán, đòi hỏi sự cẩn thận, logic và hiểu rõ quy định.

Một kế toán giỏi không chỉ “lên báo cáo” mà còn phân tích được ý nghĩa con số, giúp doanh nghiệp nhìn ra điểm mạnh – yếu để phát triển bền vững hơn trong năm tới.