Quy định mới về ngôn ngữ kế toán: Báo cáo tài chính song ngữ có bắt buộc không?

HCM HẠNH ACC

20 thg 10, 2025

Từ ngày 01/01/2025, Luật Kế toán sửa đổi năm 2024 (số 56/2024/QH15) chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều điểm thay đổi đáng chú ý trong hoạt động kế toán – tài chính của doanh nghiệp. Một trong những quy định được cộng đồng kế toán quan tâm nhất chính là ngôn ngữ sử dụng trong kế toán và báo cáo tài chính, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), hoặc thường xuyên làm việc với đối tác quốc tế.

1. Cơ sở pháp lý của quy định mới

Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kế toán (số 56/2024/QH15), được Quốc hội thông qua ngày 29/11/2024:

"Ngôn ngữ sử dụng trong kế toán là tiếng Việt.

Trường hợp sử dụng tiếng nước ngoài trên báo cáo tài chính tại Việt Nam, thì phải sử dụng đồng thời tiếng Việt và tiếng nước ngoài.

Khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền yêu cầu, tài liệu kế toán bằng tiếng nước ngoài phải được dịch ra tiếng Việt để phục vụ kiểm tra, thanh tra."

Như vậy, tiếng Việt vẫn là ngôn ngữ chính thức bắt buộc trong mọi tài liệu kế toán tại Việt Nam. Tuy nhiên, doanh nghiệp được phép sử dụng song ngữ (Việt – Anh) trên báo cáo tài chính hoặc chứng từ kế toán nếu có nhu cầu phục vụ đối tác quốc tế, nhưng không được chỉ dùng tiếng nước ngoài.

2. Báo cáo tài chính song ngữ: Có bắt buộc không?

Theo quy định hiện hành:

Không bắt buộc tất cả doanh nghiệp phải lập báo cáo tài chính song ngữ.
Chỉ khuyến khích hoặc yêu cầu tùy trường hợp – đặc biệt là các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài, hoặc yêu cầu từ nhà đầu tư, cổ đông quốc tế.

Cụ thể:

Doanh nghiệp trong nước: chỉ cần báo cáo tài chính bằng tiếng Việt theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) là hợp lệ.
Doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp niêm yết có cổ đông nước ngoài hoặc công ty mẹ ở nước ngoài: thường phải lập thêm bản tiếng Anh để đối chiếu, báo cáo cho công ty mẹ hoặc đối tác.

Tóm lại, Luật không bắt buộc doanh nghiệp lập báo cáo song ngữ, nhưng cho phép thực hiện song song nếu có nhu cầu, miễn là phiên bản tiếng Việt vẫn là bản pháp lý chính thức khi nộp cho cơ quan thuế hoặc kiểm toán Nhà nước.

3. Doanh nghiệp cần lưu ý gì khi lập báo cáo song ngữ?

3.1. Phiên bản tiếng Việt phải là bản chính thức

Mọi dữ liệu, chỉ tiêu, thuyết minh trong báo cáo phải được thể hiện đầy đủ, chính xác bằng tiếng Việt. Nếu có sai khác giữa bản tiếng Việt và tiếng nước ngoài, bản tiếng Việt được ưu tiên áp dụng.

3.2. Dịch thuật chuyên ngành phải chính xác

Báo cáo tài chính chứa nhiều thuật ngữ kế toán chuyên sâu (tài sản, chi phí trả trước, thuế hoãn lại, lợi nhuận sau thuế…). Doanh nghiệp cần người có chuyên môn để dịch thuật chính xác, tránh hiểu sai dẫn đến rủi ro pháp lý hoặc sai lệch thông tin.

3.3. Đảm bảo tính nhất quán giữa hai ngôn ngữ

Khi lập song ngữ, cả hai phiên bản cần:

Có cùng số liệu, ngày ký, người lập và người duyệt;

Thống nhất về định dạng, bố cục, và đơn vị tiền tệ;

Lưu trữ cùng hồ sơ kế toán, để sẵn sàng cung cấp cho cơ quan quản lý khi cần.

3.4. Sử dụng phần mềm hỗ trợ song ngữ

Một số phần mềm kế toán hiện nay (như Misa, Fast, Bravo, Asoft, v.v.) đã hỗ trợ xuất báo cáo song ngữ tự động. Việc này giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính nhất quán giữa hai bản.

4. Lợi ích khi doanh nghiệp áp dụng báo cáo tài chính song ngữ

Ngay cả khi không bắt buộc, nhiều doanh nghiệp vẫn chủ động lập báo cáo tài chính song ngữ vì những lợi ích sau:

Tăng tính chuyên nghiệp và minh bạch: dễ dàng chia sẻ với đối tác, cổ đông, hoặc nhà đầu tư quốc tế.
Hỗ trợ kiểm toán quốc tế: thuận tiện khi kiểm toán viên nước ngoài tham gia kiểm tra báo cáo.
Thuận lợi trong huy động vốn và hợp tác nước ngoài: đặc biệt với doanh nghiệp đang mở rộng thị trường quốc tế.
Tiện cho báo cáo nội bộ tập đoàn: giúp công ty con ở Việt Nam dễ dàng hợp nhất báo cáo tài chính với công ty mẹ ở nước ngoài.

Kết luận

Quy định mới của Luật Kế toán sửa đổi 2024 về ngôn ngữ kế toán không bắt buộc doanh nghiệp phải lập báo cáo tài chính song ngữ, nhưng mở ra cơ hội nâng cao tính minh bạch, hội nhập và chuyên nghiệp cho doanh nghiệp Việt Nam.