Vụ bê bối kế toán "Dieselgate" của Volkswagen (2015): Lời nói dối về khí thải

Làm thế nào một lời nói dối về kỹ thuật, ẩn sâu trong hàng triệu dòng mã lập trình của một chiếc ô tô, lại có thể "thổi bay" hơn 30 tỷ Euro của một trong những tập đoàn xe hơi lớn nhất thế giới? 🚗

Đó chính là câu chuyện về Vụ bê bối "Dieselgate" của Volkswagen (VW) năm 2015. Đây không phải là một vụ gian lận kế toán truyền thống, nơi các con số trên bảng cân đối kế toán bị bóp méo. Đây là một vụ gian lận phi tài chính – một hành vi lừa dối về kỹ thuật và môi trường – đã kích hoạt một "cơn sóng thần" tài chính, làm thay đổi vĩnh viễn ngành công nghiệp ô tô. Trong bài viết này, AGS sẽ phân tích cách lời nói dối này đã giáng một đòn chí mạng vào báo cáo tài chính của VW và tại sao nó lại là bài học quan trọng nhất về báo cáo ESG

Lời nói dối về kỹ thuật: "Thiết bị gian lận" (Defeat Device)

Vào tháng 9 năm 2015, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) đã phanh phui một sự thật động trời: Volkswagen đã bí mật cài đặt một phần mềm bất hợp pháp, gọi là "thiết bị gian lận", vào 11 triệu xe ô tô động cơ diesel của mình trên toàn thế giới.

  • Cơ chế hoạt động: Phần mềm này đủ thông minh để nhận biết khi nào chiếc xe đang được kiểm tra khí thải trong phòng thí nghiệm. Khi đó, nó sẽ bật hệ thống kiểm soát khí thải đầy đủ, cho ra kết quả "sạch" đáng kinh ngạc.

  • Khi ra đường thực tế: Ngay khi xe chạy trên đường, hệ thống này sẽ tự động tắt để tiết kiệm nhiên liệu và tăng hiệu suất. Hậu quả là xe thải ra lượng khí NOx (một chất gây ô nhiễm nguy hiểm) cao gấp 40 lần mức cho phép.

Về bản chất, VW đã bán ra thị trường hàng triệu chiếc xe "bẩn" nhưng lại quảng cáo chúng là công nghệ "diesel sạch".

Cú đánh vào Báo cáo Tài chính: Từ Lời nói dối đến Chi phí thực

Ngay khi vụ việc bị phanh phui, báo cáo tài chính của VW đã lập tức phản ánh thảm họa này, chủ yếu qua hai tài khoản kế toán then chốt.

1. Nợ tiềm tàng (Contingent Liabilities) biến thành Chi phí dự phòng (Provisions) khổng lồ

Đây là tác động tài chính trực tiếp và ngay lập tức nhất.

  • Trước khi bị phát hiện: Rủi ro bị kiện tụng và phạt là một Nợ tiềm tàng. Nó có thể xảy ra, nhưng chưa chắc chắn, và thường chỉ được thuyết minh trong báo cáo tài chính.

  • Ngay khi EPA công bố: Lời nói dối bị vạch trần. Vụ việc này trở thành một sự kiện đã xảy ra trong quá khứ (past event) tạo ra một nghĩa vụ pháp lý và nghĩa vụ liên đới hiện tại (present obligation). VW biết chắc họ sẽ phải tốn tiền để sửa chữa.

  • Hành động kế toán: Theo Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IAS 37), VW không thể "làm ngơ". Họ buộc phải trích lập một khoản chi phí dự phòng khổng lồ cho các chi phí dự kiến:

    • Tiền phạt từ các chính phủ trên toàn thế giới (đặc biệt là Mỹ và Châu Âu).

    • Chi phí thu hồi và sửa chữa 11 triệu xe.

    • Chi phí cho các vụ kiện tụng từ khách hàng và nhà đầu tư.

Ngay trong quý 3 năm 2015, VW đã phải trích lập ban đầu 6.7 tỷ Euro, khiến công ty báo lỗ lần đầu tiên sau 15 năm. Con số này tiếp tục tăng lên và tổng chi phí của vụ bê bối đã vượt quá 30 tỷ Euro trong những năm sau đó.

2. Tổn thất Tài sản Vô hình (Brand Value) và Chi phí R&D

Tác động không chỉ dừng lại ở tiền phạt:

  • Giá trị thương hiệu: Thương hiệu "Volkswagen" – đồng nghĩa với "chất lượng Đức", "độ tin cậy" – đã bị tổn hại nghiêm trọng. Giá trị thương hiệu, một tài sản vô hình khổng lồ, đã sụt giảm nghiêm trọng, dẫn đến việc phải ghi giảm giá trị tài sản (impairment). Giá cổ phiếu của VW đã "bốc hơi" 1/3 giá trị chỉ trong vài ngày.

  • Chi phí R&D: Toàn bộ chiến lược "diesel sạch" của VW sụp đổ. Hàng tỷ đô la đầu tư vào công nghệ này trở nên vô nghĩa. Công ty buộc phải tái định hướng chiến lược R&D, chuyển hướng đầu tư khổng lồ sang phát triển xe điện (EV) một cách cấp bách – một chi phí cơ hội và chi phí thực tế khổng lồ.



Bài học đắt giá về ESG trong thời đại mới

Dieselgate là một case study hoàn hảo cho thấy tại sao báo cáo ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) không còn là "lời nói suông" hay một hoạt động PR.

  • Chữ "E" (Environmental - Môi trường): VW đã cố tình lừa dối về các chỉ số môi trường, một trong những trụ cột quan trọng nhất của ESG.

  • Chữ "G" (Governance - Quản trị): Vụ việc phơi bày một thất bại nghiêm trọng về quản trị doanh nghiệp, nơi văn hóa "phải thành công bằng mọi giá" đã cho phép hành vi phi đạo đức diễn ra và bị che giấu.

Vụ bê bối này đã chứng minh một cách rõ ràng rằng: Một rủi ro ESG khi bị hiện thực hóa sẽ trở thành một rủi ro tài chính khổng lồ. Các nhà đầu tư ngày nay hiểu rằng một công ty có điểm ESG kém không chỉ là "công ty xấu", mà còn là một khoản đầu tư rủi ro, có thể sụp đổ bất cứ lúc nào vì các khoản phạt và tổn thất danh tiếng.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.

Thông tin khác

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn

Nguồn:

  1. Hotten, R. (2015, December 10). Volkswagen: The scandal explained. BBC News. https://www.bbc.com/news/business-34324772
  2. U.S. Environmental Protection Agency (EPA). (2015, September 18). EPA, California Notify Volkswagen of Clean Air Act Violations [Press Release]. https://www.epa.gov/newsreleases/epa-california-notify-volkswagen-clean-air-act-violations
  3. Volkswagen AG. (2015). Annual Report 2015. Volkswagen AG. https://www.volkswagenag.com/en/InvestorRelations/publications/annual-reports/2016/volkswagen/2015.html (Lưu ý: Báo cáo này chi tiết về việc trích lập các khoản dự phòng đặc biệt liên quan đến vấn đề diesel).
Next Post Previous Post