Vụ sụp đổ của FTX (2022): Khi Kế toán và Tiền điện tử "va chạm"
Bạn quản lý một công ty tỷ đô bằng phần mềm kế toán cho doanh nghiệp nhỏ? Bạn dùng tiền của khách hàng để bù lỗ cho các vụ cá cược rủi ro của công ty "sân sau"? Bạn không có một danh sách đầy đủ các tài khoản ngân hàng của chính mình? Nghe có vẻ điên rồ, nhưng đó chính là thực trạng tại FTX, sàn giao dịch tiền điện tử từng được định giá 32 tỷ USD.
Sự sụp đổ của FTX không chỉ là một thảm họa của thị trường crypto, nó là một case study kinh điển về sự thất bại toàn diện của quản trị doanh nghiệp và kiểm soát nội bộ. Trong bài viết này, AGS sẽ cùng bạn khám phá "hố đen kế toán" đã nuốt chửng FTX và những bài học đắt giá rút ra từ đống tro tàn của nó.
Bối cảnh: Mối quan hệ "mờ ám" giữa FTX và Alameda Research
Để hiểu được sự sụp đổ này, chúng ta phải biết hai cái tên:
FTX: Một trong những sàn giao dịch tiền điện tử lớn và uy tín nhất thế giới, nơi hàng triệu khách hàng ký gửi tài sản của họ.
Alameda Research: Một quỹ phòng hộ (hedge fund) chuyên giao dịch tiền điện tử, cũng do nhà sáng lập FTX, Sam Bankman-Fried (SBF), sáng lập.
Về lý thuyết, đây là hai thực thể độc lập. Nhưng trên thực tế, chúng hoạt động như một. Và "cửa sau" kết nối hai công ty này chính là mầm mống của thảm họa.
Giải phẫu "Hố đen Kế toán": Thất bại ở mọi cấp độ
John J. Ray III, vị CEO được chỉ định để xử lý vụ phá sản của FTX (và cũng là người từng xử lý vụ Enron), đã phải thốt lên trong hồ sơ tòa án rằng: "Chưa bao giờ trong sự nghiệp của mình, tôi lại chứng kiến một sự thất bại hoàn toàn trong việc kiểm soát doanh nghiệp và sự thiếu vắng thông tin tài chính đáng tin cậy như ở đây."
Hãy xem xét những thất bại cụ thể:
1. Trộn lẫn tài sản: "Heo đất" của khách hàng bị đập vỡ
Đây là tội lỗi nguyên thủy và nghiêm trọng nhất.
Nguyên tắc cơ bản: Bất kỳ sàn giao dịch hay tổ chức tài chính nào cũng phải tách biệt hoàn toàn tài sản của khách hàng với tài sản của công ty. Tiền của khách hàng là bất khả xâm phạm.
Thực tế tại FTX: FTX đã âm thầm cho phép Alameda Research sử dụng hàng tỷ đô la tiền ký gửi của khách hàng trên sàn FTX để thực hiện các giao dịch rủi ro, trả nợ và đầu tư vào các dự án khác. Khi các khoản đầu tư của Alameda thua lỗ nặng, họ đã để lại một "lỗ hổng" 8 tỷ USD trong bảng cân đối kế toán của FTX – số tiền của khách hàng đã biến mất. Về bản chất, SBF đã dùng sàn giao dịch như một con heo đất không đáy cho quỹ phòng hộ của mình.
2. Kiểm soát nội bộ "Zero": Sự hỗn loạn không tưởng
Hệ thống kiểm soát nội bộ của FTX không phải là yếu kém, mà là không tồn tại.
Sổ sách kế toán: Không có một hệ thống kế toán tích hợp, đáng tin cậy. Các báo cáo tài chính được kiểm toán trước đây bị CEO mới xem là không đáng tin cậy.
Quản lý tiền mặt: Công ty "không duy trì quyền kiểm soát tập trung đối với tiền mặt của mình" và không có danh sách chính xác các tài khoản ngân hàng.
Phê duyệt chi tiêu: Các khoản chi tiêu được phê duyệt thông qua các biểu tượng cảm xúc (emojis) trên một ứng dụng chat. Quỹ công ty được dùng để mua nhà và các vật dụng cá nhân cho nhân viên mà không có giấy tờ vay mượn rõ ràng.
3. Định giá tài sản "ảo": Xây lâu đài trên cát
Một phần lớn tài sản trên sổ sách của Alameda Research và được dùng làm tài sản thế chấp là FTT – token "cây nhà lá vườn" do chính FTX tạo ra.
Cơ chế: Alameda nắm giữ một lượng lớn FTT. Giá trị của FTT càng cao, bảng cân đối kế toán của Alameda trông càng đẹp, và họ càng vay được nhiều tiền hơn (từ chính FTX và các bên khác).
Vòng xoáy tử thần: Đây là một hệ thống tự tham chiếu cực kỳ mong manh. Khi có thông tin về sự mờ ám tài chính của Alameda, đối thủ của FTX là Binance đã tuyên bố bán tháo toàn bộ số FTT họ nắm giữ. Điều này đã kích hoạt một cuộc khủng hoảng niềm tin, giá FTT lao dốc không phanh. Khi tài sản thế chấp chính trở thành vô giá trị, toàn bộ lâu đài cát sụp đổ.
Sự sụp đổ của FTX là một lời nhắc nhở kinh hoàng rằng dù trong thế giới tài chính truyền thống hay tiền điện tử, những nguyên tắc cơ bản về kế toán, kiểm soát và đạo đức là không thể thay thế. Nó cho thấy sự nguy hiểm của việc tập trung quyền lực vào tay một nhóm nhỏ thiếu kinh nghiệm, hoạt động trong bóng tối mà không có sự giám sát. Bất kỳ hệ thống nào, dù công nghệ có tiên tiến đến đâu, cũng sẽ sụp đổ nếu được xây dựng trên một nền tảng kế toán mục rỗng.
Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.
Thông tin khác
Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn
Thông tin tuyển dụng và Hướng dẫnAGS luôn mở rộng cánh cửa cho những ứng viên muốn thử thách bản thân trong lĩnh vực Kế toán - Kiểm toán - Ngôn ngữ Nhật - Pháp lý - Nhân sự. Xem chi tiết bài viết để biết thêm về Thông tin tuyển dụng tại AGS bạn nhé!
.png)
Nguồn:
- Allison, I. (2022, November 2). Divisions in Sam Bankman-Fried's Crypto Empire Blur on His Trading Titan Alameda's Balance Sheet. CoinDesk. https://www.coindesk.com/business/2022/11/02/divisions-in-sam-bankman-frieds-crypto-empire-blur-on-his-trading-titan-alamedas-balance-sheet/
- Ray, J. J., III. (2022, November 17). Declaration of John J. Ray III in Support of Chapter 11 Petitions. United States Bankruptcy Court for the District of Delaware. (Case No. 22-11068). https://pacer-documents.s3.amazonaws.com/33/188339/042020648529.pdf
- Yaffe-Bellany, D., & Stevenson, A. (2022, November 14). How Sam Bankman-Fried’s Crypto Empire Collapsed. The New York Times. https://www.nytimes.com/2022/11/14/technology/ftx-sam-bankman-fried-crypto-collapse.html
.png)
