Vụ bê bối kế toán của Tesco (2014): Lợi nhuận đến từ đâu?

Bạn đã bao giờ nghĩ rằng các khoản chiết khấu, khuyến mại bạn nhận được khi mua hàng tại siêu thị lại có thể trở thành trung tâm của một vụ bê bối kế toán trị giá hàng trăm triệu bảng Anh chưa? 🛒

Đây không phải là câu chuyện về việc "chế" ra doanh thu hay che giấu nợ, mà là một thủ thuật tinh vi về thời điểm ghi nhận thu nhập, đã khiến gã khổng lồ bán lẻ Tesco của Vương quốc Anh chao đảo. Vụ việc này phơi bày mối quan hệ quyền lực phức tạp giữa nhà bán lẻ và nhà cung cấp, đồng thời là một bài học đắt giá về áp lực lợi nhuận trong ngành. Hãy cùng AGS phân tích cách Tesco đã "rút ngắn tương lai" để làm đẹp sổ sách kế toán của mình.

Bối cảnh: Áp lực cạnh tranh và "Lỗ hổng" Lợi nhuận

Giải phẫu Gian lận: "Thu nhập Thương mại" và Vấn đề Thời điểm

Trọng tâm của vụ bê bối nằm ở một khái niệm gọi là Thu nhập Thương mại (Commercial Income).

Thu nhập Thương mại là gì?

Đây không phải là tiền thu được từ việc bán hàng cho khách. Thay vào đó, đây là các khoản tiền mà nhà cung cấp (ví dụ: Unilever, P&G) trả cho nhà bán lẻ (Tesco) để đổi lấy các lợi ích như:

• Chiết khấu cho việc mua số lượng lớn.

• Phí quảng cáo sản phẩm trong siêu thị.

• Phí để có được vị trí đẹp trên kệ hàng.

• Thanh toán khi đạt được một mục tiêu doanh số nhất định trong tương lai.

Đây là một phần hoàn toàn hợp pháp và quan trọng trong ngành bán lẻ. Vấn đề của Tesco không nằm ở sự tồn tại của khoản thu nhập này, mà ở thời điểm họ ghi nhận nó.

Thủ thuật "Kéo" Thu nhập từ Tương lai về Hiện tại

Cơ chế gian lận của Tesco cực kỳ tinh vi:

1. Ghi nhận sớm (Premature Recognition): Các nhà quản lý của Tesco đã ghi nhận các khoản thu nhập thương mại vào sổ sách kế toán của kỳ hiện tại, mặc dù các khoản tiền đó chỉ được thanh toán hoặc các điều kiện để nhận tiền chỉ được đáp ứng trong các kỳ tương lai.

   • Ví dụ: Một nhà cung cấp đồng ý trả cho Tesco 1 triệu bảng nếu Tesco bán được 100,000 sản phẩm của họ trong quý 4. Mặc dù mới đang ở quý 3 và chưa đạt được mục tiêu, kế toán của Tesco đã ghi nhận trước một phần hoặc toàn bộ 1 triệu bảng đó là thu nhập của quý 3 để lấp đầy "lỗ hổng" lợi nhuận.

2. Trì hoãn ghi nhận chi phí (Delayed Recognition): Ngược lại, họ đã cố tình trì hoãn việc ghi nhận các khoản chi phí hoặc các khoản phải trả cho nhà cung cấp sang các kỳ kế toán sau.

Sự kết hợp của hai hành vi này đã tạo ra một bức tranh tài chính sai lệch nghiêm trọng, thổi phồng lợi nhuận của công ty lên tới 263 triệu bảng Anh (sau này được điều chỉnh lên 326 triệu bảng).

Hậu quả và Bài học về Đạo đức

Khi một người thổi còi (whistleblower) nội bộ lên tiếng, vụ việc đã bị phanh phui, gây ra một cơn địa chấn:

• Sụp đổ thị trường: Giá cổ phiếu của Tesco lao dốc, thổi bay hàng tỷ bảng vốn hóa thị trường.

• Điều tra hình sự: Cơ quan Điều tra Gian lận Nghiêm trọng (SFO) của Anh đã vào cuộc, dẫn đến các vụ truy tố hình sự đối với các giám đốc cấp cao.

• Phạt nặng: Tesco phải nộp một khoản phạt khổng lồ và bồi thường cho các nhà đầu tư.

Vụ bê bối Tesco là một bài học kinh điển về việc áp lực lợi nhuận có thể phá vỡ các nguyên tắc kế toán cơ bản và đạo đức nghề nghiệp như thế nào. Nó cho thấy rằng gian lận không phải lúc nào cũng là những hành vi phức tạp, mà đôi khi chỉ đơn giản là sự bóp méo về thời gian. Đối với các kế toán viên và kiểm toán viên, vụ việc này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phải kiểm tra kỹ lưỡng các hợp đồng với nhà cung cấp và luôn giữ thái độ hoài nghi chuyên nghiệp, đặc biệt là đối với các khoản "thu nhập bất thường" được dùng để bù đắp cho kết quả kinh doanh yếu kém.

Thông tin khác

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn

Nguồn: