Tiền ảo có phải là tiền thật? – Góc nhìn thú vị từ dân kế toán

VCA Bích ACC

10 thg 11, 2025

Bạn có bao giờ tự hỏi: “Nếu tôi mua Bitcoin, liệu có được ghi vào sổ kế toán không?” Trong thời đại công nghệ bùng nổ, tiền ảo (cryptocurrency) đã trở thành chủ đề nóng trên toàn cầu. Từ những nhà đầu tư nhỏ lẻ đến các tập đoàn lớn, ai cũng quan tâm đến giá Bitcoin, Ethereum hay USDT mỗi ngày.

Nhưng với dân kế toán – những người gắn liền với sổ sách, chứng từ và quy định pháp luật – thì “tiền ảo” không chỉ là xu hướng, mà còn là một bài toán đầy thử thách. Vậy rốt cuộc, tiền ảo có phải là tiền thật không? Cùng AGS tìm hiểu nhé!

1. Tiền ảo là gì? – “Không sờ được nhưng giá trị thật sự không nhỏ”

Hiểu một cách đơn giản, tiền ảo là tài sản kỹ thuật số được tạo ra và lưu trữ bằng công nghệ blockchain, không chịu sự kiểm soát của ngân hàng trung ương hay tổ chức tài chính nào. Một số loại tiền ảo phổ biến hiện nay gồm: Bitcoin, Ethereum, Binance Coin, USDT…

Ưu điểm:

Giao dịch nhanh chóng, bảo mật cao, không cần trung gian.
Dễ dàng chuyển tiền xuyên biên giới chỉ trong vài phút.
Có tiềm năng sinh lời lớn khi đầu tư đúng thời điểm.

Hạn chế:

Giá biến động cực mạnh, rủi ro thua lỗ cao.
Dễ bị lợi dụng cho các hành vi rửa tiền, lừa đảo.
Ở Việt Nam, chưa được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp.

Tức là, bạn có thể đầu tư tiền ảo, nhưng không thể dùng nó để mua hàng hóa hoặc ghi nhận như tiền thật trong sổ kế toán.

2. Tiền ảo trong mắt kế toán – Ghi sổ sao cho đúng luật?

Đây là câu hỏi khiến không ít kế toán viên và doanh nghiệp “đau đầu”, đặc biệt trong bối cảnh xu hướng đầu tư vào tiền ảo ngày càng phổ biến.

Pháp luật Việt Nam hiện chưa có quy định rõ ràng về tiền ảo và nó đang nằm trong "khoảng trống pháp lý". Tiền ảo (như Bitcoin, Ethereum...) không được công nhận là tiền tệ hợp pháp và không được sử dụng như phương tiện thanh toán. Đồng thời, Bộ Tài chính chưa ban hành chuẩn mực kế toán riêng cho loại hình tài sản này.

Do đó, kế toán không thể hạch toán tiền ảo vào các tài khoản như “Tiền mặt” (111) hay “Tiền gửi ngân hàng” (112), cũng như không được ghi nhận là tài sản hoặc khoản đầu tư tài chính trong báo cáo kế toán theo quy định hiện nay.

Trên bình diện quốc tế, theo chuẩn mực IFRS (Chuẩn mực Kế toán Quốc tế), nhiều quốc gia cho phép ghi nhận tiền ảo như một loại “tài sản vô hình” hoặc “hàng tồn kho” tùy mục đích nắm giữ. Tuy nhiên, đây chỉ là cách tiếp cận tham khảo, chưa áp dụng tại Việt Nam.

Tại Việt Nam, nếu doanh nghiệp tham gia các giao dịch liên quan đến tiền ảo, kế toán cần hết sức thận trọng:

Giao dịch phải có chứng từ rõ ràng, minh bạch, tránh vi phạm quy định về tài chính – tiền tệ.
Các khoản đầu tư vào tiền ảo chưa được cơ quan thuế công nhận như hoạt động kinh tế thông thường, nên không được hạch toán chính thức trong sổ kế toán doanh nghiệp.

👉 Tóm lại: Tiền ảo hiện chưa có cơ sở pháp lý để ghi nhận trong kế toán tại Việt Nam, nhưng là xu hướng mà cơ quan quản lý có thể xem xét trong tương lai khi nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ hơn.

3. Sinh viên kế toán có nên quan tâm đến tiền ảo?

Câu trả lời là CÓ, và nên bắt đầu càng sớm càng tốt!

Tiền ảo và công nghệ blockchain không chỉ là xu hướng đầu tư, mà còn đang dần thay đổi hệ thống tài chính toàn cầu. Trong tương lai, kế toán viên không chỉ cần giỏi Excel hay lập báo cáo tài chính, mà còn phải hiểu về tài sản số, hợp đồng thông minh (smart contract) và chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS).

Một kế toán viên hiểu về công nghệ sẽ là “vũ khí bí mật” trong thời đại chuyển đổi số. Điều này giúp bạn không chỉ ghi điểm với nhà tuyển dụng, mà còn mở ra cơ hội nghề nghiệp trong các lĩnh vực mới như kiểm toán công nghệ, tài chính số, Fintech.

4. Kết luận – Tiền ảo hôm nay có thể “ảo”, nhưng tương lai thì không

Dù còn nhiều tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận tiền ảo đang dần thay đổi cách thế giới nhìn nhận về tài sản và giá trị. Với dân kế toán, đây là cơ hội để mở rộng tư duy nghề nghiệp, cập nhật kiến thức mới, và thích nghi với sự phát triển không ngừng của công nghệ tài chính.

Có thể hôm nay, tiền ảo vẫn chưa được ghi trong báo cáo tài chính… Nhưng biết đâu, vài năm tới, nó sẽ trở thành một dòng chính thức trên bảng cân đối kế toán? Ai biết được, đúng không?

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.