Bộ Tứ Chỉ Số Định Giá M&A Cơ Bản: PBR, EV, EPS, EBITDA倍率

Hải Yến ACC

3 thg 6, 2025

Trong thế giới kinh doanh đầy sôi động, M&A (Mua bán và Sáp nhập) là một hoạt động chiến lược không ngừng diễn ra, định hình lại cấu trúc thị trường và tạo ra những cơ hội đột phá. Tuy nhiên, để nắm bắt được "cuộc chơi" này, việc hiểu rõ các thuật ngữ chuyên ngành là điều kiện tiên quyết. Bài viết này sẽ cùng bạn giải mã những chỉ số và khái niệm cốt lõi, từ đó giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về cách định giá và đánh giá doanh nghiệp trong mỗi thương vụ M&A. Hãy cùng khám phá PBR, EV, EPS, và EBITDA 倍率 – những "chìa khóa" không thể thiếu cho mọi nhà đầu tư và doanh nghiệp.

1. Thuật ngữ M&A “PBR” là gì?

PBR là một chỉ số đo lường mối quan hệ giữa giá thị trường của cổ phiếu (market price) và giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu (book value per share) của một công ty. Trong bối cảnh M&A, PBR được sử dụng để đánh giá xem một công ty mục tiêu có đang được định giá hợp lý hay không khi tiến hành mua lại hoặc sáp nhập.

Công thức tính PBR:

PBR = Giá thị trường mỗi cổ phiếu / Giá trị sổ sách mỗi cổ phiếu

Giá thị trường mỗi cổ phiếu: Là giá cổ phiếu hiện tại trên thị trường (nếu công ty niêm yết) hoặc giá trị ước tính nếu công ty chưa niêm yết.
Giá trị sổ sách mỗi cổ phiếu: Được tính bằng cách lấy tổng giá trị tài sản ròng (tổng tài sản trừ đi tổng nợ phải trả) chia cho số lượng cổ phiếu đang lưu hành.

PBR lấy "1 lần" làm tiêu chuẩn. Các công ty có PBR thấp hơn tiêu chuẩn này thường được các nhà đầu tư đánh giá là có giá trị tương đối rẻ. Tuy nhiên, từ góc độ của doanh nghiệp, có một nhược điểm là họ dễ trở thành mục tiêu của các thương vụ thâu tóm thù địch.

2.Thuật ngữ M&A: "EV" là gì?

EV là viết tắt của "Enterprise Value" (Giá trị Doanh nghiệp), và trong tiếng Nhật thường được dịch là "企業価値" tức "Giá trị doanh nghiệp". Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thuật ngữ "giá trị doanh nghiệp" được sử dụng với nhiều định nghĩa khác nhau.

Công thức tính EV:

Tổng giá trị vốn hóa thị trường + Nợ phải trả có lãi - Tiền mặt và các tài sản tương đương tiền.

Vốn hóa thị trường: Giá trị thị trường của cổ phiếu công ty (giá cổ phiếu × số lượng cổ phiếu đang lưu hành).
Nợ trả phải có lãi: Bao gồm nợ ngắn hạn và dài hạn của công ty.
Tiền mặt và các khoản tương đương tiền: Số tiền mặt mà công ty đang nắm giữ, được trừ đi vì bên mua có thể sử dụng số tiền này để giảm chi phí thực tế.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một doanh nghiệp còn sở hữu những tài sản vô hình như giá trị thương hiệu hoặc sở hữu trí tuệ. Những tài sản này cũng được coi là nguồn tạo ra dòng tiền tự do (Free Cash Flow) và nên được tính đến trong việc đánh giá giá trị doanh nghiệp.

3.Thuật ngữ M&A: "EPS" là gì?

EPS là viết tắt của "Earnings Per Share" (Thu nhập trên mỗi cổ phiếu), và trong tiếng Nhật được dịch là "1株あたりの純利益" tức "Lợi nhuận ròng trên mỗi cổ phiếu".

Đây là chỉ số thể hiện khả năng sinh lời của công ty trên cơ sở mỗi cổ phiếu, giúp nhà đầu tư và bên mua trong M&A đánh giá mức độ hấp dẫn của công ty.

Công thức tính EPS là:

EPS = (Lợi nhuận ròng - Cổ tức ưu đãi) / Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành

Lợi nhuận ròng: Tổng lợi nhuận sau thuế của công ty trong một kỳ nhất định (thường là quý hoặc năm).
Cổ tức ưu đãi: Khoản cổ tức phải trả cho cổ đông ưu đãi (nếu có).
Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành: Số cổ phiếu trung bình trong kỳ, tính cả các thay đổi như phát hành thêm hoặc mua lại cổ phiếu.

4.Thuật ngữ M&A: "EBITDA倍率" là gì?

EBITDA倍率 (EV/EBITDA) là một chỉ số định giá, thể hiện số lần mà giá trị doanh nghiệp (EV) vượt quá lợi nhuận hoạt động trước lãi vay, thuế, khấu hao và phân bổ (EBITDA). Nó được sử dụng để đánh giá xem một công ty có đang được định giá hợp lý hay không trong các thương vụ M&A.

Công thức tính EV/EBITDA:

EV/EBITDA = Giá trị doanh nghiệp (EV) / EBITDA

Giá trị doanh nghiệp (EV): Tổng giá trị của công ty, bao gồm vốn hóa thị trường + tổng nợ - tiền mặt và các khoản tương đương tiền (đã giải thích trong câu hỏi trước).
EBITDA: Thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao và phân bổ, phản ánh khả năng sinh lợi từ hoạt động cốt lõi của công ty, không bị ảnh hưởng bởi cấu trúc vốn hay chính sách kế toán.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về các thuật ngữ M&A quan trọng như PBR, EV, EPS, và EBITDA Multiple. Việc nắm vững những chỉ số này không chỉ giúp bạn đánh giá đúng giá trị của một doanh nghiệp trong các thương vụ M&A, mà còn là nền tảng vững chắc để đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt. M&A là một lĩnh vực phức tạp, nhưng với kiến thức vững chắc về các thuật ngữ cơ bản, bạn sẽ tự tin hơn khi tham gia vào "sân chơi" đầy tiềm năng này.

AGS xin chân thành cảm ơn quý vị đã đọc bài viết của chúng tôi. Chúng tôi hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích cho cuộc sống và công việc của quý vị, đồng thời giúp quý vị có thêm góc nhìn mới về những ngành nghề hoặc lĩnh vực mà mình quan tâm. Trong tương lai, chúng tôi sẽ tiếp tục mang đến những thông tin giá trị và các cơ hội việc làm hấp dẫn. Kính mời quý vị tiếp tục theo dõi.