Ngày 17/5/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 – một dấu mốc quan trọng mở ra chặng đường mới cho khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt là các hộ kinh doanh cá thể. Theo đó, kể từ ngày 01/01/2026, phương pháp thuế khoán – vốn đã gắn bó với nhiều hộ kinh doanh trong suốt thời gian dài – sẽ chính thức được bãi bỏ. Thay vào đó, tất cả hộ kinh doanh sẽ phải áp dụng phương pháp kê khai thuế.

Việc chuyển đổi phương pháp tính thuế này không chỉ thay đổi về cách thức tính thuế mà còn kéo theo nhiều yêu cầu về thủ tục hành chính, đặc biệt là thời hạn nộp hồ sơ khai thuế – điều mà không ít hộ kinh doanh đang chưa thật sự chú ý đúng mức.

1. Tạm biệt thuế khoán từ 2026 – Đã đến lúc làm quen với kê khai

Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, hiện nay có hai phương pháp nộp thuế chính dành cho hộ kinh doanh: phương pháp khoán và phương pháp kê khai. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ không còn được áp dụng thuế khoán nữa, tức là tất cả sẽ phải chuyển sang phương pháp kê khai – dù muốn hay không.

Việc này đòi hỏi các hộ kinh doanh cần sớm làm quen với chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và đặc biệt là việc khai báo doanh thu định kỳ. Nếu trước đây, thuế khoán chỉ đơn giản là nộp một số tiền ấn định theo tháng/quý, thì với kê khai, hộ kinh doanh sẽ cần phải chủ động tính toán, lập hồ sơ và chịu trách nhiệm hoàn toàn trước pháp luật về tính chính xác của các con số đã kê.

2. Phải nộp hồ sơ khai thuế trong vòng 10 ngày kể từ ngày chuyển đổi

Một điểm mấu chốt mà nhiều hộ kinh doanh có thể bỏ qua chính là thời hạn nộp hồ sơ khi chuyển sang phương pháp kê khai.

Theo Điểm b Khoản 3 Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC, thời hạn nộp hồ sơ khai thuế khi chuyển đổi phương pháp là:

Chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày chuyển đổi phương pháp tính thuế.

Điều này có nghĩa là nếu bạn đang nộp thuế theo hình thức khoán và bắt đầu chuyển sang kê khai, thì trong vòng 10 ngày kể từ ngày bắt đầu áp dụng phương pháp kê khai, bạn phải hoàn thành và nộp hồ sơ khai thuế cho cơ quan thuế. Nếu không, bạn có thể bị xử phạt theo quy định về vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế – một rủi ro không đáng có.

3. Kê khai thuế là gì? Cần làm những gì?

Chuyển sang kê khai, hộ kinh doanh sẽ bước vào một "cuộc chơi" mới, nơi mọi thứ cần được rõ ràng, minh bạch và có căn cứ cụ thể.

Cụ thể, theo quy định tại Điều 5 Thông tư 40/2021/TT-BTC, khi áp dụng phương pháp kê khai:

• Khai thuế theo tháng hoặc theo quý: Đa số hộ kinh doanh kê khai theo tháng. Tuy nhiên, nếu đáp ứng tiêu chí theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP thì có thể lựa chọn khai thuế theo quý.

• Tự tính doanh thu, tự khai thuế: Hộ kinh doanh sẽ tự xác định doanh thu và tính ra số thuế phải nộp. Trường hợp cơ quan thuế thấy số liệu không phù hợp với thực tế, họ có quyền ấn định doanh thu để tính lại thuế.

• Chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ: Hộ kinh doanh kê khai buộc phải thực hiện chế độ kế toán và lưu giữ đầy đủ chứng từ, trừ một số trường hợp đặc biệt được xác định doanh thu bởi cơ quan chức năng thì có thể không cần lập sổ sách kế toán.

• Không phải quyết toán thuế cuối năm: Đây có thể xem là một điểm “dễ thở” hơn cho hộ kinh doanh, vì kê khai hàng tháng hoặc quý đã đủ để xác định nghĩa vụ thuế.

4. Một số nguyên tắc tính thuế hộ kinh doanh cần biết

Dù áp dụng phương pháp nào, hộ kinh doanh vẫn cần nắm chắc các nguyên tắc tính thuế cơ bản để không vi phạm quy định:

• Nếu doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống, hộ kinh doanh sẽ không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN.

• Mức doanh thu 100 triệu đồng được tính cho toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch.

• Trường hợp kinh doanh theo nhóm cá nhân hoặc hộ gia đình, mức doanh thu để xét nghĩa vụ thuế được tính trên người đại diện duy nhất.

Lời kết

Thay đổi về chính sách thuế là điều tất yếu khi nền kinh tế phát triển. Việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai có thể sẽ làm nhiều hộ kinh doanh bối rối trong thời gian đầu, nhưng nếu chuẩn bị tốt – từ việc tìm hiểu quy định đến thực hiện đúng thời hạn nộp hồ sơ – thì đây chính là cơ hội để hoạt động kinh doanh trở nên minh bạch và chuyên nghiệp hơn.

Từ bây giờ đến hết năm 2025 là thời gian vàng để các hộ kinh doanh chuẩn bị chuyển đổi. Hãy chủ động tìm hiểu và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ thuế để tránh rủi ro không đáng có sau mốc 01/01/2026.

Thông tin khác

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn