Điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân & thuế chuyển nhượng vàng miếng: Những điểm nổi bật

HCM HẠNH ACC

26 thg 12, 2025

Dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đã được trình tại Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội Việt Nam, với mục tiêu điều chỉnh lại biểu thuế, mở rộng phạm vi và điều tiết một số hoạt động nhằm tăng cường minh bạch, quản lý tốt hơn chính sách thuế.

1. Những điểm chính của dự thảo

• Mức doanh thu không chịu thuế đối với cá nhân kinh doanh

Dự thảo đề xuất cá nhân kinh doanh có doanh thu năm 200 triệu đồng hoặc thấp hơn không phải chịu thuế TNCN, nhằm đồng bộ với quy định của Luật Thuế giá trị gia tăng.

Đồng thời, giao Chính phủ quyền điều chỉnh mức này cho phù hợp với thực tiễn quản lý thuế.

• Cách tính thuế đối với cá nhân kinh doanh

Cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 3 tỷ đến 50 tỷ đồng/năm sẽ tính thuế bằng cách lấy “thu nhập tính thuế” (doanh thu trừ chi phí) nhân với thuế suất 17%.

Cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm sẽ chịu thuế suất 20%.

• Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh

Mức giảm trừ cho người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng.

Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026 và được khấu trừ ngay từ tháng 1/2026.

Chính phủ được giao điều chỉnh mức này theo biến động giá cả, thu nhập thực tế.

• Điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần

Biểu thuế hiện tại gồm 7 bậc; dự thảo rút còn 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc.

Phương án 2 được lựa chọn: khoảng cách giữa các bậc lần lượt tăng dần 10 – 20 – 30 – 40 triệu đồng, với thuế suất các bậc: 5%, 15%, 25%, 30%, 35%. Thuế suất cao nhất 35% áp dụng cho phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.

Theo tính toán, nếu áp theo phương án 2 cùng mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ làm giảm số thu khoảng 27.400 tỷ đồng mỗi năm.

2. Thuế chuyển nhượng vàng miếng

Một điểm đáng chú ý rất được quan tâm là việc đưa hoạt động chuyển nhượng vàng miếng vào diện chịu thuế:

Với vàng miếng, theo pháp luật hiện hành: chỉ doanh nghiệp hoặc tổ chức tín dụng được phép kinh doanh mua bán vàng miếng khi có giấy phép. Cá nhân mua, bán vàng miếng không được xem là kinh doanh mà được xác định là “thu nhập khác”.
Dự thảo luật đề xuất áp thuế 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng, nhằm tăng tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ.
Các chi tiết như ngưỡng giá trị chịu thuế, thời điểm áp dụng, chính sách điều chỉnh sẽ do Chính phủ quy định.
Cơ quan thẩm tra đề nghị cần cân nhắc kỹ vì có ý kiến cho rằng điều này có thể bất lợi cho cá nhân giao dịch nhỏ lẻ.

3. Một số lưu ý và tranh luận

Có ý kiến cho rằng mức doanh thu không chịu thuế 200 triệu đồng/năm là còn thấp so với thực tế và chưa tương xứng với mức giảm trừ gia cảnh dành cho người làm công ăn lương.
Việc chuyển từ phương thức khoán sang kê khai doanh thu, hóa đơn có thể dẫn đến tăng nghĩa vụ thuế đối với cá nhân kinh doanh nhỏ: cần đánh giá tác động đầy đủ.
Chính phủ sẽ nghiên cứu, bổ sung đánh giá tác động để đảm bảo tính công bằng, phù hợp với tinh thần cải cách chính sách thuế và chính sách hỗ trợ người dân.

Ý nghĩa đối với doanh nghiệp và người lao động

Người lao động có thu nhập từ tiền lương, tiền công có khả năng được hưởng lợi từ việc tăng mức giảm trừ gia cảnh và biểu thuế được điều chỉnh.
Doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh cần chuẩn bị để thích ứng với phương thức tính thuế mới, đặc biệt với doanh thu và chi phí được xác định rõ hơn.
Giao dịch vàng miếng, dù cá nhân hay doanh nghiệp, sẽ cần lưu ý hơn về quy định thuế nếu hoạt động chuyển nhượng tăng lên.

Kết luận

Dự thảo sửa đổi Luật Thuế TNCN đánh dấu bước tiến trong chính sách thuế của Việt Nam: điều chỉnh biểu thuế, nâng mức giảm trừ, mở rộng giám sát đối với các hoạt động như chuyển nhượng vàng miếng. Việc này vừa tạo điều kiện thuận lợi cho người thu nhập thấp và trung bình, vừa tăng cường quản lý và minh bạch hệ thống thuế. Tuy vậy, cần theo dõi sát sao quá trình triển khai để đảm bảo rằng các bên liên quan — người lao động, cá nhân kinh doanh, doanh nghiệp — đều được hưởng lợi và không bị gánh nặng bất hợp lý.