Luật Thuế Thay Đổi Ra Sao Khi Hộ Kinh Doanh Bán Hàng Online “Bỏ” Thuế Khoán Từ 2026

HCM HẠNH ACC

19 thg 12, 2025

Từ ngày 1/1/2026, một bước thay đổi quan trọng trong quản lý thuế dành cho hộ kinh doanh, đặc biệt là những người bán hàng online, chính thức có hiệu lực. Theo Quyết định 3389/QĐ-BTC của Bộ Tài chính, phương pháp thuế khoán truyền thống sẽ bị xóa bỏ, chuyển sang mô hình “tự khai, tự nộp” dựa trên doanh thu thực tế. Điều này mang lại cả cơ hội và thách thức mới cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, nhất là trên sàn thương mại điện tử.

1. Tại sao có sự thay đổi này?

Quản lý minh bạch hơn: Với cách tính thuế mới, các cá nhân kinh doanh qua sàn TMĐT sẽ được giám sát kỹ hơn thông qua doanh thu thực tế, thay vì mức thuế ấn định cố định như trước.
Công bằng thuế: Những hộ kinh doanh nhỏ, doanh thu thấp sẽ được xem xét hoàn thuế nếu bị khấu trừ quá mức.
Hiện đại hóa quản lý thuế: Việc đưa sàn thương mại điện tử vào vai trò “kê khai – khấu trừ – nộp thay” giúp Nhà nước kiểm soát tốt hơn dòng tiền kinh doanh online.
Khuyến khích minh bạch: Kê khai thuế theo doanh thu thực tế khuyến khích người bán ghi nhận đầy đủ thu nhập, thay vì “né tránh” bằng cách khai khống chi phí hay lợi dụng các kẽ hở. Một số chuyên gia cũng cho rằng đây là bước cần thiết để kinh doanh online trở nên bài bản hơn.

2. Cơ chế thuế mới: Thuế GTGT & TNCN tính trên doanh thu

Dưới mô hình mới (theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP), thuế GTGT (giá trị gia tăng) và thuế TNCN (thu nhập cá nhân) sẽ được khấu trừ theo tỉ lệ % trên doanh thu của mỗi giao dịch, thay vì tính theo “thuế khoán” cố định.

Nếu sàn TMĐT có chức năng thanh toán: sàn sẽ khấu trừ, kê khai và nộp thay cho người bán.

Nếu sàn không có chức năng thanh toán: người bán phải tự khai thuế và nộp theo từng lần phát sinh, hoặc theo tháng/quý.

Nếu tổng doanh thu trong năm dưới 200 triệu đồng, người bán có thể được hoàn nộp phần thuế thừa nếu sàn đã khấu trừ.

3. Mức thuế cụ thể theo loại hình

Dưới đây là các tỉ lệ phần trăm thuế GTGT và TNCN áp dụng theo doanh thu tính thuế:

Loại hoạt động Thuế GTGT Thuế TNCN

Hàng hóa 1% 0,5% (cá nhân cư trú)

Dịch vụ 5% 2% (cá nhân cư trú)

Vận tải hoặc dịch vụ gắn với hàng hóa 3% 1,5% (cá nhân cư trú)

Lưu ý: các cá nhân không cư trú sẽ chịu mức TNCN cao hơn theo quy định — ví dụ: 1% cho hàng hóa, 5% cho dịch vụ, 2% cho vận tải/dịch vụ.

4. Trách nhiệm mới của người bán online

Theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP, các hộ kinh doanh và cá nhân bán hàng online cần lưu ý:
Kê khai thông tin với sàn TMĐT: phải cung cấp mã số thuế (hoặc số định danh cá nhân), hoặc thông tin định danh nếu là người nước ngoài.
Khai báo, nộp thuế đúng yêu cầu: nếu sàn đã khấu trừ thuế thay, người bán không phải tự khai GTGT và TNCN cho phần doanh thu sàn đã chịu thuế.
Khai báo các loại thuế khác nếu có: không chỉ GTGT và TNCN, người bán cần lưu ý nếu còn chịu các loại thuế như thuế tài nguyên, bảo vệ môi trường, tiêu thụ đặc biệt, v.v.

5. Những ảnh hưởng tới kinh doanh online – Cơ hội và thách thức

Cơ hội:

Minh bạch thuế tốt hơn, giúp hộ kinh doanh xây dựng uy tín hơn với cơ quan thuế và sàn TMĐT.
Nếu doanh thu thấp (dưới 200 triệu/năm), có thể được hoàn phần thuế thừa – điều này có thể giảm chi phí thuế thực tế.
Việc sàn TMĐT nắm vai trò nộp thay giúp giảm gánh nặng thủ tục cho người bán.

Thách thức:

Hộ kinh doanh nhỏ lẻ cần hiểu rõ các quy định thuế mới, nếu không dễ bị phạt hoặc khai sai.
Với mô hình “tự khai, tự nộp” (nếu sàn không khấu trừ), người bán phải theo dõi doanh thu, phát sinh giao dịch và kê khai định kỳ (tháng/quý), có thể tốn thời gian hoặc chi phí thuê kế toán.
Doanh thu tính thuế bao gồm toàn bộ số tiền từ người mua – không trừ phí giao dịch, vận chuyển, chiết khấu, trợ giá…
Không được trừ chi phí kinh doanh (như nguyên vật liệu, quảng cáo, vận chuyển) nếu xác định thuế theo tỉ lệ trên doanh thu.

6. Khuyến nghị cho doanh nghiệp / người bán hàng online

Tìm hiểu kỹ sàn TMĐT: Khi lựa chọn bán hàng trên các sàn, nên ưu tiên những sàn có chức năng thanh toán – vì họ sẽ khấu trừ thuế thay, giúp giảm phần thủ tục thuế cho bạn.
Lập hệ thống quản lý doanh thu chặt chẽ: Cần hệ thống ghi lại doanh thu rõ ràng, để phục vụ việc kê khai thuế hoặc kiểm tra khi cần.
Cân nhắc thuê kế toán / chuyên gia thuế: Với mô hình khai mới, việc có kế toán sẽ giúp tránh rủi ro sai khai, xử lý hoàn thuế nếu có.
Cập nhật thông tin thường xuyên: Luật thuế, quy định sàn TMĐT hay nghị định hướng dẫn có thể thay đổi — giữ liên hệ với cơ quan thuế hoặc chuyên gia để không bị lỡ các cập nhật quan trọng
Tối ưu chi phí kinh doanh: Vì thuế tính theo doanh thu (không trừ chi phí), nên cân nhắc chiến lược giá, chi phí vận hành để đảm bảo lợi nhuận sau thuế hợp lý.

Kết Luận

Việc xóa bỏ thuế khoán và chuyển sang tính thuế trên doanh thu thực tế từ 1/1/2026 là một thay đổi lớn cho các hộ kinh doanh – đặc biệt là kinh doanh online. Mô hình này có thể giúp quản lý thuế minh bạch hơn, nhưng cũng đòi hỏi người bán phải chuyên nghiệp hơn trong việc kê khai và quản lý doanh thu.

Với doanh nghiệp / đội ngũ bán hàng online, đây là thời điểm cần chuyển đổi tư duy: không còn “thuế cố định đơn giản”, mà là thuế gắn chặt với doanh thu thực, đòi hỏi quản lý kỹ lưỡng và hoạch định thuế thông minh.