Các bước cần thiết để kiểm toán phần hành nợ phải trả

Công ty Kế toán AGS Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp.
Trong bài viết này công ty AGS sẽ chia sẻ về chủ đề "Các bước cần thiết để kiểm toán phần hành nợ phải trả nhằm đảm bảo tính chính xác và minh bạch". AGS muốn chia sẻ về chủ đề này bởi vì phần hành nợ phải trả là một phần hành quan trọng mà kiểm toán viên nào cũng sẽ gặp phải.
Cùng tìm hiểu kĩ hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây nhé.

Phần hành nợ phải trả (Account Payable) là một trong những lĩnh vực kiểm toán phức tạp, đặc biệt đối với các doanh nghiệp sản xuất hoặc có hệ thống kiểm soát nội bộ chưa hoàn thiện. Đây là thách thức lớn đối với kiểm toán viên, đặc biệt khi kiểm toán các doanh nghiệp có nguồn tài trợ ngoài vốn chủ sở hữu.
Vậy làm thế nào để kiểm toán viên có thể xử lý phần hành này một cách hiệu quả? Hãy cùng AGS tìm hiểu những khái niệm cơ bản, đặc điểm, tài liệu cần chuẩn bị và quy trình kiểm toán nợ phải trả.

1. Nợ phải trả là gì?

Nợ phải trả là các nghĩa vụ hiện tại mà doanh nghiệp phải thanh toán, phát sinh từ các giao dịch hoặc sự kiện trong quá khứ. Chúng được chia thành hai loại:

Nợ ngắn hạn: Các khoản phải thanh toán trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh.
Nợ dài hạn: Các khoản phải thanh toán sau một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh.

2. Đặc điểm của phần hành nợ phải trả

Phần hành nợ phải trả có hai đặc điểm quan trọng mà kiểm toán viên cần lưu ý:

Khoản mục trọng yếu trên báo cáo tài chính: Đặc biệt đối với doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn ngoài vốn chủ sở hữu.
Rủi ro sai lệch trọng yếu: Những sai sót trong ghi nhận nợ phải trả có thể ảnh hưởng đáng kể đến tính chính xác và minh bạch của báo cáo tài chính.

3. Tài liệu cần chuẩn bị khi kiểm toán phần hành nợ phải trả

Kiểm toán viên cần thu thập đầy đủ và chính xác các tài liệu sau để hỗ trợ quá trình kiểm toán:Báo cáo tài chính: Bảng cân đối kế toán, sổ chi tiết và tổng hợp tài khoản phải trả.

Chứng từ kế toán: Hóa đơn mua hàng, phiếu chi tiền, phiếu nhập kho, hóa đơn giá trị gia tăng, hợp đồng mua bán.
Tài liệu hỗ trợ: Kế hoạch sản xuất kinh doanh, nhật ký mua hàng, giấy đề nghị mua hàng.

4. Quy trình kiểm toán phần hành nợ phải trả

Quá trình kiểm toán phần hành nợ phải trả thường bao gồm 5 bước quan trọng sau:

Bước 1: Đối chiếu số dư (Reconciliation)

Kiểm toán viên cần đối chiếu số dư trên sổ chi tiết (Sub Ledger) với sổ cái (General Ledger) và bảng cân đối số phát sinh (Trial Balance). Điều này giúp phát hiện sai lệch hoặc bỏ sót thông tin, đặc biệt khi doanh nghiệp có nhiều nhà cung cấp.

Bước 2: Gửi thư xác nhận (Confirmation)

Thủ tục này nhằm xác minh số dư phải trả với các nhà cung cấp. Kiểm toán viên cần chọn mẫu một cách kỹ lưỡng, kể cả các tài khoản có số dư bằng "0" nhưng có giao dịch lớn trong năm. Thư xác nhận phải được gửi trực tiếp từ kiểm toán viên để đảm bảo tính độc lập.

Bước 3: Đánh giá lại số dư có gốc ngoại tệ (Revaluation)

Với các khoản phải trả bằng ngoại tệ, kiểm toán viên cần so sánh số dư kế toán với tỷ giá bán thực tế để phát hiện chênh lệch. Thủ tục này giúp đảm bảo các khoản nợ được đánh giá chính xác theo chuẩn mực kế toán.

Bước 4: Kiểm tra tính ghi nhận đúng kỳ (Cut-off test)

Kiểm toán viên cần kiểm tra các giao dịch gần thời điểm kết thúc năm tài chính để đảm bảo chúng được ghi nhận đúng kỳ. Điều này bao gồm so sánh ngày ghi nhận trên sổ sách với biên bản bàn giao hàng hóa.

Bước 5: Xác minh các khoản nợ chưa được ghi nhận (Unrecorded Expenses Review)

Rà soát các khoản mục chi phí thường xuyên chưa được ghi nhận hoặc các hóa đơn về muộn. Kiểm toán viên cần xác định xem doanh nghiệp đã trích trước chi phí này chưa để tránh sai sót trong báo cáo tài chính.

5. Kết luận

Phần hành nợ phải trả là một lĩnh vực đòi hỏi kiểm toán viên phải có kỹ năng chuyên môn cao và tuân thủ nghiêm ngặt các thủ tục kiểm toán. Với việc chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện đúng quy trình, kiểm toán viên không chỉ đảm bảo tính minh bạch của báo cáo tài chính mà còn góp phần cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.