Công ty Kế toán AGS Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn và cung
cấp dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu
doanh nghiệp.
Trong bài viết này
công ty AGS sẽ chia sẻ về chủ đề
Hội Gióng ở
Hà Nội.
Hội Gióng ở Hà Nội là lễ hội truyền thống đặc sắc, diễn ra hàng
năm vào tháng 4 âm lịch tại xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, nơi có đền thờ Thánh
Gióng. Lễ hội nhằm tưởng nhớ và tôn vinh
Thánh Gióng – một trong
bốn vị anh hùng bất tử trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, người đã đánh bại
giặc Ân và bảo vệ đất nước. Lễ hội Gióng ở Hà Nội không chỉ có các nghi thức
tế lễ, rước kiệu, mà còn có các hoạt động văn hóa đặc sắc như múa lân, múa sư
tử và các trò chơi dân gian truyền thống. Hội Gióng tại Hà Nội cũng là một
di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thu hút sự quan tâm của cả trong
nước và quốc tế. Ở Hà Nội, có hai lễ hội Gióng nổi bật, đó là hội Gióng tại
đền Sóc (xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn) và hội Gióng Phù Đổng (đền Phù Đổng,
huyện Gia Lâm).. Cùng tìm hiểu kĩ hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây nhé.
1. Giới thiệu về hội Gióng
Hội Gióng là một trong những lễ hội văn hóa đặc sắc, được tổ chức hàng
năm tại nhiều địa phương thuộc khu vực Hà Nội. Lễ hội này là dịp để người dân
bày tỏ lòng thành kính và tưởng nhớ Thánh Gióng – vị anh hùng trong truyền
thuyết, người đã đánh bại giặc Ân để bảo vệ đất nước.
Vào ngày 16 tháng 11 năm 2010, tại thành phố Nairobi, thủ đô của Kenya, Tổ
chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) đã công nhận lễ hội Gióng tại đền Phù Đổng (huyện Gia Lâm) và
đền Sóc (huyện Sóc Sơn) là Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện
của nhân loại. Đây là một trong những lễ hội đặc sắc và sinh động nhất để
tưởng nhớ Thánh Gióng, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của Hà Nội trong
việc gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật cổ truyền của dân tộc.
Ngoài hai lễ hội lớn này, nhiều địa phương khác tại Hà Nội cũng tổ chức hội
Gióng, như xã Thống Nhất (huyện Thường Tín), làng Phù Lỗ Đoài (huyện Sóc Sơn),
và Đống Đồ (huyện Đông Anh).
Điều đặc biệt làm cho hội Gióng trở nên nổi bật chính là khả năng bảo tồn và truyền đạt các giá trị văn hóa qua nhiều thế hệ. Mặc dù tổ chức tại Thủ đô, nơi có sự phát triển đô thị hiện đại, hội Gióng vẫn giữ được sự bền vững và độc đáo, không bị ảnh hưởng bởi sự thương mại hóa, mà vẫn gìn giữ được những nét đẹp truyền thống của dân tộc.
2. Ý nghĩa của lễ hội Gióng
Nếu có dịp đến Hà Nội vào tháng 4 Âm lịch, du khách không nên bỏ qua lễ hội
Gióng. Đây là lễ hội truyền thống tái hiện sinh động và chân thực trận chiến
của Thánh Gióng cùng người dân Văn Lang chống giặc Ân. Lễ hội không chỉ là dịp
để ôn lại lịch sử hào hùng, mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng về ý chí, sức
mạnh đoàn kết của toàn dân trong công cuộc bảo vệ và giải phóng dân tộc.
Bên cạnh đó, hội Gióng còn có ý nghĩa giáo dục sâu sắc về lòng yêu nước và
niềm tự hào dân tộc, khơi gợi tình cảm và trách nhiệm đối với đất nước trong
mỗi người dân. Hội Gióng được xem như là một nét đẹp trong những giá trị văn
hóa đặc biệt được lưu truyền theo thời gian.
|
Lễ Khai mạc buổi Hội Gióng - Mọi người thường mặc áo dài màu đỏ hoặc
vàng, đầu đội khăn đóng
|
3. Hội Gióng ở Phù Đổng
-
Địa điểm tổ chức: đền Phù Đổng, thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm,
Hà Nội
-
Thời gian diễn ra: từ ngày 7 đến ngày 9 tháng 4 Âm lịch hằng năm
Trước ngày diễn ra hội Gióng Phù Đổng, những gia đình vinh dự sẽ được chọn
người để đóng vai các nhân vật như Ông Hiệu (Tức Hiệu cờ, Hiệu chiêng, Hiệu
trống, Hiệu Trung Quân, Hiệu Tiểu cổ); vai cô Tướng; phường Áo đỏ, phường Áo
đen… Những người này sẽ chuẩn bị những điều kiện vật chất cần thiết, đối với
những người được chọn vai sinh hoạt kiêng cữ từ nhiều ngày trước thời điểm
diễn ra lễ hội.
Trong ngày chính hội, dân làng sẽ tổ chức nghi lễ tế Thánh, sau đó là lễ rước
nước để lau rửa tự khí từ đền Hạ nhằm cầu mong mưa thuận gió hòa, tiếp đến là
lễ Duyệt tướng, lễ Khám đường... Toàn bộ lễ hội sẽ được tổ chức trang trọng,
linh thiêng và náo nhiệt, thu hút rất đông người dân và du khách tham gia.
4. Hội Gióng ở Sóc Sơn
4.1 Lễ hội đền Gióng Sóc Sơn diễn ra như thế nào?
-
Địa điểm tổ chức: khu di tích quốc gia đặc biệt đền Sóc, Sóc Sơn,
Hà Nội
-
Thời gian diễn ra: trong 3 ngày từ mùng 6 đến mùng 8 tháng Giêng
hằng năm
Theo truyền thuyết, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội, là nơi Thánh Gióng đã
ghé qua trước khi bay về trời. Chính vì vậy, vào ngày mồng 6 tháng Giêng Âm
lịch hàng năm, người dân xã Phù Linh tổ chức lễ hội Gióng long trọng tại Khu
di tích đền Sóc, nơi thờ Thánh Gióng – Phù Đổng Thiên Vương. Lễ hội kéo dài ba
ngày, với các nghi thức truyền thống như lễ khai quang, lễ rước kiệu, lễ dâng
hương, và đặc biệt là lễ dâng hoa tre lên đền Thượng, nơi thờ Thánh Gióng.
Bảy thôn làng, đại diện cho bảy xã sẽ chuẩn bị lễ vật cho ngày mở đầu hội
chính. Các phần nghi lễ đặc biệt cũng sẽ được làm vào đêm mùng 5 có thể kể đến
như lễ Dục Vọng mời ông Gióng về với các cống phẩm, lễ vật đã được 7 xã chuẩn
bị chu đáo và vẹn toàn. Họ mong đức Thánh Gióng sẽ phù hộ cho dân làng huyện
Sóc Sơn sẽ có được một cuộc sống ấm no và hạnh phúc. Hội Gióng tại đền Sóc
cũng được chuẩn bị lễ vật vô cùng công phu, điển hình là việc đàn voi và làm
giò hoa tre. Những việc làm này sẽ được tiến hành từ nhiều tuần trước thời
điểm diễn ra chính hội. Việc rước cũng được phân công cụ thể cho từng thôn, cụ
thể như: Thôn Vệ Linh rước giò hoa tre, thôn Yên Sào rước cỏ voi, thôn Xuân
Dục rước “Cầu Húc”,…
|
Các lễ vật được chuẩn bị chu đáo và phong phú để dâng kính Thánh
Gióng
|
Ngoài ra, nhiều trò chơi dân gian sôi động như cờ tướng, hát ca trù, chọi gà,
hát chèo… sẽ được tổ chức sôi nổi. Hai hoạt động sôi động nhất của hội Gióng
đền Sóc đó chính là nghi thức tắm tượng Thánh Gióng và cung tiến lễ vật. Bên
cạnh đó, lễ hội còn có nhiều hoạt động thú vị như tục “cướp hoa tre” cầu may
hay chém “tướng” (giặc). Những hoạt động trong khuôn khổ lễ hội được trình
diễn một cách độc đáo, mang đậm nét văn hóa của người Việt. Vì vậy đến nay các
giá trị của lễ hội Gióng vẫn được bảo tồn vẹn nguyên, là một trong những nét
đẹp truyền thống đáng tự hào của dân tộc.
|
Hoạt cảnh tái hiện lại truyền thuyết Thánh Gióng sử dụng cây tre ngà
để quật chết Thạch Linh - tướng cầm đầu giặc Ân
|
5. Những Hội Gióng Khác ở Hà Nội
Bên cạnh lễ hội Gióng tại đền Phù Đổng và đền Sóc, lễ hội này còn được tổ chức
tại nhiều địa phương khác ở Hà Nội, điển hình như:
5.1. Lễ Hội Thánh Gióng Chi Nam
- Địa điểm tổ chức: Làng Sen Hồ, xã Lệ Chi, Gia Lâm, Hà Nội
- Thời gian diễn ra: Trước lễ hội Gióng Phù Đổng 1 ngày
Hội Gióng Chi Nam được tổ chức tại làng Sen Hồ, xã Lệ Chi, huyện Gia Lâm, Hà
Nội. Lễ hội này diễn ra vào ngày mùng 8 tháng 4 Âm lịch, trước một ngày so với
hội Gióng Phù Đổng, và còn được gọi là hội Phù Gióng. Hội Phù Gióng được tổ
chức để tưởng niệm chiến công của ông Hiển Công, người đã giúp bảo vệ đất nước
Văn Lang khỏi giặc Ân.
Theo truyền thuyết, khi giặc Ân xâm lược, ông Hiển Công đã yêu cầu sứ giả vua
Hùng đưa cho mình một cây chùy sắt và một con thuyền sắt. Sau đó, ông cùng
đoàn quân đánh tan giặc trên sông Đuống. Sau chiến thắng, ông trở về quê làng
Sen Hồ, mừng công và hóa thánh.
Mỗi năm vào sáng mùng 8 tháng 4, người dân làng Sen Hồ tụ họp để tái hiện
chiến thắng của ông Hiển Công. Các thanh niên trong làng chia thành hai đội:
một đội đại diện cho quân của ông Hiển Công, mang khố đỏ và bao vàng, còn đội
kia đại diện cho giặc Ân, mang khố xanh và bao trắng. Ngoài ra, lễ hội còn có
trò chơi "cướp dừa". Luật chơi rất đơn giản: ai cướp được dừa sẽ gặp may mắn,
và sau đó, quả dừa sẽ được đập ra thành nhiều mảnh và chia cho mọi người.
5.2. Hội đền Gióng Xuân Đỉnh
- Địa điểm tổ chức: làng Xuân Tảo, Xuân Đỉnh, Từ Liêm, Hà Nội
- Thời gian diễn ra: mùng 6 tháng Giêng Âm lịch hằng năm
Hội Gióng Xuân Đỉnh được tổ chức vào ngày mùng 6 tháng Giêng Âm lịch hàng năm
tại làng Xuân Tảo, xã Xuân Đỉnh, huyện Từ Liêm, Hà Nội. Lễ hội này chủ yếu
nhằm tôn vinh Thánh Gióng và bảo tồn những vật chứng lịch sử mà người dân làng
vẫn gìn giữ cho đến nay.
Theo truyền thuyết kể rằng, trên hành trình hóa thánh về trời, Thánh Gióng đã
dừng chân ở làng Cáo (nay là Xuân Tảo) để tắm mát và nghỉ ngơi. Khi tiếp tục
lên trời, ông bỏ quên thanh roi sắt của mình tại đây. Đến nay, một phiến đá,
nơi Thánh Gióng nghỉ ngơi, vẫn còn tồn tại gần giếng nước của làng Xuân Tảo,
trở thành một di tích gắn liền với câu chuyện huyền thoại của vị anh hùng dân
tộc.
5.3. Hội Gióng Bộ Đầu
-
Địa điểm tổ chức: làng Bộ Đầu, thuộc xã Thống Nhất, Thường Tín, Hà
Nội
- Thời gian diễn ra: 8 tháng Giêng hằng năm
Hội Gióng Bộ Đầu được tổ chức vào ngày 8 tháng Giêng hàng năm tại làng Bộ Đầu,
xã Bộ Đầu, huyện Thường Tín, Hà Nội. Làng còn lưu giữ một pho tượng gỗ điêu
khắc hình Thánh Gióng cao tới 5m, là một biểu tượng quan trọng trong lễ hội.
Trong khuôn khổ lễ hội, có cuộc thi gậy tái hiện cảnh Thánh Gióng dùng cây tre
ngà đánh tan quân giặc. Truyền thuyết của làng Bộ Đầu kể rằng, khi Thánh Gióng
đang trên đường về trời, ông nghe thấy tiếng kêu cứu của một người dân bị đôi
thuồng luồng ở sông Hồng cuốn đi. Ngay lập tức, ông lao xuống và đánh bại đôi
thủy quái, cứu sống người dân đó. Điều bất ngờ là người được cứu chính là mẹ
của Thánh Gióng!
Lễ hội Gióng tại các làng ở Hà Nội không chỉ là dịp
tôn vinh Thánh Gióng mà còn
mang ý nghĩa sâu sắc về lịch sử, văn hóa và tinh thần dân tộc. Mỗi lễ
hội tái hiện lại chiến công của Thánh Gióng trong cuộc kháng chiến chống giặc
Ân, khẳng định niềm tự hào và sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt. Các hoạt
động như thi gậy, cướp dừa không chỉ giải trí mà còn giáo dục lòng yêu nước và
ý chí kiên cường. Đây cũng là lễ hội đầu tiên của Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể. Lễ hội Gióng góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống và giữ gìn
di sản phi vật thể của dân tộc. Lễ hội Gióng là một minh chứng sống động cho
sự bền bỉ của các di sản văn hóa phi vật thể, cho thấy rằng những giá trị này
vẫn giữ được sức ảnh hưởng qua bao thế hệ, dù xã hội có thay đổi. Việc duy trì
và phát huy lễ hội không chỉ là trách nhiệm của cộng đồng địa phương mà còn là
của toàn xã hội, giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về lịch sử, về chiến công anh
hùng của cha ông và truyền lại những giá trị tinh thần quý báu.
Lễ hội Gióng tại các làng ở Hà Nội không chỉ giúp bảo tồn những giá trị văn
hóa truyền thống mà còn là cách để kết nối cộng đồng với quá khứ, nhắc nhở mọi
người về sức mạnh đoàn kết và lòng kiên cường của tổ tiên trong cuộc chiến bảo
vệ đất nước. Chính vì vậy, lễ hội Gióng không chỉ là một sự kiện văn hóa mà
còn là một phần không thể thiếu trong kho tàng di sản văn hóa của dân tộc, cần
được trân trọng, gìn giữ và tiếp tục phát huy để thế hệ mai sau luôn tự hào về
cội nguồn, về truyền thống yêu nước và sức mạnh bất khuất của dân tộc Việt
Nam. Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy
vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để
cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.
Thông tin khác
Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn
Nguồn: https://vinpearl.com/vi/hoi-giong-le-hoi-co-truyen-viet-nam, https://mia.vn/cam-nang-du-lich/hoi-giong-soc-son-dac-sac-di-san-van-hoa-phi-vat-the-duoc-unesco-cong-nhan-2604