Hội Gióng ở Hà Nội – Lễ Hội Cổ Truyền Tưởng Nhớ Thánh Gióng

2025/01/13

ViệtNam-Vănhóa

Công ty Kế toán AGS Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp.
Trong bài viết này công ty AGS sẽ chia sẻ về chủ đề Hội Gióng ở Hà Nội. Hội Gióng ở Hà Nội là lễ hội truyền thống đặc sắc, diễn ra hàng năm vào tháng 4 âm lịch tại xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, nơi có đền thờ Thánh Gióng. Lễ hội nhằm tưởng nhớ và tôn vinh Thánh Gióng – một trong bốn vị anh hùng bất tử trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, người đã đánh bại giặc Ân và bảo vệ đất nước. Lễ hội Gióng ở Hà Nội không chỉ có các nghi thức tế lễ, rước kiệu, mà còn có các hoạt động văn hóa đặc sắc như múa lân, múa sư tử và các trò chơi dân gian truyền thống. Hội Gióng tại Hà Nội cũng là một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thu hút sự quan tâm của cả trong nước và quốc tế. Ở Hà Nội, có hai lễ hội Gióng nổi bật, đó là hội Gióng tại đền Sóc (xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn) và hội Gióng Phù Đổng (đền Phù Đổng, huyện Gia Lâm).. Cùng tìm hiểu kĩ hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây nhé.

1. Giới thiệu về hội Gióng

Hội Gióng là một trong những lễ hội văn hóa đặc sắc, được tổ chức hàng năm tại nhiều địa phương thuộc khu vực Hà Nội. Lễ hội này là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính và tưởng nhớ Thánh Gióng – vị anh hùng trong truyền thuyết, người đã đánh bại giặc Ân để bảo vệ đất nước.

Vào ngày 16 tháng 11 năm 2010, tại thành phố Nairobi, thủ đô của Kenya, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) đã công nhận lễ hội Gióng tại đền Phù Đổng (huyện Gia Lâm) và đền Sóc (huyện Sóc Sơn) là Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là một trong những lễ hội đặc sắc và sinh động nhất để tưởng nhớ Thánh Gióng, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của Hà Nội trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật cổ truyền của dân tộc.

Ngoài hai lễ hội lớn này, nhiều địa phương khác tại Hà Nội cũng tổ chức hội Gióng, như xã Thống Nhất (huyện Thường Tín), làng Phù Lỗ Đoài (huyện Sóc Sơn), và Đống Đồ (huyện Đông Anh).
Điều đặc biệt làm cho hội Gióng trở nên nổi bật chính là khả năng bảo tồn và truyền đạt các giá trị văn hóa qua nhiều thế hệ. Mặc dù tổ chức tại Thủ đô, nơi có sự phát triển đô thị hiện đại, hội Gióng vẫn giữ được sự bền vững và độc đáo, không bị ảnh hưởng bởi sự thương mại hóa, mà vẫn gìn giữ được những nét đẹp truyền thống của dân tộc.
 

2. Ý nghĩa của lễ hội Gióng

Nếu có dịp đến Hà Nội vào tháng 4 Âm lịch, du khách không nên bỏ qua lễ hội Gióng. Đây là lễ hội truyền thống tái hiện sinh động và chân thực trận chiến của Thánh Gióng cùng người dân Văn Lang chống giặc Ân. Lễ hội không chỉ là dịp để ôn lại lịch sử hào hùng, mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng về ý chí, sức mạnh đoàn kết của toàn dân trong công cuộc bảo vệ và giải phóng dân tộc.
Bên cạnh đó, hội Gióng còn có ý nghĩa giáo dục sâu sắc về lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc, khơi gợi tình cảm và trách nhiệm đối với đất nước trong mỗi người dân. Hội Gióng được xem như là một nét đẹp trong những giá trị văn hóa đặc biệt được lưu truyền theo thời gian.
Lễ Khai mạc buổi Hội Gióng - Mọi người thường mặc áo dài màu đỏ hoặc vàng, đầu đội khăn đóng

3. Hội Gióng ở Phù Đổng 

  • Địa điểm tổ chức: đền Phù Đổng, thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
  • Thời gian diễn ra: từ ngày 7 đến ngày 9 tháng 4 Âm lịch hằng năm
Trước ngày diễn ra hội Gióng Phù Đổng, những gia đình vinh dự sẽ được chọn người để đóng vai các nhân vật như Ông Hiệu (Tức Hiệu cờ, Hiệu chiêng, Hiệu trống, Hiệu Trung Quân, Hiệu Tiểu cổ); vai cô Tướng; phường Áo đỏ, phường Áo đen… Những người này sẽ chuẩn bị những điều kiện vật chất cần thiết, đối với những người được chọn vai sinh hoạt kiêng cữ từ nhiều ngày trước thời điểm diễn ra lễ hội.
Trong ngày chính hội, dân làng sẽ tổ chức nghi lễ tế Thánh, sau đó là lễ rước nước để lau rửa tự khí từ đền Hạ nhằm cầu mong mưa thuận gió hòa, tiếp đến là lễ Duyệt tướng, lễ Khám đường... Toàn bộ lễ hội sẽ được tổ chức trang trọng, linh thiêng và náo nhiệt, thu hút rất đông người dân và du khách tham gia.

4. Hội Gióng ở Sóc Sơn

4.1 Lễ hội đền Gióng Sóc Sơn diễn ra như thế nào?

  • Địa điểm tổ chức: khu di tích quốc gia đặc biệt đền Sóc, Sóc Sơn, Hà Nội
  • Thời gian diễn ra: trong 3 ngày từ mùng 6 đến mùng 8 tháng Giêng hằng năm
Theo truyền thuyết, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội, là nơi Thánh Gióng đã ghé qua trước khi bay về trời. Chính vì vậy, vào ngày mồng 6 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, người dân xã Phù Linh tổ chức lễ hội Gióng long trọng tại Khu di tích đền Sóc, nơi thờ Thánh Gióng – Phù Đổng Thiên Vương. Lễ hội kéo dài ba ngày, với các nghi thức truyền thống như lễ khai quang, lễ rước kiệu, lễ dâng hương, và đặc biệt là lễ dâng hoa tre lên đền Thượng, nơi thờ Thánh Gióng.
Bảy thôn làng, đại diện cho bảy xã sẽ chuẩn bị lễ vật cho ngày mở đầu hội chính. Các phần nghi lễ đặc biệt cũng sẽ được làm vào đêm mùng 5 có thể kể đến như lễ Dục Vọng mời ông Gióng về với các cống phẩm, lễ vật đã được 7 xã chuẩn bị chu đáo và vẹn toàn. Họ mong đức Thánh Gióng sẽ phù hộ cho dân làng huyện Sóc Sơn sẽ có được một cuộc sống ấm no và hạnh phúc. Hội Gióng tại đền Sóc cũng được chuẩn bị lễ vật vô cùng công phu, điển hình là việc đàn voi và làm giò hoa tre. Những việc làm này sẽ được tiến hành từ nhiều tuần trước thời điểm diễn ra chính hội. Việc rước cũng được phân công cụ thể cho từng thôn, cụ thể như: Thôn Vệ Linh rước giò hoa tre, thôn Yên Sào rước cỏ voi, thôn Xuân Dục rước “Cầu Húc”,…
Các lễ vật được chuẩn bị chu đáo và phong phú để dâng kính Thánh Gióng
Ngoài ra, nhiều trò chơi dân gian sôi động như cờ tướng, hát ca trù, chọi gà, hát chèo… sẽ được tổ chức sôi nổi. Hai hoạt động sôi động nhất của hội Gióng đền Sóc đó chính là nghi thức tắm tượng Thánh Gióng và cung tiến lễ vật. Bên cạnh đó, lễ hội còn có nhiều hoạt động thú vị như tục “cướp hoa tre” cầu may hay chém “tướng” (giặc). Những hoạt động trong khuôn khổ lễ hội được trình diễn một cách độc đáo, mang đậm nét văn hóa của người Việt. Vì vậy đến nay các giá trị của lễ hội Gióng vẫn được bảo tồn vẹn nguyên, là một trong những nét đẹp truyền thống đáng tự hào của dân tộc.
Hoạt cảnh tái hiện lại truyền thuyết Thánh Gióng sử dụng cây tre ngà để quật chết Thạch Linh - tướng cầm đầu giặc Ân

5. Những Hội Gióng Khác ở Hà Nội

Bên cạnh lễ hội Gióng tại đền Phù Đổng và đền Sóc, lễ hội này còn được tổ chức tại nhiều địa phương khác ở Hà Nội, điển hình như:

5.1. Lễ Hội Thánh Gióng Chi Nam

  • Địa điểm tổ chức: Làng Sen Hồ, xã Lệ Chi, Gia Lâm, Hà Nội
  • Thời gian diễn ra: Trước lễ hội Gióng Phù Đổng 1 ngày 
Hội Gióng Chi Nam được tổ chức tại làng Sen Hồ, xã Lệ Chi, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Lễ hội này diễn ra vào ngày mùng 8 tháng 4 Âm lịch, trước một ngày so với hội Gióng Phù Đổng, và còn được gọi là hội Phù Gióng. Hội Phù Gióng được tổ chức để tưởng niệm chiến công của ông Hiển Công, người đã giúp bảo vệ đất nước Văn Lang khỏi giặc Ân.
Theo truyền thuyết, khi giặc Ân xâm lược, ông Hiển Công đã yêu cầu sứ giả vua Hùng đưa cho mình một cây chùy sắt và một con thuyền sắt. Sau đó, ông cùng đoàn quân đánh tan giặc trên sông Đuống. Sau chiến thắng, ông trở về quê làng Sen Hồ, mừng công và hóa thánh.
Mỗi năm vào sáng mùng 8 tháng 4, người dân làng Sen Hồ tụ họp để tái hiện chiến thắng của ông Hiển Công. Các thanh niên trong làng chia thành hai đội: một đội đại diện cho quân của ông Hiển Công, mang khố đỏ và bao vàng, còn đội kia đại diện cho giặc Ân, mang khố xanh và bao trắng. Ngoài ra, lễ hội còn có trò chơi "cướp dừa". Luật chơi rất đơn giản: ai cướp được dừa sẽ gặp may mắn, và sau đó, quả dừa sẽ được đập ra thành nhiều mảnh và chia cho mọi người.

5.2. Hội đền Gióng Xuân Đỉnh

  • Địa điểm tổ chức: làng Xuân Tảo, Xuân Đỉnh, Từ Liêm, Hà Nội
  • Thời gian diễn ra: mùng 6 tháng Giêng Âm lịch hằng năm
Hội Gióng Xuân Đỉnh được tổ chức vào ngày mùng 6 tháng Giêng Âm lịch hàng năm tại làng Xuân Tảo, xã Xuân Đỉnh, huyện Từ Liêm, Hà Nội. Lễ hội này chủ yếu nhằm tôn vinh Thánh Gióng và bảo tồn những vật chứng lịch sử mà người dân làng vẫn gìn giữ cho đến nay.
Theo truyền thuyết kể rằng, trên hành trình hóa thánh về trời, Thánh Gióng đã dừng chân ở làng Cáo (nay là Xuân Tảo) để tắm mát và nghỉ ngơi. Khi tiếp tục lên trời, ông bỏ quên thanh roi sắt của mình tại đây. Đến nay, một phiến đá, nơi Thánh Gióng nghỉ ngơi, vẫn còn tồn tại gần giếng nước của làng Xuân Tảo, trở thành một di tích gắn liền với câu chuyện huyền thoại của vị anh hùng dân tộc.

5.3. Hội Gióng Bộ Đầu

  • Địa điểm tổ chức: làng Bộ Đầu, thuộc xã Thống Nhất, Thường Tín, Hà Nội
  • Thời gian diễn ra: 8 tháng Giêng hằng năm
Hội Gióng Bộ Đầu được tổ chức vào ngày 8 tháng Giêng hàng năm tại làng Bộ Đầu, xã Bộ Đầu, huyện Thường Tín, Hà Nội. Làng còn lưu giữ một pho tượng gỗ điêu khắc hình Thánh Gióng cao tới 5m, là một biểu tượng quan trọng trong lễ hội.
Trong khuôn khổ lễ hội, có cuộc thi gậy tái hiện cảnh Thánh Gióng dùng cây tre ngà đánh tan quân giặc. Truyền thuyết của làng Bộ Đầu kể rằng, khi Thánh Gióng đang trên đường về trời, ông nghe thấy tiếng kêu cứu của một người dân bị đôi thuồng luồng ở sông Hồng cuốn đi. Ngay lập tức, ông lao xuống và đánh bại đôi thủy quái, cứu sống người dân đó. Điều bất ngờ là người được cứu chính là mẹ của Thánh Gióng!

Lễ hội Gióng tại các làng ở Hà Nội không chỉ là dịp tôn vinh Thánh Gióng mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về lịch sử, văn hóa và tinh thần dân tộc. Mỗi lễ hội tái hiện lại chiến công của Thánh Gióng trong cuộc kháng chiến chống giặc Ân, khẳng định niềm tự hào và sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt. Các hoạt động như thi gậy, cướp dừa không chỉ giải trí mà còn giáo dục lòng yêu nước và ý chí kiên cường. Đây cũng là lễ hội đầu tiên của Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thểLễ hội Gióng góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống và giữ gìn di sản phi vật thể của dân tộc. Lễ hội Gióng là một minh chứng sống động cho sự bền bỉ của các di sản văn hóa phi vật thể, cho thấy rằng những giá trị này vẫn giữ được sức ảnh hưởng qua bao thế hệ, dù xã hội có thay đổi. Việc duy trì và phát huy lễ hội không chỉ là trách nhiệm của cộng đồng địa phương mà còn là của toàn xã hội, giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về lịch sử, về chiến công anh hùng của cha ông và truyền lại những giá trị tinh thần quý báu.

Lễ hội Gióng tại các làng ở Hà Nội không chỉ giúp bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống mà còn là cách để kết nối cộng đồng với quá khứ, nhắc nhở mọi người về sức mạnh đoàn kết và lòng kiên cường của tổ tiên trong cuộc chiến bảo vệ đất nước. Chính vì vậy, lễ hội Gióng không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là một phần không thể thiếu trong kho tàng di sản văn hóa của dân tộc, cần được trân trọng, gìn giữ và tiếp tục phát huy để thế hệ mai sau luôn tự hào về cội nguồn, về truyền thống yêu nước và sức mạnh bất khuất của dân tộc Việt Nam. Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.

Thông tin khác

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn

Nguồn: https://vinpearl.com/vi/hoi-giong-le-hoi-co-truyen-viet-nam, https://mia.vn/cam-nang-du-lich/hoi-giong-soc-son-dac-sac-di-san-van-hoa-phi-vat-the-duoc-unesco-cong-nhan-2604

Tìm kiếm Blog này

AGS Accounting会社紹介(JP)

Translate

Lưu trữ Blog

QooQ