Phân biệt thuế gián thu và thuế trực thu

Tiêu chí

Thuế trực thu

Thuế gián thu

Đối tượng chịu thuế

Người chịu thuế đồng thời là người nộp thuế.

Người chịu thuế không đồng thời là người nộp thuế

Mức độ tác động của thuế

Ít tác động vào giá cả thị trường bởi vì loại thuế này đánh trực tiếp vào kết quả kinh doanh và phải dựa vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Tác động trực tiếp đến giá cả thị trường thông qua giá bán hàng hóa, dịch vụ

Mức độ quản lý

Khó thu hơn bởi lẽ phải dựa vào kết quả kinh doanh;

Tuy nhiên kết quả kinh doanh của các tổ chức, cá nhân khó quản lý, kiểm soát được do nhiều doanh nghiệp tìm cách trốn thuế, thanh toán bằng tiền mặt nên rất khó thu.

Dễ thu hơn vì được cấu thành giá bán hàng hóa, dịch vụ, người tiêu dùng khó “nhận biết” được.

Phương thức điều tiết

Điều tiết trực tiếp vào thu nhập của các đối tượng chịu thuế.

Điều tiết gián tiếp thông qua giá bán hàng hóa dịch vụ.

Ưu điểm

Kiềm chế lạm phát, giảm bất bình đẳng và đảm bảo được công bằng giữa những người chịu thuế.

Dễ dàng hơn cho cơ quan thuế thu thuế và không thể trốn thuế.

Hạn chế

Thuế trực thu là một loại thuế rất khó thu. Mặc dù chính phủ đã thực hiện nhiều biện pháp ngăn chặn các việc trốn thuế, nhưng thực tế vẫn có nhiều hành vi gian lận mà qua đó các cá nhân và doanh nghiệp có thể trốn tránh hoặc nộp thuế ít hơn mức mà họ cần đóng.

Thuế gián thu khó đảm bảo công bằng giữa những người nộp thuế vì mọi người dù có thu nhập thấp hay thu nhập cao đều phải nộp thuế gián thu với tỷ lệ như nhau.

Ví dụ

- Thuế thu nhập cá nhân;

- Thuế thu nhập doanh nghiệp;

- Thuế chuyển nhượng quyền sử dụng đất);

- Thuế tiêu thụ đặc biệt;

- Thuế giá trị gia tăng;

- Thuế xuất nhập khẩu;

- Thuế bảo vệ môi trường,...