COACHING VÀ MENTORING TRONG DOANH NGHIỆP: CÓ THỰC SỰ HIỆU QUẢ?

Hải Yến ADM

14 thg 7, 2025

Trong hành trình phát triển nguồn nhân lực, các doanh nghiệp hiện đại không còn chỉ dựa vào các khóa đào tạo truyền thống. Thay vào đó, Coaching (huấn luyện) và Mentoring (cố vấn) ngày càng được xem là giải pháp linh hoạt, hiệu quả và mang tính cá nhân hóa cao.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người nhầm lẫn giữa hai khái niệm này hoặc chưa hiểu rõ hiệu quả của chúng trong môi trường doanh nghiệp. Vậy coaching và mentoring khác nhau thế nào? Chúng mang lại hiệu quả gì cho cá nhân và tổ chức? Để tìm câu trả lời cho câu hỏi này, hãy cùng AGS tìm hiểu nhé!

1. Hiểu đúng về Coaching và Mentoring

1.1. Coaching là gì ?

Coaching là quá trình đồng hành ngắn hạn với mục tiêu rõ ràng – giúp cá nhân đạt được kết quả cụ thể trong công việc. Người coach thường không đưa ra lời khuyên mà giúp người được huấn luyện tự tìm ra giải pháp thông qua những câu hỏi gợi mở.

1.2. Mentoring là gì?

Mentoring, ngược lại, là mối quan hệ dài hạn giữa người giàu kinh nghiệm (mentor) và người cần định hướng (mentee). Người mentor sẽ chia sẻ bài học, câu chuyện thực tế và định hướng nghề nghiệp – đặc biệt hiệu quả với nhân sự trẻ hoặc người mới vào vai trò quản lý.

2. Coaching & Mentoring có hiệu quả trong việc phát triển nguồn nhân lực như thế nào?

2.1. Phát triển năng lực cá nhân nhanh và sát với thực tế

Coaching giúp nhân viên:

Nâng cao kỹ năng chuyên môn, quản lý hoặc giao tiếp.
Giải quyết những vấn đề cụ thể trong công việc hàng ngày.
Tăng khả năng tư duy phản biện và ra quyết định.

Mentoring giúp:

Chuyển giao kinh nghiệm thực chiến từ người đi trước.
Định hướng phát triển nghề nghiệp và tư duy dài hạn.
Tránh sai lầm không đáng có nhờ học hỏi từ thực tế.

⏩ Hiệu quả: Nhân viên tiến bộ nhanh hơn so với việc tự học hoặc chỉ học qua các khóa đào tạo chung chung.

2.2. Tăng tính gắn kết & giữ chân nhân tài

Người được coach/mentor thường cảm thấy:

Được tin tưởng và đầu tư.
Có người “đồng hành” trong hành trình phát triển.
Được tạo cơ hội thể hiện và phát triển.

⏩ Hiệu quả: Tăng sự gắn bó với doanh nghiệp, giảm tỷ lệ nghỉ việc, nhất là với nhân sự giỏi và thế hệ trẻ (Gen Z).

2.3. Xây dựng văn hóa học tập & phát triển nội bộ

Khi coaching & mentoring trở thành một phần của hệ thống nhân sự:

Doanh nghiệp tạo ra môi trường học hỏi liên tục.
Nhân viên chủ động hơn trong việc phát triển bản thân.
Tư duy “chia sẻ để cùng phát triển” lan tỏa giữa các bộ phận.

⏩ Hiệu quả: Nâng cao chất lượng đội ngũ, gia tăng sức mạnh nội lực thay vì chỉ dựa vào tuyển dụng từ bên ngoài.

2.4. Phát hiện và phát triển đội ngũ kế thừa

Thông qua coaching và mentoring, nhà quản lý có thể:

Nhận diện sớm những cá nhân có tiềm năng.
Đào tạo họ phù hợp với chiến lược nhân sự dài hạn.
Từng bước xây dựng đội ngũ kế cận cho các vị trí quan trọng.

⏩ Hiệu quả: Giảm rủi ro khi thay đổi nhân sự cấp cao, chủ động kế hoạch nhân lực dài hạn.

2.5. Tối ưu chi phí đào tạo & tăng ROI từ phát triển nhân lực

Coaching & mentoring có chi phí thấp hơn so với các khóa học bên ngoài.
Nội dung đào tạo "may đo", phù hợp thực tiễn doanh nghiệp.
Thời gian linh hoạt, dễ lồng ghép vào công việc.

⏩ Hiệu quả: Chi phí thấp – giá trị cao – dễ duy trì lâu dài.

3. So sánh chi tiết giữa Coaching và Mentoring

3.1. Mục tiêu và định hướng

Coaching hướng tới việc giúp người học phát huy tối đa tiềm năng, nâng cao hiệu suất và đạt được những mục tiêu cụ thể trong công việc hoặc cuộc sống. Trọng tâm của coaching thường là các vấn đề thực tế, thách thức hiện tại mà cá nhân đang đối mặt, với mục tiêu rõ ràng, đo lường được trong ngắn hạn.

Mentoring lại tập trung vào sự phát triển toàn diện và dài hạn của người được cố vấn, bao gồm cả năng lực chuyên môn, kỹ năng cá nhân lẫn định hướng sự nghiệp. Mentoring không chỉ giải quyết vấn đề hiện tại, mà còn hướng người học đến tầm nhìn dài hạn và phát triển bền vững.

3.2. Thời gian và cam kết

Coaching thường diễn ra trong khoảng thời gian ngắn, từ vài tuần đến vài tháng. Mối quan hệ giữa coach và người học thường tập trung vào các buổi làm việc theo lịch định kỳ, và sẽ kết thúc khi đạt được mục tiêu đã đặt ra.

Mentoring có tính lâu dài hơn, có thể kéo dài từ 6 tháng đến 2 năm hoặc hơn, với sự gắn kết sâu sắc. Mối quan hệ giữa mentor và mentee thường phát triển theo thời gian, dựa trên sự tin tưởng, chia sẻ và cam kết hỗ trợ lẫn nhau.

3.3. Phương pháp tiếp cận

Coaching sử dụng phương pháp tiếp cận dựa trên đặt câu hỏi, lắng nghe sâu và phản hồi xây dựng. Thay vì đưa ra lời khuyên trực tiếp, coach giúp người học tự khám phá vấn đề, khai mở tư duy và tìm ra giải pháp phù hợp nhất cho bản thân.

Mentoring thiên về chia sẻ kinh nghiệm, định hướng và hỗ trợ toàn diện. Mentor thường cung cấp lời khuyên, góc nhìn thực tiễn từ chính trải nghiệm cá nhân, đồng thời định hướng chiến lược dài hạn về sự nghiệp, kỹ năng và giá trị sống.

3.4. Kỹ năng và chuyên môn yêu cầu

Coach cần sở hữu các kỹ năng then chốt như lắng nghe tích cực, đặt câu hỏi gợi mở, phản hồi hiệu quả và truyền động lực. Ngoài ra, họ cần có kiến thức vững chắc về kỹ thuật coaching, hành vi con người, tâm lý học và quy trình học tập.

Mentor cần có kinh nghiệm thực tiễn sâu sắc trong lĩnh vực chuyên môn, cùng với kỹ năng mềm như giao tiếp, lãnh đạo, tư vấn và tạo kết nối cá nhân. Quan trọng hơn cả là khả năng truyền đạt kiến thức, thấu hiểu mentee và tạo dựng lòng tin.