Vai trò của kế toán trong quá trình IPO/doanh nghiệp gọi vốn

HCM Thùy ACC

22 thg 10, 2025

Bạn là chủ doanh nghiệp khởi nghiệp đang tìm kiếm nhà đầu tư, hay là giám đốc tài chính (CFO) của một công ty đang chuẩn bị IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng)?

Bạn đã xây dựng được một sản phẩm tốt, thị trường tiềm năng, đội ngũ mạnh — nhưng để gọi vốn thành công hay niêm yết cổ phiếu, bạn sẽ phải đối mặt với rất nhiều yêu cầu về tài chính – kế toán – kiểm toán.

Một trong những yếu tố then chốt quyết định doanh nghiệp có thể thu hút nhà đầu tư hay được chấp thuận IPO chính là năng lực và sự chuẩn bị của bộ phận kế toán.

1. Kế toán: Người “dọn đường” cho sự minh bạch tài chính

Nhà đầu tư, đặc biệt là các quỹ đầu tư và công ty chứng khoán, luôn yêu cầu tính minh bạch tuyệt đối trong báo cáo tài chính. Điều này nhằm giảm thiểu rủi ro và giúp họ đánh giá chính xác giá trị doanh nghiệp.

Bộ phận kế toán sẽ đảm nhận việc:

Chuẩn hóa hệ thống sổ sách kế toán, đảm bảo tuân thủ đầy đủ các chuẩn mực kế toán hiện hành (VAS hoặc IFRS).
Rà soát và xử lý các sai lệch hoặc bất thường trong số liệu kế toán từ các năm trước.
Phối hợp chặt chẽ với kiểm toán độc lập để đảm bảo các báo cáo tài chính được kiểm toán đạt yêu cầu niêm yết hoặc gọi vốn.

Lưu ý: Đối với IPO, doanh nghiệp thường phải có tối thiểu 2–3 năm báo cáo tài chính đã được kiểm toán và không có ý kiến ngoại trừ đáng kể.

2. Lập và kiểm soát báo cáo tài chính theo chuẩn mực quốc tế (IFRS)

Đối với các công ty startup gọi vốn nước ngoài hoặc IPO trên sàn quốc tế (như Singapore, Mỹ), việc lập báo cáo tài chính theo IFRS là bắt buộc.

Kế toán đóng vai trò:

Chuyển đổi báo cáo tài chính từ chuẩn VAS (chuẩn Việt Nam) sang IFRS.
Làm việc với tư vấn tài chính và kiểm toán quốc tế để đảm bảo việc chuyển đổi hợp lệ và đúng kỹ thuật.
Đánh giá và phân tích các ảnh hưởng của việc ghi nhận doanh thu, chi phí, tài sản, nợ phải trả theo IFRS đến lợi nhuận và định giá doanh nghiệp.

3. Kế toán và công tác định giá doanh nghiệp

Việc định giá doanh nghiệp để gọi vốn hay IPO không thể tách rời khỏi số liệu tài chính. Kế toán cần đảm bảo:

Cung cấp dữ liệu chính xác, đầy đủ, kịp thời cho đơn vị định giá và ngân hàng đầu tư.
Phân tích dòng tiền, EBITDA, ROE, ROA... — những chỉ số quan trọng để nhà đầu tư và thị trường đánh giá tiềm năng công ty.
Đảm bảo các khoản mục tài sản và công nợ không bị "thổi phồng" hoặc "che giấu", tránh gây hiểu nhầm trong quá trình định giá.

4. Tuân thủ pháp lý và chuẩn bị hồ sơ IPO/gọi vốn

Trong quá trình IPO, kế toán là bộ phận then chốt tham gia vào việc chuẩn bị các tài liệu:

Thuyết minh báo cáo tài chính, các phụ lục chi tiết theo yêu cầu của cơ quan quản lý (Ủy ban Chứng khoán, Sở Giao dịch).
Bản công bố thông tin, báo cáo tài chính kiểm toán, và giải trình số liệu cho cổ đông tiềm năng.
Soạn thảo hoặc hỗ trợ tư vấn tài chính hoàn thiện bản cáo bạch (prospectus) — tài liệu quan trọng để gọi vốn hoặc niêm yết.

5. Đồng hành sau IPO/gọi vốn: Hậu kiểm toán và quản trị tài chính

Sau khi gọi vốn thành công hoặc niêm yết, trách nhiệm của bộ phận kế toán không dừng lại:

Thiết lập hệ thống báo cáo định kỳ cho nhà đầu tư (Investor Reporting).
Phối hợp với phòng quan hệ cổ đông để trả lời thắc mắc về tài chính.
Hỗ trợ kiểm toán bán niên và hàng năm sau khi IPO, đảm bảo doanh nghiệp duy trì minh bạch tài chính theo đúng cam kết với thị trường.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé